اللهم اغفر له وارحمه وتجاوز عنا وعنه ووسع مدخله واکرم نزله چند روز پيش مطلبی به آدرس http://www.islahweb.org/node/2836 در سايت خواندم که اين فقيد مغفور اينگونه نظر داده بود: سلام جا دارد از مقالات جالب سایت اصلاح و از دست اندرکاران آن تشکر و قدردانی نمود. به‌ نظر می‌رسد این سایت، همکنون مرجع قابل اعتمادی جهت انعکاس رویدادها و مطالب مفیدی در امور دینی و روشنفکری است. موفق باشید احمد قابل-مشهد

در سوگ احمد قابل « بزرگ بود/ و از اهالی امروز بود/ و با تمام افقهای باز نسبت داشت/ و لحن آب و زمین را چه خوب می فهمید/... و رفت تا لب هیچ/ و پشت حوصله نورها دراز کشید/ و هیچ فکر نکرد/ که ما میان پریشانی تلفظ درها/ برای خوردن یک سیب/ چقدر تنها ماندیم» از شنیدن خبر روی در نقاب خاک کشیدن احمد قابل بسیار اندوهگین شدم؛ سالهاست که صداقت، حریت، تواضع، بی تکلفی، پاکدامنی و پایمردی او را می ستایم. غزالی در کتاب « ذکر الموت» از سه گونه مواجهه آدمیان با مرگ سخن می گوید: کسانی که شیرین می زیند و آنقدر تعلقات و دلبستگی های دنیوی دارند که از مرگ می هراسند و تلخ می میرند؛ دسته دوم افرادی اند که از وضعیت روحی خود راضی نیستند و در آرزوی در رسیدن روزگار بهتری هستند؛ اما عزم و اراده برای تغییر و توبه ندارند و در حسرت سر برآوردن رستاخیزی در سرزمین وجودشان ، شب و روز را دوره می کنند؛ دسته سوم گروهی هستند که به استقبال مرگ می روند ، چرا که زوال و عدم مانایی دنیا را به رأی العین دیده اند و دلبستگی چندانی به دنیا ندارند و کبوتر جانشان در آرزوی حفره کردن زندان و پرواز به سمت بی سو و دیار دوست است : این جهان زندان و ما زندانیان / حفره کن زندان و خود را وا رهان احمد قابل از گروه سوم بود؛ تعلقات دنیوی چندانی نداشت و خود را بسان مسافری می انگاشت که قرار است چند صباحی در این دنیا بزید و پس از آن به «خلوت ابعاد زندگی» سفر کند و هم نورد افقهای دور شود. تمام زندگیِ پاک او بر این امر گواهی می دهد؛ کثیری چون من، هیچوقت نشنیده بودند که او ترکشی به یادگار از دوران جنگ 8 ساله ایران و عراق در بدن داشت، مگر وقتی اخیرا پزشکان مجبور به عمل جراحی و خارج کردن ترکش شدند؛ همچنین، در حالیکه از مرحوم آیت الله منتظری اجازه نامه اجتهاد داشت، سالها بود که لباس روحانیت را از تن به در آورده بود و با مناعت طبع زندگی می کرد و خم به ابرو نمی آورد؛ خورشید سواری که رنج خود و راحت یاران را می طلبید . « شجاعت ِ بودن» در او موج می زد؛ با دغدغه های اصیل وجودی و معرفتی خویش زندگی می کرد و دلمشغول آنها بود ؛ اگر بر اثر تتبعات و تأملات دراز آهنگ فقهی به موضعی می رسید؛ باکی از ابراز آن نداشت؛ ولو اینکه خلاف رأی جمهور بود. سخنان او درباره حکم « حجاب» از این دست بود؛ بدیع و خلاف آمد عادت و جسورانه. مرحوم قابل از تبار «احیاگران دینی» بود؛ محییانی که دغدغه های دینی و معرفتی پررنگی دارند و در اندیشه بازسازی معرفت دینی و نحوه زیست مؤمنان در جهان جدیدند. عموم آثار مکتوب و پروژه ایشان موسوم به « شریعت عقلانی» را باید اینگونه فهمید و ذیل این مقوله گنجاند و ارج نهاد. در نگرش احیاگرایانه؛ شخص احیاگر، بسته به تشخیص خود، بر جوانب مغفول دین انگشت تأکید می نهد؛ چنانکه غزالی در قرن پنجم هجری به « احیاء علوم دین» با تأکید بر علم اخلاق همت گماشت. در دوران معاصر نیز، مرحوم طباطبایی و مطهری با برگرفتن سلاح از زرادخانه فلسفه اسلامی، در کسوت متکلم؛ به نقد آموزه های مارکسیستی همت گمارده و تمام هم خویش را برای بدست دادن تبیینی معقول و موجه از مدعیات اسلامی بکار گرفتند. قابل نیز می کوشید با رجوع به سنت فقهی و بازخوانی انتقادی آن به مدد عقل دینی، آراء ابتکاری خویش در قلمرو فقه را پیش چشم دیگران قرار دهد. اگر نحله روشنفکری دینی می کوشد با بکار بستن عقلانیت نقاد و مدد گرفتن از فراورده های معرفتی جهان جدید که در فلسفه و علوم اجتماعی و علوم تجربی جدید بروز و ظهور پیدا کرده؛ به بازخوانی انتقادی سنت دینی پرداخته و در مؤلفه های گوناگون سنت به دیده عنایت بنگرد، احیاگران دینی بیشتر دلمشغول پالایش و بازخوانی انتقادی سنت دینی اند؛ با رجوع به مؤلفه های مختلف سنت اسلامی نظیر فلسفه، کلام، فقه، عرفان. در این راستا، ایشان از ظرفیت های مغفول واقع شده و نادیده انگاشته شده در سنت دینی مدد می گیرند و چندان در اندیشه دستاوردهای معرفتی جهان جدید نیستند. چنانکه در می یابم؛ تحقق تجربه های دل انگیز باطنی و معنوی و زیستنِ مسلمانی ِمعقول و کارآمد در روزگار کنونی، در گرو بسط و نهادینه شدن قرائتِ خرد نواز و اخلاقی و انسانی از اسلام است. برای تحقق این مهم به آثار رهگشای هر دو طایفه روشنفکران و احیاگران دینی نیاز مبرم داریم. افسوس که مرحوم قابل مجال چندانی برای بسط بیشتر ایده های احیاگرایانه خویش نیافت و دست اجل او را نا بهنگام از ما گرفت. رحمت و درود بیکران پروردگار بر روح پاک آن عزیز سفر کرده باد. خداوند را می خوانیم تا به خانواده داغدار مرحوم قابل، صبر و خویشتنداری بر این مصیبت عطا کند: چون دعامان امر کردی ای عجاب / این دعای خویش را کن مستجاب دوم آبان 1391

خدایش رحمت کناد چه کوچک و تنگ است دنیا و زندگی اش و چه آسودگی و راحتی است مرگ !خدایا همه اهل ایمان را عاقبت بخیر گردان