پژوهشی در باب نسبت میان اخلاق دینی و اخلاق سکولار
کتاب «دین در ترازوی اخلاق» "پژوهشی در باب نسبت میان اخلاق دینی و اخلاق سکولار" نوشته « ابوالقاسم فنایی» توسط انتشارات «صراط» منتشر شده است.
رابطه دین و اخلاق یکی از موضوعاتی است که هم در فرهنگ اسلامی و هم در فرهنگ غرب از تاریخ بلندی برخوردار است. در جهان اسلام این مسئله یکی از نخستین و مهم ترین مسائلی بود که توجه متکلمان را به خود جلب کرد و به انگیزه آنان در بررسی این مسئله بیشتر کلامی بود تا اخلاقی یا فرااخلاقی، یعنی رابطه دین و اخلاق صرفاً به خاطر ارتباط آن با اوصاف خداوند و خصوصاً توحید و عدل برای متکلمان اهیت داشت، نه به عنوان مبنایی برای حل و فصل مسائل اخلاقی یا به عنوان نظریه‌ای در باب اخلاق هنجاری در جهان اسلام پژوهش در باب اخلاق و فلسفه اخلاق از قلمرو علم کلام خارج است و لذا انگیزه متکلمان در طرح این بحث نیز صرفاً تبیین اوصاف و افعال خداوند و دستیابی به نظریه ای منسجم و سازوار در باب الهیات بوده است، نه کشف یا تأسیس مبنایی برای علم اخلاق و داوری اخلاقی در مورد افعال آدمی متکلمان مسلمان به پیامدهای مهمی که موضع آنان در باب اوصاف و افعال الهی برای اخلاق و رفتار آدمیان در برداشت نمی‌پرداختند. اما در جهان غرب رابطه دین و اخلاق اولاً و بالذات یکی از مسائل فلسفه اخلاق به شمار می رود و متکلمان غربی وقتی به بررسی این موضوع می پردازند به پیامدهای اخلاقی آن نیز توجه دارند و انگیزه آنان در طرح و بررسی این موضوع صرفاً انگیزه ای نظری و کلامی نیست.
کتاب دین در ترازوی اخلاق
ابوالقاسم فنایی متولد ۱۳۳۸، فیلسوف اخلاق و الهی‌دان ایرانی و مدرس دانشگاه مفید است. فنایی دانش‌آموخته درس خارج فقه در حوزه علمیه قم، کارشناسی ارشد رشتهٔ الهیات و معارف اسلامی از دانشگاه قم و کارشناسی ارشد و دکترا در فلسفه اخلاق از دانشگاه شفیلد است. او دوره کارشناسی ارشد را با نگارش پایان‌نامه‌ای تحت عنوان «فلسفه اخلاق در قرن بیستم اثر مری وارنوک» به راهنمایی احمد احمدی و مشاوره مصطفی ملکیان به پایان برد. او در سال ۲۰۰۳ از رساله دکتری خود دربارهٔ معرفت‌شناسی اخلاقی به راهنمایی رابرت استرن و ریچارد جویس دفاع کرد.
نظرات