قال رسول الله صَلَّی اللَّه عَلَیْهِ و آله وَسَلَّمَ: إذا مَاتَ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إلاّ مِنْ ثَلاَثٍ: صَدَقَةٍ جَارِیَةٍ، أوْ عِلْمٍ یُنْتَفَعُ بِهِ، أوْ وَلَدٍ صَالِحٍ یَدْعُو لَهُ مسلم [ ۱۶۳۱ ]
رسول الله–صلّی‌الله علیه و سلّم– می‌فرماید: هنگامی که انسان می‌میرد پاداش عملش قطع می‌گردد مگر از سه چیز: صدقه‌ی جاریه، علم نافع و سودمندی که مردم از آن بهره گیرند و فرزند صالح که در حق او دعا کند.
صدقه‌ی جاریه گستره وسیعی از معنا و مفهوم و عملکرد عام‌المنفعه را در بر می‌گیرد علم نافع، امر به معروف و نهی از منکر، دعوت و ارشاد به سوی الله متعال، حفر چاه آب یا چشمه، عمران و آبادانی، ساخت مسجد و مدرسه، کاشت درخت و به طور کلی هر کار خوب که مطابق با شریعت باشد و به دیگران بهره‌ای برساند صدقه است.
قال رسول اللَّه–صلّی‌الله علیه و سلّم–: كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ صحيح البخاری [۶۰۲۱]
رسول الله– صلّی‌الله علیه وسلّم– می‌فرماید: هر کار خوبی صدقه است
و در حدیث دیگری می‌فرماید:
لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ شَیْئًا وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاکَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ [رواه مسلم ۲۰]
هیچ عمل نیک و خیر را کوچک مشمار حتی برخورد با چهره‌ی باز و روی خوش با برادر مسلمانت.
مبحثی که قصد داریم در این نوشتار به آن بپردازیم کاشت درخت و حفظ و نگهداری و به ثمر رساندن آن و اهمّیّت درختکاری است احادیث رسول‌الله- صلّی‌الله علیه و سلّم- بر این موضوع تأکید دارد و برای ما ارزش و منفعت بزرگی که از این راه حاصل می‌شود را بیان می‌کند.
قال رسول اللَّه - صلّی‌الله علیه و سلّم-:
ما مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْساً إلاَّ كانَ ما أُكِلَ مِنْهُ لهُ صدقةً و ما سُرِقَ مِنْه لَه صدقَةً و لا يرْزؤه أَحَدٌ إلاَّ كَانَ له صدقةً صحيح مسلم [۱۵۵۲]
و في رواية له: فَلا يغْرِس الْمُسْلِم غرسا فَيَأْكُل مِنْهُ إِنسانٌ و لا دابةٌ و لا طَيرٌ إلاَّ كانَ له صدقَةً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامة
و في رواية له: لا يغْرِس مُسلِم غرْسا و لا يزْرعُ زرْعا فيأْكُل مِنْه إِنْسانٌ و لا دابَّةٌ و لا شَيْءٌ إلاَّ كَانَتْ لَه صدقةً
رسول الله - صلّی‌الله علیه و سلّم– می‌فرماید:
هر مسلمانی درختی بکارد هر آن چه از آن بخورند برايش صدقه‌ای به شمار می‌آید و هر آن چه از آن بدزدند برای او صدقه است و هر کس چيزی از آن بکاهد برای صاحبش صدقه محسوب می‌شود.
در روايت ديگری جابر -رضی الله عنه- از رسول الله - صلّی‌الله علیه و سلّم– نقل می‌کند:
هر مسلمانی درختی بکارد و انسان يا حيوان و يا پرنده‌ای از آن بخورد تا روز قيامت برای صاحبش صدقه‌ای به حساب مي‌آيد.
و در روايت ديگری که مسلم از جابر - رضی الله عنه- نقل کرده همين مضمون آمده است:
هر مسلمانی درختی بکارد يا کشت و زراعتی را به ثمر برساند و انسان يا حيوان يا پرنده‌ای از آن بخورد برای صاحبش صدقه‌ای به حساب مي‌آید.
بدون شک هر مؤمن مسلمان به دنبال راهی است تا با آن به کسب ثواب و خیر و خوبی در نامه‌ی اعمال و در نهایت نجات و سعادت و رستگاری ابدی دست یابد صدقه‌ی جاریه یکی از راه های ارزشمندی است که مؤمن مسلمان طالب سعادت را به این هدف نزدیک می‌کند و چه بسا تحقّق این خواسته را محقّق می‌سازد.
درختکاری و حفظ و نگهداری درختان یکی از راه‌های کسب صدقه‌ی جاریه است. درختی را می‌کاریم و سالیان سال مردم از سایه‌ی آن، میوه‌ی آن و ثمرات آن بهره می‌گیرند و به طور مداوم صدقه‌ی جاریه‌ای در نامه‌ی اعمالمان ثبت می‌گردد و از بار سنگینی گناهانمان می‌کاهد و ضمن آن اثری از ما برای سال‌ها حتّی بعد از مرگ ما به جا می‌ماند و این هدیه‌ای است که الله متعال به بندگان مؤمن خود عطا نموده است.
بیاییم این فرصت ارزشمند را از دست ندهیم چرا که همه‌ی ما خواهان سعادت و رستگاری هستیم. الله متعال به ما و شما توفیق داده که باری دیگر فصل درختکاری را دریابیم و از این فرصت ارزشمند بهره گیریم و از خود صدقه‌ی جاریه‌ای به جا بگذاریم لذا از این فرصت به دست‌آمده‌ی عمرمان به نحو احسن استفاده کنیم و بابت این هدیه ارزشمند الله متعال را شکرگزار باشیم و برگ زرّینی در نامه‌ی اعمالمان به ثبت برسانیم.
و من الله التوفیق و شکراً للّه و الحمدلله کثیراً علی هذه النعمة
نظرات