دکترعبدالرحمن پیرانی، دبیرکل جماعت در نشست مشترک هیأت اجرایی مرکزی جماعت و هیأت اجرایی استان تهران که چندی پیش در دفتر مرکزی در تهران برگزار شد، بر نفی خشونت و طرح مطالبات به‌صورت مدنی تأکید کرد.
مشروح سخنان دبیر کل جماعت دعوت و اصلاح، دکتر عبدالرحمن پیرانی در نشست مشترک هیأت اجرایی مرکزی جماعت و هیأت اجرایی استان تهران:
الحمد لله ربّ العالمين والصّلاة والسّلام على رسول الله سيّد المرسلين نبيّنا محمّد وعلى آله وصحبه إلى يوم الدّين.
خداوند بلندمرتبه می‌فرماید: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»(عنکبوت/٦٩)؛ و كسانى كه در راه ما كوشيدهاند به يقين راه‌هاى خود را بر آنان مى‌نماييم و در حقيقت خدا با نيكوكاران است.
کسانی که با نفس خود مبارزه می‌کنند، از مال خود انفاق می‌کنند، خدمات اجتماعی ارایه می‌دهند، خود را تزکیه می‌کنند یا در راه خدا در جهاد شرکت می‌کنند قطعاً جزو مجاهدان به شمار می‌آیند. به یقین دعوت‌گرانی که در مسیر انبیا تلاش می‌کنند، نمونه‌های بارز مجاهدان هستند. خداوند می‌فرماید کسی که در مسیر تلاش در راه خدا و خیرخواهی قرار بگیرد، خداوند او را یاری می‌دهد و راه حق را به آنها می‌شناساند. خداوند هدایت را منوط به تلاش کردن کرده است در نتیجه افراد و امتی که بخواهند در راه خدا قدم بردارند را یاری خواهد کرد «وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ»(محمد/١٧)؛ آنان كه به هدايت گراييدند [خدا] آنان را هر چه بيشتر هدايت بخشيد و [توفيق] پرهيزگاريشان داد.
علما فرموده‌اند برای اینکه اندیشه و یا مدرسه‌ا‌ی فکری موفّق باشد، نیازمند ویژگی‌های اساسی است. برای دعوت در راه خدا به امکانات مادی و زمینه‌های مناسب برای دعوت نیازمند است، امّا مهم‌ترین چیز برای دعوت، وجود انسان‌هایی است که به عظمت فکر، راه و امانتی که انتخاب کرده‌اند، یقین داشته باشند و در راه تحقق آن جدیت بورزند:
«فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ»(زخرف/٤٣)؛ پس به آنچه به سوى تو وحى شده است چنگ زن كه تو بر راهى راست قرار دارى.
«ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ»(جاثیه/١٨)؛ سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى] از امر [خداست] نهاديم پس آن را پيروى كن و هوس‌هاى كسانى را كه نمى‌دانند پيروى مكن.
این آیات اشاره دارد که فرد باید با یقین در راهی که انتخاب کرده است قدم بردارد، کسی که در جایگاه دفاع از حقوق بندگان خدا یا دفاع از دین خدا، قرار بگیرد، اگر متزلزل بوده و یقین نداشته باشد، موفّق نخواهد شد. هر شکّی در دل انسان، لرزشی در دست و جوارح ایجاد می‌کند.
در مرحله‌ی بعد باید احساس سربلندی و عزّت نسبت به انتخاب خود، دین و مدرسه‌ی فکری داشته باشیم و همواره سعی کنیم در سطح مسؤولیتی که انتخاب کرده‌ایم، قرار بگیریم. «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ»(آل‌عمران/١١٠)؛ شما بهترين امّتى هستيد كه براى مردم پديدار شده‌ايد.
باید از لحاظ فکری، اخلاقی و داده‌های حیات و زندگی، برتری مشهود باشد در غیر این صورت نماینده‌ی امّت برتر نخواهید بود.
ویژگی دیگر، وجود هدف یا اهدافی بلند که ارزش فدا کردن جان و عمر آدمی را داشته باشد. برای مثال جمعی که می‌خواهند فضایل اخلاقی و معنویت را در جامعه نشر دهند، هدفشان ارزش فدا کردن عمر را دارد. زمانی که انسان در جایگاه ضعف قرار بگیرد و اعتماد به نفس و خودکم‌بینی داشته باشد، نمی‌تواند از این امانت دفاع کند. خودکم‌بینی می‌تواند جمعی و یا فردی باشد. اگر فردی با جماعتی همراه باشد امّا به شایسته بودن جمع باور نداشته باشد، نمی‌تواند قدم‌های محکمی بردارد.
انسان ناگزیر است میان قناعت فکری خود و موضع دیگران یکی را انتخاب کند، فکری که پذیرفته است و یا افکار دیگران؟ امّت خود یا دیگران؟ در نهایت باید انتخاب کند که می‌خواهد مستقلّ باشد یا از دیگران تبعیت کند.
فردی که در این مسیر قرار می‌گیرد باید مسؤولیت‌پذیر باشد زیرا اگر احساس مسؤولیت نداشته باشد موجب هدر رفتن وقت و عمر خود و دیگران می‌شود.
یقین به نصرت، پیروزی و کمک الهی در صورتِ وجود صدق و صوابِ عمل، داشته باشد «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ»(محمد/٧)؛ اگر خدا را يارى كنيد ياريتان مىكند.
عملی که هم واجدِ صدق باشد و هم صواب، مشمول نصرت خدا قرار می‌گیرد. برای آنکه عملی عبادت محسوب شود باید دو شرط اخلاص و در چارچوب بودن(صواب) را داشته باشد.
آخرین ویژگی، اراده‌ی قویّ، عزمی راسخ و تردیدناپذیر و تلاش مداوم است. ممکن است انسان در رسیدن به اهداف بزرگ دچار مشکلاتی شد و با موانعی روبه‌رو گردد که لازم است به نصرت الهی امید داشت و به صورت خستگی‌ناپذیر به فعّالیّت ادامه داد. در دین و تاریخ، تجارب گران‌بهای زیادی وجود دارد که می‌توان از آنها درس گرفت و با استقامت به راه خود ادامه داد. وفای به عهد چه با خداوند و چه با بندگان خدا، نیازمند اراده‌ای استوار و پایدار است، بنابراین مسیر دین‌داری نیازمند هوشیاری است.
جماعت دعوت و اصلاح برای رسیدن به موقعیّت کنونی خود تلاش و زحمات فراوانی را متحمّل شده است، رنج‌ها و محرومیت‌های زیادی را به جان خریده و از وضعیت‌های حسّاس نیز عبور کرده است. جماعت از فعّالیّت غیرعلنی به فعّالیّت علنی و شفاف رسیده است و این شفافیت موفّقیّت بزرگی است هر چند خدمت به دین و بندگان خدا نیاز به پنهان‌کاری ندارد. جماعت از حالت سنّتی به حالت تقریباً متمدّنانه رسیده است. علی‌رغم ضعف‌های موجود، ساختار و شکل مناسبی پیدا کرده است. اکنون جماعت در تمام استان‌های اهل‌سنّت حضور فعّال دارد که به نظر من یکی از دست‌آورهای گران‌بهای جماعت محسوب می‌شود. اتّخاذ سیاست‌ها و رویکرهای معتدل، واقع‌گرایانه و متناسب با توانایی و محدودیت‌ها برای ما ثمرات بسیاری داشته است.
با وجود ناملایمات و کم‌لطفی‌هایی که در کشور ما وجود دارد همواره سعی کرده‌ایم از خشونت و کینه‌ورزی دوری کنیم، سعی کرده‌ایم با شیوه‌ای آرام و حقوقی، مسایل و خواسته‌های خود را مطرح کنیم، در مناسبات حضور پیدا کردیم، ارتباط با داخل و خارج را توسعه دادیم، همواره عزّت و استقلال خود را حفظ کرده‌ایم، از نظر اقتصادی، فکری و... به هیچ کشور و حزبی وابستگی نداشته‌ایم. سربلند هستیم که تندروی نکرده‌ایم و جوانان اهل‌سنّت را فدای خشونت‌طلبی خود نکرده‌ایم. ما با حفظ عزّت، اصول و ثوابت‌مان به وضعیّت کنونی رسیده‌ایم.
جماعت، اصول، عزّت و ثوابت را حفظ کرده است و اجازه نداده‌ایم کسی به ما امر و نهی کند. جایگاه کنونی جماعت بسیار با ارزش است زیرا خود ما آن را ساخته‌ایم و البتّه سعی کرده‌ایم با گروه‌ها، افراد در داخل و خارج و حکومت با درایت و حکمت ارتباط و تعامل داشته باشیم.
جماعت فعّالیّت‌های زیادی از جمله تأسیس و اداره‌ی نمازخانه‌های اهل‌سنّت در تهران داشته است که به عقیده‌ی من ایجاد این نمازخانه‌های افتخار و دست‌آورد بسیار بزرگی است. ظهور جماعت در صحنه‌های مختلف به صورت حکیمانه بوده که توانسته آن را به صورت یک نهاد قابل قبول درآورد. جماعت با خرد جمعی به طرح قضایا می‌پردازد و سعی می‌کند با احساس مسؤولیت با قضایا برخورد کند. حضور شخصیت‌ها سیاسی، فرهنگی، مستقل، اعضای شورای شهر در مساجد اهل‌سنّت و یا دفتر جماعت دعوت و اصلاح، رویداد ارزشمندی است و حاکی از آن است که نگاه‌ها تغییر کرده است.
ما بر اساس اسناد بالادستی جماعت از اساس‌نامه، مرام‌نامه، رویکردها، راه‌کارها، به خرد جمعی، تعاون و تکافل اجتماعی، گفت‌وگو به عنوان مناسب‌ترین راه‌کار برای ارتقای تفاهم متقابل، مشارکت فعّال و برقراری روابط دموکراتیک با احزاب و گروه‌ها و رواداری و دگرپذیری خود را متعهّد دانسته‌ایم و کوشیده‌ایم بر اساس آن حرکت می‌کنیم. جماعت دارای شناسنامه است و بر اساس ضوابط فعّالیّت می‌کند. در پرتو اسناد بالادستی سعی کرده‌ایم مطالبات اهل‌سنّت، مذاهب، اقلیت‌ها و... را در سطح ملّی و در حضور شخصیت‌های برجسته‌ی سیاسی مطرح کنیم.
طبعاً دنیای سیاست و اصلاً حیات و زندگی بر تحقّق مصالح استوار است. البتّه ما نه جماعت خود را معصوم می‌دانیم و نه خود را مستغنی از انتقاد سازنده یا نظر و ابراز نصیحت دلسوزانه‌ی دیگران؛ از این‌رو از نصح و دلسوزی دیگران استقبال می‌کنیم.
سخن آخر من خطاب به اعضای جماعت این است که امانتی که بر دوش گرفته‌ایم، راه طولانی‌ای که طی کرده‌ایم و رنج‌هایی که در این مسیر بر ما گذشته است را فراموش نخواهیم کرد و مسؤولیت خود را با دقت و بیش از گذشته با اخوت و برادری ادامه می‌دهیم و سعی می‌کنیم بیشتر از گذشته در جامعه حضور داشته باشیم. مقطع کنونی از حسّاسیّت زیادی برخوردار است، خروج آمریکا از برجام و هم‌چنین تلاش کشورهای مختلف از جمله اسرائیل علیه ایران، می‌تواند روزهای بسیار سختی را فراروی ما قرار دهد، بنابراین ما بیش از گذشته به انسجام و برادری نیازمندیم.
ما در مقطع حسّاسی به سر می‌بریم. مقطعی که تقابل تعصّب مذهبی و فرقه‌ای و نوعی تقابل منافع قدرت‌ها و دولت‌ها شدّت گرفته است. خطر تحریک و سوء استفاده وجود دارد و لازم است بسیار سنجیده و حکیمانه و در چارچوب سیاست‌ها و رویکردها و قرارات جماعت عمل کنیم.
قاعده و قانون «تداول» (وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ/آل‌عمران:١٤٠) را فراموش نکنیم. هر ملّت، امّت و یا جماعتی که بخواهد مفاتیح تمدّن و خدمت به جامعه را به دست بگیرد، به شرط اخذ اسباب حرکت و امید و ایمان به یاری خداوند، خواهد توانست. برخی فرموده‌اند قاعده‌ی «تداول» متضمّن امید به آینده به شرط تلاش و اخذ اسباب است.
خدا نکند ما فرصت‌ها و الطاف الاهی و نعمت بزرگ برادری و انسجام و حرکت جمعی و نظم و وحدت و همدلی را فراموش کنیم. ما هرگز مسؤولیتی را که پذیرفته‌ایم فراموش نمی‌کنیم و قدر خود و جماعت و خدمات ارائه شده را می‌دانیم و آن را مایه‌ی اعتزاز و مباهات خود می‌شماریم.
ما آیه‌ی شریفه‌ی «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ»(روم/٦٠)؛ (شكيبايى پيشه كن و بدان كه وعده الهى حق است و نامؤمنان تو را از راه به در نبرند.) را سرلوحه‌ی کار خود قرار می‌دهیم و ان شاء‌الله با عزم و اراده‌ای قوی و جمعی و تردیدناپذیر و با انسجام سازمانی و اخوت ایمانی و با دلسوزی برای هم‌وطنان، راه جماعت را که راه اعتدال و میانه‌روی و رواداری و دگرپذیری و اجتناب از خشونت و دشمنی و تفرقه است، ادامه خواهیم داد.
نظرات