مقدمه‌ی مترجم

لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا (احزاب:21) «قطعاً شما را در (اقتدا به) رسول خدا سرمشقی نیکوست: برای کسی که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد می‌کند».

حضرت محمّد (ص) پیامبر ما انسانهاست، دلسوز و مهربان، خیرخواه و نیک اندیش، دارای چنان رفتار و گفتاری است که برای هر انسانی در هر زمان و مکانی و در هر مقام و موقعیتی بهترین سرمشق و بالاترین الگو است. 

نگار من که به مکتب نرفت وخط ننوشت

بـه غمزه مسأله آموز صــد مدرّس شـد

کتاب حاضر تحفه‌ای است از ویژگی‌ها و خصال نیک حضرتش که دکتر مصطفی سباعی رحمه الله آنرا برای عاشقان دوست گرد آورده است، باشد که لب تشنگان وصالش و دلباختگان جمالش را طراوتی ببخشد.

صبا اگر گزری اُفتدت به کشور دوست 

بیار تحفه‌ای از گیسوی معنبر دوست 

به جان او که بشکرانه، جان بر افشانم

اگر به سوی من آری پیامی از بر دوست 

و گر چنانچه در آن حضرتت نباشد بار

برای دیده بیاور، غباری از در دوست 

من گدا و تمنای وصال او، هیهات 

مگر به خواب ببینم خیال منظر دوست

دل صنوبریم همچو بید لرزان است 

ز حسرت قد و بالای چون صنوبر دوست 

اگرچه دوست به چیزی نمی خرد ما را

به عالمی نفروشیم مویی از سر دوست

حافظ شیرازى 

محمّد (ص) بنده و فرستاده‌ی خدا

حضرت محمّد(ص) رسول خداست، شخصیتی که هیچ کس در اندیشه ی آن نیست که همانند او باشد یا در صفای روح و ارتباط با ملکوت اعلی و دریافت وحی نزدیک به او باشد. شخصیتی که هیچ فردی به پای او نمی‌رسد و حتی نزدیک به وی هم نمی‌شود؛ زیرا خداوند نبوت‌ها را به وسیله حضرت محمّد(ص) به اتمام رساند و شریعت وی را آخرین شریعت قرار داد. 

حضرت محمّد(ص) کسی است که هر مسلمانی آرزو دارد متخلق به اخلاق و پیرو هدایت ایشان باشد و اندکی از صبر، جهاد، زهد، عبادت، فداکاری و ایثار ایشان برخورداربوده و ازخوراک و پوشاک ایشان سرمشقی گرفته باشد. خداوند پیامبرش را با این ستایش بزرگ منزلت بخشیده که: وَإِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ «به راستی که تو دارای خوی بالا هستی».

بیایید دیوار زمان را بشکافیم تا به آستانه‌ی محمّد (ص)؛ پیامبرانسانیت برسیم و روح زندگی تابناک را در جامعه‌ای مملو از فداکاری و مردانگی ببینیم، به گونه‌ای که سرگذشتش اگر حقیقتی انکار نشدنی و واقعیتی تردید ناپذیر نبود، به افسانه‌ای می‌ماند.

ویژگی‌های پیامبر (ص)

ویژگی‌های اخلاقی پیامبر (ص)

در باره ویژگی‌های ایشان گفته اند: ظاهری تابناک و چهره‌ای نورانی داشت، دارای نوری بود که وی را برتری می‌بخشید، گام‌هایش در حد نیاز بود و آرام و با وقار با قدم‌های استوار راه می‌رفت، چشمانش را پایین می‌انداخت و به زمین بیشتر ازآسمان خیره می‌شد. وقتی با کسی روبرو می‌شد در سلام کردن از او پیشی می‌گرفت، بدون نیاز صحبت نمی‌کرد، سخنش را با نام خدا آغاز و با نام خدا به پایان می‌برد، سخنانش شمرده شمرده و قاطع بود و در سخنانش گزاف و نقصان راه نداشت، فصیح و بلیغ صحبت می‌کرد، بیهوده و یاوه نمی‌گفت و بی فایده لب به سخن نمی‌گشود، هرگز از غذایی بدگویی نمی‌کرد و هیچ وقت به خاطر امور دنیا و یا بخاطر شخص خودش خشمگین نمی‌شد و به خاطر خودش انتقام نمی‌گرفت، وقتی خوشحال بود چشمانش را پایین می‌انداخت و خنده‌هایش تبسم بود.

نیکو منظر ترین، زیبا روی ترین، بخشنده ترین و جوان مرد ترین مردمان بود، در بخشش از فقر نمی‌هراسید و هرگز از وی چیزی طلب نشد که جواب رد دهد و هرگز در بین دو امر مخیّر نشد مگر اینکه آسانترین آن دو را برمی‌گزید، البته در صورتی که نافرمانی خدا درآن نبود. 

حضرت عایشه رضی الله عنها می‌گوید: اخلاقش قرآن بود. 

حضرت علی (رض) در توصیف پیامبر می‌گوید: هرکه وی را ناگهان می‌دید دچار ترس می‌شد و هرکس با او آشنا می‌شد دوستش می‌داشت.

زندگی شخصی پیامبر (ص)

در پوشیدن لباس و انتخاب غذا سخت نمی‌گرفت، هر لباسی که برایش دست می‌داد می‌پوشید، بیشتر از لباس معمول مردم استفاده می‌نمود. اما در صورت نیاز برای استقبال هیئت‌ها یا به مناسبت عید لباس خوب و مناسب می‌پوشید. از هر خوراکی که موجود بود می‌خورد. اگر گوشت و شیرینی بود تناول می‌کرد و یا اگرتنها نان و روغن یا سرکه بود از خوردن آنها امتناع نمی‌کرد و اگر هم خوراکی پیدا نمی‌شد گرسنه می‌خوابید و چه بسا از شدت گرسنگی سنگی بر شکمش می‌بست. برای خواب هم از تشکی چرمی که لیف خرما درآن بود؛ استفاده می‌نمود، بر روی حصیری می‌نشست و چه بسا برای خوابیدن هم به آن بسنده می‌کرد. 

زندگی پیامبر (ص) در منزل

در هم نشینی و هم صحبتی با همسرانش شیرین سخن بود، با آنان بسیار گفت وگو می‌کرد، اخلاق و منش آنان را می‌پذیرفت و حساسیت و روحیه خاص آنان را در نظر می‌گرفت و می‌فرمود: «خیرکم خیرکم لِأَهله». 

بهترین شما کسی است که با خانواده‌اش بهترین باشد.

حضرت عایشه رضی الله عنها می‌گوید: هیچ وقت خانواده محمّد (ص) دو روز متوالی از نان گندمین سیر نشدند، گاهی یک ماه و گاهی دو ماه می‌گذشت اما در خانه ی ما آتش روشن نمی‌شد و خوراک ما تنها آب و خرما بود.

انس (رض) می‌گوید: رسول خدا (ص) زرهش را درگرو می‌گذاشت تا مقداری جو برای خوراک خانواده‌اش تهیه کند.

ادامه‌ دارد ....