اشاره‌ی اصلاح‌وب: متن زیر ماحصل گفتگوی پایگاه‌ اطلاع‌رسانی اصلاح با استاد علی‌اشرف زانیار خوشنویس و کاتب قرآن سنندجی است. توجه‌ شما را به‌ ادامه‌ی مطلب جلب می‌کنیم. 

علی اشرف زانیار خطاطی نام‌آوازه و خلاق است که سال 1330 در سنندج متولد شد در آستانه‌ی 60 سالگی جوهر هنر خوشنویسی از او هنرمندی بی‌بدیل در عرصه فرهنگ و هنر ساخته است. آشنایی او با هنر خوشنویسی به دوران ابتدایی و ایام نوجوانی بر می‌گردد.  خود می‌گوید: «کلاس چهارم ابتدایی بودم که تحت تأثیر برادرم که خط زیبایی داشت با این هنر آشنا شدم. روزی مرحوم پدرم نامه‌ای که برادر بزرگم برایش نوشته بود را در حضور مهمانان خواند و به آنها هم داد تا خود بخوانند و متوجه خط زیبای برادرم بشوند و سپس به من گفت که تو هم باید مثل برادرت خوشنویسی بیاموزی. این اولین جرقه‌ی علاقه‌ی من به هنر خوشنویسی بود. از آن پس هر وقت می‌نوشتم تشویقم می‌کرد. ایام دبیرستان نیز معلم عربی‌مان تشویقم می‌کرد و می‌گفت خط زیبایی داری و اکثراً من را پای تخته می‌فرستاد و درس را با خط زیبایی می‌نوشتم.» تشویقهای این معلم، عشق به هنر خوشنویسی را در وجود زانیار چند برابر شعله‌ور می‌کند. گرچه بزرگان خط را می‌شناخت اما از الگو و استاد خاصی پیروی نکرده و در کلاس هیچ استادی به صورت رسمی‌ ‌تلمذ ننموده و اگر نزد آنان می‌رفت تنها از روی علاقه شخصی بود. تا آنجا که خود می‌گوید: «چیزی به من نمی‌گفتند. و از روی نوشته‌های اساتید کپی می‌کردم و تمرین می‌کردم.»

جوشش هنر خوشنویسی در زانیار او را به فکر ترویج آن انداخت تا به قول خودش زکات هنرش را پرداخت کند. سال 1359 نخستین نمایشگاه خوشنویسی را در سنندج برپا می‌کند و علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب می‌کند. استاد درباره‌ی این نمایشگاه می‌گوید: «یکی از دوستان به نمایشگاه آمد و گفت کسی را سراغ دارم که خط خوبی دارد. ما هم رفتیم خدمت مرحوم کمالی و به او گفتیم چنین نمایشگاهی را برپا کرده‌ایم و مشتاقان زیادی به آنجا می‌آیند.» و همین دیدار منجر به برپایی کلاسهای خوشنویسی در کردستان شد. استاد مدتی خط نستعلیق کار می‌کند ولی بعد از مدتی با توجه به سابقه‌ی خانوادگی و علاقه‌ی زیاد به نوشتن آیات و احادیث و همچنین وجود قرآن نفیسِ خاتو زینب[ایشان کسی بودند که کل قرآن را کتابت کرده و اکنون در منزل استاد موجود است] به خط نسخ روی می‌آورد. استاد تابلوها و آثار خطی را دنبال می‌کند تا جایی که سفارشات دوستان و آشنایان را در این خصوص رد نمی‌کرد و برایشان می‌نوشت و آثار ایشان قاب گرفته‌ و نصب دیوار منازل می‌شد. سال 1371 جزء سی‌ام قرآن کریم را با روخوانی ساده برای قرآن‌آموزان نوشت، که به گفته‌ی استاد مورد استقبال قرار گرفته و این اثر چندین بار تجدید چاپ شده است. استاد می‌گوید: «روزی مشغول تلاوت قرآن بودم که متوجه شدم خط آن خیلی جالب است، خط عثمان طه بود. از آن پس شیوه‌ی خطم را تغییر دادم و به سبک خط عثمان طه می‌نوشتم و تمرین می‌کردم. و در این فاصله به مناسبتهای مختلف (تولد فرزند، عیادت مریض و...) برای دوستان و آشنایان، آیه‌ای را می‌نوشتم و قاب می‌گرفتم و به عنوان هدیه برایشان می‌بردم. به گونه‌ای که‌ اکثر دوستان توقع هیچ کادویی جز تابلوهای قرآنی از من نداشته‌اند.» بدینگونه استاد سعی می‌کرد فرهنگ قرآنی و مفاهیم قرآنی را با هنر خود از طریق این تابلوهای خطی رواج دهد. استاد سال 75-76 با تأسی از سنت خانوادگی‌شان (همان قرآن خاتو زینب) به فکر کتابت کل قرآن می‌افتد و به همین منظور سفرهایی به دیگر نقاط ایران می‌کند و نزد بسیاری از کسانیکه در این زمینه کار کرده‌اند می‌رود. اما متأسفانه به گفته‌ی خود استاد هیچکدام او را یاری نمی‌دهند. او می‌گوید: «در یکی از شهرها نزد کسی رفتم که سن و سالش هم از خودم کمتر بود و سه بار قرآن را کتابت کرده بود، گفتم یک صفحه از کارت را به من بده کپی کنم، حاضر نشد و همکاری نکرد.» اما استاد خستگی‌ناپذیر و عاشق هنر و قرآن بود. روزی با خدای خود خلوت و با او عهد و پیمان بست که: «بنده‌ی تو برای من کاری نکرد، از امروز تو استاد من هستی» و بدین ترتیب کتابت قرآن را در نهایت سادگی در سال 80 شروع کرد و با توفیق و عنایت خداوند کل قرآن را تا 84 کتابت نمود. سبک خط، خط عثمان طه است با اعراب‌گذاری ایرانی و تغییراتی در آن همچنین کلماتی از سبک خط نسخ ترک و سبک نیریزی را با هم ترکیب نموده و از آن بهره جسته است. استاد در طول دوران کتابت قرآن هنرجویان زیادی را آموزش داده است. و خود می‌گوید: «گفتم خدایا تو به من توفیق دادی که این کار را شروع کنم من هم تعهد می‌دهم تا روزی که زنده‌ام این هنر را بدون هیچگونه چشمداشت مادی به نیت زکات کارم به دیگران آموزش بدهم». جالب است بدانیم استاد هیچگاه بدون وضو اقدام به نوشتن قرآن نکرده و خود می‌گوید: «آلان 40-50 نفر شاگرد دارم که هیچکدام بدون وضو وارد کلاس نمی‌شوند و هیچکدام بدون وضو نیز در خانه تمرین نمی‌کنند. و به آنان گفته‌ام حتی اگر یک حرف را تمرین می‌کنید چون به نیت قرآن است باید وضو داشته باشید.» اینک این اثر جاودانه و آثار دیگری از استاد و شاگردانش منجمله تابلوهای خطی زیبای قرآنی که روشنی‌بخش هنر خوشنویسی و حس قرآن‌دوستی در کردستان است در نگارخانه‌ی ارشاد شهر سنندج از 26 آبانماه‌90 الی 4 آذرماه‌90، در معرض دید عموم مردم قرار گرفت. 

استاد زانیار علاوه‌ بر کتابت قرآن و فعالیت در عرصه‌ی تعلیم هنر خوشنویسی، به‌ سان یک فعال اجتماعی نیز، مدیرعامل مؤسسه‌ی خیریه‌ی امام محمد غزالی، مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه‌ساز، عضو انجمن خیرین مسکن‌ساز بنیاد مسکن و نماینده‌ی مؤسسات خیریه‌ی استان کردستان نیز هستند.

پیام استاد به جوانان:

هنر با هر نوعش به نفع جوانان است. حتی موسیقی سنتی چه برسد به قرآن. من چنین می‌پندارم هنر می‌تواند جوانان را از ناهنجاریهای امروزی دور کند. توصیه می‌کنم در کلاسهایی دینی‌ای که ماموستایان ما برگزار می‌کنند شرکت کنند، کلاسهای قرآنی، هنر خوشنویسی نیز یکی از اینهاست. جوانی که در کلاسهای حفظ قرآن شرکت می‌کند با جوانی که مشغول خیابانگردی است تفاوت بسیاری دارد. انشاءالله که این فرهنگ قرآنی در میان ما ترویج پیدا کند و جوانان و مردم ما به قرآن برگردند.

• گفتگو از عثمان مرادی