«تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ» ﴿السجدة: ١٦﴾
پهلوهايشان از خوابگاهها جدا مىگردد [و] پروردگارشان را از روى بيم و طمع مىخوانند، و از آنچه روزيشان دادهايم انفاق مىكنند.
نماز توشه است اما وقتی در دل شب باشد باعث نزدیکی بیشتر میشود و توشه و عطای بالاتری است. عاشقان و پیش از آنان تهجدخوانان با شب انسی دارند.
برخیز که عاشقان به شب راز کنند
گرد در و بام دوست پرواز کنند
هر جا که دری بود به شب در بندند
الا در دوست که شب باز کنند
اهل ایمان محبت بیشتری با خداوند دارند و در دل شب به قیام و رکوع و سجود و ذکر و تسبیح و تلاوت و توبه و استغفار و نیایش و دعا مشغول میشوند. از ترس خدا میگریند و همهی این توشهی آخرت است.
وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ﴿الانسان: ٢٦﴾ و بخشى از شب را در برابر او سجده كن و شب[هاى] دراز، او را به پاكى بستاى..
کسانی که در مسیر دعوت هستنتد بیش از همه به نماز شب نیاز دارند؛ چون زاد و توشهی فراوان دارد و خداوند در روزهای نخست دعوت اسلام پیامبرش را به این کار تشویق کرده است تا برای حمل امانت سنگین دعوت آماده شود:
يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا ﴿٤﴾ إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا ﴿٥﴾ إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا ﴿٦﴾ ای مرد جامه بر خود پیچیده / شب را به پایدار، مگر اندکی از آن را / نیمهاش، یا اندکی از نیمه کم نما یا اندکی بر آن بیفزا، / و قرآن را شمرده و شیوا بخوان / ما سخنی سنگین بر تو نازل میکنیم / بیگمان شبخیزی بیشتر موافقت [دل و زبان] در بردارد و از لحاظ سخن استوارتر است.
نماز شب مجاهدت و تلاش است و باعث تقویت عزم و اراده میشود؛ زمان کارزار با شیطان است و نفس را برای فروتنی در برابر خداوند رام میکند. کسی که آرامش و راحتی و بستر نرم را ترک میکند، تنپروری را کنار میگذارد و برمیخیزد و وضویی میسازد – به ویژه که هوا سرد باشد – و بندگی خدا و نزدیک به پروردگارش را بر همه چیز ترجیح میدهد، بدون شک زاد و توشهی فراوان میبرد و این عبادت یار و یاور او در مسیر دعوت است.
نماز شب در حالی که مردم در خواب هستند محض اخلاص است و قلب را از هر گونه ریا و خودنمایی پاک میکند. اخلاص ضروریترین صفت دعوتگر است و بدون اخلاص اعمال صالح از بین میرود.
در کتاب خدا آیات زیادی وجود دارد که به نماز شب تشویق میکند و خیرات و برکات مخصوص شبزندهداران را بیان میکند:
وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا ﴿٦٣﴾ وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا ﴿٦٤﴾ وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ﴿٦٥﴾ إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا ﴿٦٦﴾ وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا ﴿٦٧﴾ وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ يَلْقَ أَثَامًا ﴿٦٨﴾ يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا ﴿٦٩﴾ إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا ﴿٧٠﴾ وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا ﴿٧١﴾ وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا ﴿٧٢﴾ وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا ﴿٧٣﴾ وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا ﴿٧٤﴾ أُولَٰئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا ﴿٧٥﴾ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا ﴿٧٦﴾
و بندگان خداى رحمان كسانىاند كه روى زمين به نرمى گام برمىدارند؛ و چون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ مىدهند. (۶۳) و آنانند كه در حال سجده يا ايستاده، شب را به روز مىآورند. (۶۴) و كسانىاند كه مىگويند: «پروردگارا، عذاب جهنم را از ما بازگردان كه عذابش سخت و دايمى است. (۶۵) و در حقيقت، آن بد قرارگاه و جايگاهى است. (۶۶) و كسانىاند كه چون انفاق كنند، نه ولخرجى مىكنند و نه تنگ مىگيرند، و ميان اين دو [روش] حد وسط را برمىگزينند. (۶۷) و كسانىاند كه با خدا معبودى ديگر نمىخوانند و كسى را كه خدا [خونش را] حرام كرده است جز به حق نمىكُشند، و زنا نمىكنند، و هر كس اينها را انجام دهد سزايش را دريافت خواهد كرد. (۶۸) براى او در روز قيامت عذاب دو چندان مىشود و پيوسته در آن خوار مىماند. (۶۹) مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته كند. پس خداوند بديهايشان را به نيكيها تبديل مىكند، و خدا همواره آمرزنده مهربان است. (۷۰) و هر كس توبه كند و كار شايسته انجام دهد، در حقيقت به سوى خدا بازمىگردد. (۷۱) و كسانىاند كه گواهى دروغ نمىدهند؛ و چون بر لغو بگذرند با بزرگوارى مىگذرند. (۷۲) و كسانىاند كه چون به آيات پروردگارشان تذكر داده شوند، كر و كور روى آن نمىافتند. (۷۳) و كسانىاند كه مىگويند: «پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده كه مايه روشنى چشمان [ما] باشد، و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان.» (۷۴) اينانند كه به پاس آنكه صبر كردند، غرفه[هاى بهشت را] پاداش خواهند يافت و در آنجا با سلام و درود مواجه خواهند شد. (۷۵) در آنجا، جاودانه خواهند ماند. چه خوش قرارگاه و مقامى!
شبزندهداران حالات زیبایی را درمییابند و در آن به تلاوت و نماز و سجود و ذکر و تسبیح و استغفار و دعا مشغول میشوند:
أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ ۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ
آیا کسی که در پاسهایی از شب، گاه به سجده و گاه بر پا، نیایشگر است و از آخرت بیم و به رحمت پروردگارش امید دارد [بهتر است یا مشرک غافل ناسپاس]، بگو آیا کسانی که میدانند، با کسانی که نمیدانند برابرند؟ [هرگز] فقط خردمندانند که پند میگیرند.
در این لحظات در کار آخرت میاندیشند و به حساب و کتاب و پاداش و عذاب فکر میکنند. بنابراین در سجود و قیام خود سرشار از وجودش سرشار از بیم و امید میشوند و این زاد و توشهای است که آنها را به عمل تشویق میکند و برای قرار گرفتن در مسیر آماده میسازد.
ذکر و تسبیح خدا در شب غذای روح و قلب است و انسان مؤمن سخت علاقمند است که از آن محروم نشود و آیات قرآن به آن تشویق میکند:
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿٢٥﴾ وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ﴿٢٦﴾
و هر بامداد و شامگاهی نام پروردگارت را یاد کن/ و در بخشی از شب برای او [به نماز] سجده کن و در بخشی بلند از شب او را نیایش کن.
وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ ﴿الطور: ٤٨﴾
پس بر آنچه میگویند شکیباییورز و سپاسگزارانه پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب [آن] تسبیح گوی / و در شب و به دنباله سجده [و نماز واجب] نیز او را نیایش کن.
همهی ما کم و بیش گناه میکنیم و مقصر هستیم پس چه زیباست که سحرگاهان به درگاه خداوند روی آوریم و رحمت و بخشایش او را بجوییم؛ سحر زمان اجابت دعا است و آیات قرآن انسان را به بهره گرفتن از این وقت بیمانند ترغیب میکند:
لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ ﴿١٥﴾ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿١٦﴾ الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ ﴿١٧﴾
براى كسانى كه تقوا پيشه كردهاند، نزد پروردگارشان باغهايى است كه از زير [درختان] آنها نهرها روان است؛ در آن جاودانه بمانند، و همسرانى پاكيزه و [نيز ]خشنودى خدا [را دارند]، و خداوند به [امور] بندگان [خود] بيناست. (۱۵) همان كسانى كه مىگويند: پروردگارا، ما ايمان آورديم؛ پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. (۱۶) [اينانند] شكيبايان و راستگويان و فرمانبرداران و انفاقكنندگان و آمرزشخواهان در سحرگاهان.
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿١٥﴾ آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ ﴿١٦﴾ كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ ﴿١٧﴾ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿١٨﴾
پرهیزگاران در بوستانها و چشمهسارانند آنچه پروردگارشان به ایشان بخشیده است پذیرا هستند، که ایشان پیش از این نیکوکار بودند [فقط] اندکی از شب را میخفتند و در سحرگاهان استغفار میکردند.
دعا در دل شب از بهترین و زیباترین عبادات است؛ آنگاه که بنده در برابر پروردگارش خود را خوار و ذلیل میکند:
ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿٥٥﴾ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا ۚ إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ
پروردگارتان را به زاری و پنهانی بخوانید، که او از حد درگذرندگان را دوست ندارد / و در این سرزمین پس از آنکه به صلاح آمده است، فتنه و فساد مکنید، و او را با بیم و امید بخوانید که رحمت الهی به نیکوکاران نزدیک است.
از ابو امامه روایت است که از رسول خدا پرسیدند: کدام دعا بهتر اجابت میشود؟ فرمود: دعایی که در پایان شب باشد و نیز دعا پس از نمازهای فرض. [ترمذی].
جابر میفرماید: از پیامبر خدا شنیدم که فرمود: «إن فى الليلة ساعة لا يوافقها رجل مسلم يسأل الله تعالى خيرًا من أمر الدنيا والآخرة إلا أعطاه إياه وذلك كل ليلة» در شب لحظاتی وجود دارد که اگر بندهی مؤمن در آن خیر دنیا و آخرت را از خدا بخواهد خداوند به او خواهد داد و این لحظات در هر شب وجود دارد. [مسلم].
دعا در حین سجده امری پسندیده است؛ سجده نزدیکترین حالت انسان به خداوند است و مسلمان باید در دعا در سجده اصرار کند. از ابوهریره روایت است که رسول خدا فرمود: «أقرب ما يكون العبد من ربه وهو ساجد فأكثروا الدعاء» نزدیکترین حالت بنده به پروردگارش در وقت سجده است پس در سجده زیاد دعا کنید. [مسلم، ابوداود و نسائی].
چه زیباست دعاکنندگانی که مورد آزار و اذیت دشمنان قرار میگیرند، از تیر سرنوشت و دعای سحر استفاده کنند؛ برادر مسلمان سحر برخیز و به درگاه خدا دعا کن. در دعایت بگو: خدایا ما تو را در برابر دشمنان و سرکشان قرار میدهیم و از شر آنان به تو پناه میبریم. بگو: پروردگارا ما را مایهی آزمایش ظالمان قرار مده و با رحمت خود از دست کافران نجاتمان ده. بگو: خداوندا دشمنانت و دشمنان دینت را نابود کن و ما را بر آنان پیروز گردان تا باعث آرامش دلهای ما شود.
درهایی که با کلید دعا گشوده میشود:
در حدیث بخاری و مالک و مسلم و غیره آمده است که ابو هریره از پیامبر اسلام روایت کرده است که فرمود: «ينزل ربنا كل ليلة الى سماء الدنيا حين يقضى ثلث الليل الأخير فيقول : من يدعونى فأستجب له من يسألنى فأعطيه ومن يستغفرنى فأغفر له» در ثلث آخر هر شب پروردگار ما به آسمان دنیا میآید و میفرماید: کسی هست که دعا کند و برایش اجابت کنم؟ کسی هاست که از من بخواهد تا به او بدهم؟ کسی هست که از من آمرزش بخواهد و او را بیامرزم؟ آیا پس از این همه تشویق سستی و تنبلی رواست؟ اگر به مردم بگویند همین وقت از شب هر کس در حاضر شود مال فراوانی نصیبش میشود همه از هم پیشی خواهند گرفت. پیامبر اسلام در حدیث ابو هریره ما را این چنین تشویق میکند: «ليس صلاة أثقل على المنافقين من صلاة الفجر و العشاء ولو يعلمون ما فيهما لأتوهما ولو حبوًا» برای منافقان هیچ نمازی سختتر از نماز صبح و عشا نیست. اگر میدانستند چه خیری در این دو نماز نهفته است قطعا چهار دست و پا خود را به آن میرساندند. [متفق علیه]
خانهای که در آن شبزندهداری میشود خانهای است که فرشتگان آن را احاطه میکنند و رحمت خدا بر آن نازل میشود و سعادت حقیقی بر آن حاکم است. چه زیباست که همسران در تحقق این امر همدیگر را یاری دهند. از ابو هریره روایت است که رسول خدا میفرماید:
«رحم الله رجلًا قام من الليل فصلى وأيقظ امرأته فإن أبت نضح فى وجهها الماء ... رحم الله امرأة قامت من الليل فصلت وأيقظت زوجها فإن أبى نضحت فى وجهه الماء» خداوند رحمت کند مردی را که شب برمیخیزد و نماز میخواند و همسرش را بیدار میکند و اگر برنخاست قطرات آب را بر صورتش میپاشد. خداوند رحمت کند زنی را که شب برمیخیزد و نماز میخواند و شوهرش را بیدار میکند و اگر برنخاست قطرات آب را بر صورتش میپاشد. [ابو داود با اسناد صحیح]
برادرم با انجام هر میزان از نوافل که در توان داری به خداوند نزدیک شو؛ بهترین این نوافل نماز شب است که رسول خدا فرموده است: بهترین نماز پس از فرایض نماز شب است. [مسلم]. اخلاص نیت، عزم و همت، تجدید توبه، دوری از گناه، زود خوابیدن، خواب قیلوله و یاری خواستن از خدا در ادای نماز شب به انسان کمک میکند.
مسلمان باید همواره اهل شبزندهداری باشد و از آن توشه برگیرد. از عبد الله پسر عمرو بن عاص روایت است که رسول خدا فرمود: ای عبد الله مانند فلانی مباش که نماز شب میخواند اما بعدا شبزندهداری را ترک کرد. [متفق علیه].
در خصوص تعداد رکعات نماز شب از حضرت عایشه روایت است که فرمود: نماز شب رسول خدا یازده رکعت بود که با یک سجده آن را پایان میبرد. آنگاه دو رکعت سنت فجر میخواند و با این دو رکعت سیزده رکعت میشد. [صحاح ششگانه و این عبارت مسلم است].
این دعای مأثور رسول خدا که هنگام نماز شب خوانده میشود چه توشهی فراوانی دارد! از ابن عباس روایت است که فرمود: پیامبر خدا هر گاه برای نماز تهجد برمیخواست این گونه دعا میکرد:
«اللهم ربنا لك الحمد أنت قيوم السماوات والأرض ومن فيهن ولك الحمد أنت نور السماوات والأرض ومن فيهن، ولك الحمد أنت مالك السماوات والأرض ومن فيهن، ولك الحمد أنت الحق ووعدك حق ولقاءك حق و الجنة حق و النار حق والنبيون حق ومحمد صلى الله عليه وسلم حق و الساعة حق، اللهم لك أسلمت وبك آمنت وعليك توكلت وإليك أنبت وبك خاصمت وإليك حاكمت فاغفر لى ما قدمت وما أخرت وما أسررت وما أعلنت وما أنت أعلم به منى أنت المقدم وأنت المؤخر لا إله إلا أنت»
پروردگارا حمد و ستایش از آن توست؛ تو برپادارندهی آسمانها و زمین و بین آن دو هستی؛ ستایش از آن توست تو نور آسمانها و زمین میان آن دو هستی. ستایش از آن توست تو مالک آسمانها و زمین و بین آنها هستی؛ ستایش تو راست؛ وعدهات حق است و دیدارت حق است. بهشت و جهنم حق است و پیامبران و پیامبرت محمد حق است و قیامت حق است. پروردگارا خود را تسلیم تو کردم؛ به تو ایمان آوردم و بر تو توکل کردم و به سوی تو بازگشتم و با دشمنانت میجنگم و حکمت را میپذیرم. پس گناهان گذشته و آینده و آشکار و نهانم را بیامرز آنچه را میدانم و آنچه را نمیدانم. تو اول و آخری و هیچ معبودی جز تو وجود ندارد. [صحاح ششگانه و این عبارت شیخین است].
در رسالهی مناجات امام شهید حسن البنا آمده است که اخوان را بر شبزندهداری تشویق میکرد و میفرمود: برادرم زیباترین وقت مناجات زمانی است که با پروردگارت خلوت میکنی در حالی که جهان و انسان آرام گرفتهاند اما دوستان او بیدارند. شب بر هستی پرده افکنده است و ستارگان سربرآوردهاند. در آن لحظات روی دل به سوی پروردگارت آور و ضعف خود و عظمت پروردگارت را به خاطر بیاور. با او انس بگیر و دلت را با یادش آرام کن و به فضل و رحمتش شادمان باش. از ترس او گریه کن و نظارتش را بر خود احساس کن. در دعا پافشاری کن و در استغفار بیشتر بکوش و نیازهایت را به درگاه کسی بیاور که هیچ چیزی او را درمانده یا مشغول نمیکند. وقتی چیزی را بخواهد به او میگوید باش پس موجود میشود. «إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ»
امر او چون [آفرینش] چیزی را اراده کند، تنها همین است که به آن میگوید موجود شو، [و بیدرنگ] موجود میشود
خیر دنیا و آخرت و توفیق در جهاد و دعوت را از او بخواه. از آرزوها و آرمانها و میهن و قبیله و خود و برادرانت با او بگو.
«وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» و پیروزی جز از سوی خداوند پیروزمند فرزانه نیست.
شبزندهداری و نیایش با خداوند در دل شب، چنان آرامش روانی و چنان انسی دارد که انسان خستگی جسم و سختی ایستادن را احساس نمیکند. این پیامبر ماست که شبزندهداری میکند و آن قدر به نمازش طول میدهد که پاهایش ورم میکند اما به خاطر احساس نزدیکی به خداوند و انس با او دردی را احساس نمیکند. برخی از صالحان گفتهاند: در دنیا وقت و زمانی نیست که به نعمتهای آخرت شباهت داشته باشد مگر لذتی که شبزندهداران از شیرینی مناجات در دلهایشان حس میکند. پس بیاییم این لذت را بچشیم.
در پایان به برادر مسلمانم میگویم: برادرم شبها چون بندگان ذلیل و فقیر برخیز و خاشعانه به درگاه کریم بخشنده روی آور و با احساس تقصیر به گناهانت اقرار کن. در طلب بخشایش و رضای او پافشاری کن و به رحمت و رضوان او امیدوار باش.
در دل شب با نمازهای خاشعانه و سجدههای طولانی و دعاهای خالصانه و تسبیحات و اشکهای روان به درگاه پروردگارت روی آور؛ یقین داشته باش که پروردگارت دعایت را اجابت میکند. در این لحظات سرشار از خیر و برکت دعای پیروزی و نصرت دین را فراموش نکن و پنهانی برای برادرانت دعا کن.
سبحى نفسى وصلى عند سطو العاديات
فإذا القلب تنزى من تباريح الحياة
رقرقى النفس دموعًا واسكبيها فى الصلاة
فإله الكون يصغى للنفوس الباكيات
ای نفس در سحرگاهان تسبیح گوی و نماز گزار
ای قلب در سختیهای زندگی شتاب کن
اشکها را در نماز جاری کن
خدای هستی به چشمهای گریان توجه میکند.
نظرات