روز پنج شنبه ۳ مهرماه ۱۴۰۴، معاونت دانشجویی شهرستان سقز، جهت آشنایی با شخصیت و آثار نویسنده، مترجم و شاعر شهیر کورد، استاد عبدالرحمن شرفکندی مشهور به «ههژار» سمیناری با حضور استاد مجرب و دانشجویان برگزار نمود.
در آغاز عبدالسلام میهن دوست، مسئول معاونت دانشجویی شهرستان سقز، ضمن خیرمقدم به حضار و مهمان، گفت: «آشنایی با گذشتگان و شخصیتهای فرهنگی، یکی از رسالتهای هر قوم و ملتی است. نسل جدید ضمن آشنایی با این چهرهها، باید از دستاوردهای علمی آنان بهره برده و قدردان زحمات آنان باشد.»
در ادامه، ماموستا سیدمحمدامین واژی، ضمن معرفی آثار علمی استاد ههژار، به بحث و بررسی درباره آخرین اثر این نویسنده پرکار کوردی پرداخت. وی گفت: «استاد ههژار، داری شخصیت علمی رفیعی بوده و آثار وی شاهدی بر این مدعاست. آخرین اثر استاد ههژار، ترجمه قرآن مجید، به زبان کُردی است.» وی در ادامه گفت: «قبل از استاد شرفکندی، ترجمههای دیگری به زبان کُردی صورت گرفته است که میتوان ترجمه استاد محمد خاڵ و استاد شَپول اشاره کرد. اما ترجمه استاد ههژار، با سبکی متفاوت از روش دیگران صورت گرفته است.» این استاد علوم دینی، در بخش دیگری از سخنانش به نقاط قوت و ضعف ترجمه قرآن استاد ههژار اشاره کرد: «وجود کلمات و واژههای ناب کُردی، استفاده از لغات و لهجههای مختلف زبان کُردی (سورانی ـ کرمانجی ـ هورامی) موزون و آهنگین بودن ترجمه و .... از برترین نقاط قوت این ترجمه قرآن است.»
وی با اشاره به جایگاه ارزشمند قرآن نزد استاد ههژار و مفاهیم توحیدی آن، ترجمه برخی از آثار علی شریعتی توسط استاد شرفکندی را نشانهای از مقابله با خرافهگرایی و خرافه پرستی در جامعه دانست.
در بخشی دیگری از این سمینار، اسماعیل کسنزانی، به بررسی محتوای آثار استاد شرفکندی پرداخت. وی در ابتدا به اهمیت ادبیات و جایگاه آن در زندگی پرداخت و گفت: «از منظر روانشناسی برای شناخت هرکسی، باید با طرحوارههای ارزشی و ذهنی وی آشنا شد. عبدالرحمن شرفکندی، در حجرههای سنتی به تحصیل پرداخته و همین امر باعث گردیده که محبت دین و علوم اسلامی در ذهن استاد شکل گیرد. همچنین افکار و اندیشههای میهن دوستی که در بین طلاب و دانشآموختههای حجرههای سنتی رواج یافته بود، تأثیر مستقیمی بر نظام اندیشه ههژار داشته است. همچنین حوادث و رویدادهای دههی 30 و 40 بیشترین نقش را در شکلگیری شخصیت و به تبع آن آثار ماموستا ههژار داشته است.» کسنزانی گفت: «زبان، شاخصترین ملاک هویتبخشی هر قوم و ملتی است. استاد ههژار، در این زمینه بیشترین خدمت را به زبان کُردی نموده و تمام تلاش خود معطوف به حفظ زبان و بهکارگیری واژهها و کلمات مهجور زبان کُردی کرده است. این مهم، در جمعآموری و تدوین فرهنگ لغت کوردی ههنبانهبورینه کاملاً مشهود است.»
سخنران بعدی این نشست، گلاویژ اسماعیلی از اعضای باسابقه جماعت بود. وی با ذکر خاطرهای از دوران کودکی، به نحوه آشنایی خود با آثار استاد ههژار پرداخت. وی ترجمههای ههژار را در چهار محور دستهبندی کرد: ۱ـ آثار عربی به فارسی، ۲ـ آثار فارسی به کوردی، ۳ـ آثار عربی به کوردی و ۴ـ آثار کوردی به کوردی.
اسماعیلی، در ادامه گفت: «مهمترین اثر در بخش ترجمههای عربی به فارسی، همان ترجمه کتاب ابوعلی سینا تحت عنوان «قانون در طب» است. این اثر علمی، قرنها پس از تألیف، توسط شخصیتی کُردزبان، که آشنایی کاملی با زبان مادری، عربی و دیگر زبانها و گویشهای دیگر داشت، ترجمه گردید. نثر فاخر و روان، وجود اصطلاحات و واژههای نایاب از ویژگیهای این ترجمه است.»
در بخش دیگری از این سمینار، مولود بهرامیان نویسنده و مترجم با ارسال فایل تصویری، به بیان زندگی سیاسی استاد شرفکندی پرداخت. وی با اشاره به رویدادهای دههی ۲۰ تا ۴۰ شمسی و تأثیر مستقیم آن بر زندگی ههژار، وی را از افراد توانا و چالاک جنبش جمعیت احیای کردستان (ژێ.ک) دانست. هەژار عضو شماره بیست جمعیت ژ.ک بود و در ارگان آن «نیشتمان» شعر میسرود. وی بعدها لقب شاعر ملی را دریافت کرد. وی ناگزیر به کشورهای دیگر مانند عراق، سوریه، لبنان، روسیه و اروپا مهاجرت کرد و در راه کردبودن و کردایهتی و کاهش رنج از آنان، رنجها را به جان خرید.
شرفکندی، از سال ١٩٦٢م تا سال ١٩٧٥ در کنار ملا مصطفی بارزانی و در جریان خیزش کردها موسوم به انقلاب ایلول علاوه بر ترجمه، در مطبوعات و رادیوی پدک فعالیت نمود. وی در سال ١٩٧٥ به ایران برگشت و در شهر کرج ساکن شده است.
این فعال فرهنگی ضمن اشاره به جنبههای مثبت زندگی شرفکندی، از جمله زبانشناس بودن، مهارت در ترجمه به زبان کردی و فارسی و برجستگی در شاعری، به برخی مواضع سیاسی و سرودهای او نیز انتقاد کرد. وی تعصب افراطی هەژار را نسبت به شخص بارزانی و جفای به مخالفانش را نکوهش کرد.
در پایان این مراسم، از ۱۶ نفر از دانشجویانی که موفق به اتمام دوره تحصیلات عالی شده بودند، تقدیر بهعمل آمد.

نظرات