هنگامی كه پیامبر(علیه الصلوات والبرکات) به چهل سالگی نزدیك می‌شد، علاقه به دوری از اجتماع در او به وجود آمد. خداوند علاقه به خلوت‌گزینی را در غار حرا در او ایجاد كرد. بنابراین چندین شبانه‌روز گاهی ده روز و گاهی بیشتر تا یك ماه خلوت می‌كرد و به عبادت می‌پرداخت، سپس به خانه‌اش برمی‌گشت و مدت زیادی در آن‌جا نمی‌ماند و دوباره برای خلوتی دیگر توشه برمی‌داشت و این‌چنین به سر می‌برد تا در یكی از این خلوت‌ها وحی بر وجود مبارکشان نازل شد.
خلوت
خلوتی كه خداوند علاقه به آن را در درون پیامبر ایجاد كرد، فواید بزرگی در زندگی مسلمانان به صورت عمومی و دعوتگران به صورت ویژه دارد از جمله:
1- پرورش محبت خداوند در دل: تنها قناعت عقلی كافی نیست و گر نه خاورشناسان پیشاپیش جزو مؤمنان دوستدار خداوند و رسولش قرار می‌گرفتند. وسایل ایجاد محبت به خداوند پس از ایمان به او عبارتند از:
- تفكر زیاد در نشانه‌های عظمت خدا و نعمت‌هایش كه بیانگر فضل و احسانش می‌باشد.
- ذكر فراوان خداوند با دل و زبان.
- محافظت بر فرایض و انجام دادن بسیار سنّت‌ها و نوافل؛ كه همگی‌شان با خلوت در دوره‌های مكرر زمانی فراهم می‌شود.
2- معالجه و محاسبه‌ی نفس: نفس و روان انسان در معرض بیماری‌هایی قرار دارد كه شر آن‌ها از بین نمی‌رود مگر با گوشه‌گیری و محاسبه و نگاه صادقانه به عوامل و اسباب آن. بنابراین تكبر، خودخواهی، ریا، حسادت و دنیادوستی، از جمله آفت‌هایی هستند كه بر قلب مسلط می‌شوند و در عمق آن نفوذ می‌کنند، نور آن را خاموش می‌نمایند و با وجود این‌که ظاهرش به كردار نیك و عبادت بسیار آراسته گردد و به دعوت و راه‌نمایی دیگران مشغول شود باز هم قلب را تاریك می‌كند. اما انسان هنگام خلوت و تأمل، حقیقت نفس خود را باز می‌یابد و نیاز همیشگی به یاری خداوند را احساس می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که هیچ كسی و چیزی نمی‌تواند سود و زیانی را به هم‌نوعان خود برساند مگر ذات خداوند. بنابراین، مخلص و متواضع می‌شود و آفت‌های نفس‌اش در پرتو حقایقی كه خلوت‌های مكرر برایش ظاهر می‌كند، آشكار می‌شود.
پیشنهادهای عملی
دست‌آوردهای فوق با دوری جستن از سرگرمی‌ها، همهمه‌ها و زرق و برق‌های سراب‌گونه و گذرای دنیا در فواصل مختلف زمانی و در طول شبانه‌روز و ماه‌ها و سال‌ها انجام می‌پذیرد. در جهت عملی كردن خلوت، پرداختن به اعمال زیر ضروری است:
1- اعتكاف ده روز آخر رمضان یا یك شب در ماه در مسجد.
2- استغفار در یك سوم آخر هر شب.
3- اذكار صبحگا‌ها‌ن و شامگا‌هان.
4- محاسبه‌ی نفس و خواندن اذكار قبل از خواب.
5- زود به مسجد رفتن برای نماز و انتظار كشید‌ن برای آن.
6- نشستن پس از نماز و دعا كردن.
7- حتی در لحظات شنیدن اذان و تكرار آن به دنبال مؤذن نیز، می‌توان به خداوند توجه كرد.
همه‌ی این اقدامات می‌توانند هدف‌ها و وسایلی باشند برای قطع ارتباط دل با دنیا و روگردانیدن قطب‌نمای دل به سوی خداوند.
نظرات