قاليباف: امیدواریم دولت و مجلس در همه عرصهها با وفاق و همدلی همکاری کنند و مردم نیز از ثمره آن بهرهمند شوند. مجلس به وظیفه خود عمل کرد
مرعشی: پزشکیان قدرت رهبری را پشت سر دولت آورد
ظریف: امیدوارم این وفاق خجسته به سپهر عمومی جامعه نیز گسترش یابد
محمد فاضلی: توافقسازی راهبردی برای ارتقای کیفیت حکومت است
معصومه ابتکار: کابینه وفاق ملی، امروز دوباره منشأ امید و انسجام ملی شد
«وفاق برای ایران.» این ترجیعبندی است که مسعود پزشکیان بلافاصله پس از پایان نشست رای اعتماد به کابینهاش منتشر کرده است. پیامی که پزشکیان آن را با عکسی سه نفره از روسای قوای سهگانه همراه کرده است.
با گذشت 23 سال از جلسه رای اعتماد به دولت هشتم در 30 مرداد سال 80 که در آن کلیت کابینه سید محمد خاتمی با چراغ سبز نمایندگان مجلس ششم مواجه شدند، کابینه دولت مسعود پزشکیان در 31 مرداد 1403 با رای اعتماد نمایندگان مجلس و میانگین 237 رای مواجه شد. اهمیت رای اعتماد دیروز مجلس به کابینه پزشکیان در مقایسه با رای به دولت دوم خاتمی در آن است که خاتمی رای اعتماد به کلیت کابینه خود را از مجلس ششمی اخذ کرد که با گفتمان او همسو و همنظر بود، اما مسعود پزشکیان رای را از مجلسی دریافت کرده که اتفاقا طیفهای اصولگرا در آن اکثریت را در دست دارند و اصلاحطلبان اقلیت محدودی را شکل دادهاند. رای اعتمادی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران سیاسی به معنای آغاز دوران تازهای در حیات سیاسی و اجتماعی کشور محسوب میشود و باید آن را قدر دانست. حسین مرعشی به تاکتیکهای خاص پزشکیان اشاره کرد و گفت که او با هوشمندی قدرت رهبری را پشت سر دولت آورده است!
در دولت چهاردهم از ۱۹ وزیر معرفی شده، اکثریت آنان (به جز 4 وزیر) توانستند بیش از ۲۰۰ رای نمایندگان را از آن خود کنند. امیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع با کسب ۲۸۱ رای بیشترین رای نمایندگان را به نام خود ثبت کرد و علیاکبر صالحی با کسب ۲۷۲ رای در رتبه دوم قرار گرفت. محمدرضا ظفرقندی هم با کسب ۱۶۳ رای کمترین رای بهارستانیها را دریافت کرد و پس از او رضا صالحی امیری هم با ۱۶۸ رای پشت سر او قرار دارد. اما رای پایین ظفرقندی و صالحی امیری در شرایطی ثبت شد که بسیاری از تحلیلگران پیشبینی میکردند این دو چهره نتوانند جواز حضور در پاستور را از بهارستانیها بگیرند.
پشت پرده تلاش تندروها برای مانعتراشی
شنیدههای «اعتماد» حاکی است که جریان پایداری راهبرد اصلی خود را بر عدم رای اعتماد یک یا دو وزیر کابینه قرار داده بودند. طی نشستی که در دفتر یکی از نمایندگان پایداری در بهارستان سهشنبه شب برگزار شده بود، برنامهریزی شد ظفرقندی و صالحی امیری به عنوان سیبل حملات در نظر گرفته شوند. از سوی دیگر برخی چهرههای موثر جریان پایداری به همراه مالک شریعتی، لابی گستردهای را با برخی نمایندگان جریان انقلاب و نواصولگرا ترتیب داده بودند تا بتوانند رای عدم اعتماد آنها را کسب کرده و حداقل دو وزیر را بیندازند. نطق هوشمندانه پزشکیان اما همه این تلاشها را نقش بر آب کرد.
پزشکیان با درک درست راهبرد رقبا، نقطه کانونی دفاعیه پایانی خود را معطوف دفاع از چهرههایی کرد که تندروها روی آنها تمرکز کرده بودند. ريیس دولت چهاردهم در دفاع از وزیر بهداشت گفت: «چه کسی گفته آقای ظفرقندی با ولایت نیست؟ چرا میخواهید او را از کشتیِ نظام پیاده کنید؟ از هیچی سر در نیاورم از بهداشت و درمان سر در میآورم، اعتماد کنید. اینگونه نیست که کسی بیاید و جهتگیری او در مقابل ولایت و سیاست باشد و من با او کنار بیایم...» وزیر بعدی که پزشکیان درباره او صحبت کرد، وزیر ارشاد کابینهاش بود. او درباره سیدعباس صالحی گفت: «آقای سیدعباس صالحی قبول نمیکرد وارد کابینه شود، چندبار حرف زدیم اما قبول نکردند، رفتم پیش رهبری و گفتم این فهرست است، این موضوع را به رهبری گفتم ایشان تماس گرفت و فرمودند ایشان به دولت بیایند. خانم صادق مالواجرد نیز مورد تایید رهبری انقلاب بودند.» همین رویکرد هوشمندانه پزشکیان در مواجهه با جریان فکری نمایندگان باعث انشقاق در میان نمایندگان نواصولگرا و جبهه پایداری کرد. همین تاکتیک پزشکیان باعث عصبانیت چهرههایی چون حمید رسایی و مالک شریعتی شد. رسایی بلافاصله پس از پایان رای اعتماد به وزرا در این خصوص نوشت: «بعد از هزینه بیسابقهای که آقای پزشکیان از رهبر انقلاب در تایید کابینه خودش کرد، همه کابینه معرفی شده ایشان از مجلس رای گرفت. وزرا مطابق سخنان آقای پزشکیان باید در چارچوب قوانین بالادستی مثل قانون برنامه هفتم و سیاستهای کلی نظام و رهبری انقلاب عمل کنند.» از سوی دیگر مالک شریعتی، نماینده تهران در واکنش به دفاعیه مسعود پزشکیان از کابینه پیشنهادی نوشت: «هزینه کردن ريیسجمهور محترم از رهبر انقلاب برای رای گرفتن از مجلس، خطای بزرگی بود، چون اگر رای نیاورند مجلس را مقابل گزینه رهبری قرار میدهد اگر رای بیاورند هم مسوول عملکردشان در آینده نخواهند بود اما به هر حال این سخنان پزشکیان، تعداد وزرای در معرض خطر را کاهش جدی خواهد داد.» عنوان جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق میگیرد. عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسنترین وزیر پیشنهادی کابینه شناخته میشود. میانگین سنی وزرای دولت پزشکیان ۵۹ سال و هفت ماه است که ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. بلافاصله پس از پایان رای اعتماد محمدباقر قالیباف، ريیس مجلس گفت: امیدواریم دولت و مجلس در همه عرصهها با وفاق و همدلی همکاری کنند و مردم نیز از ثمره آن بهرهمند شوند. مجلس به وظیفه خود عمل کرد.
واکنشها به رای مجلس به کابینه پزشکیان
بلافاصله پس از مشخص شدن ترکیب کابینه، فعالان سیاسی، استادان دانشگاهی و تحلیلگران نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. اغلب تحلیلگران با اشاره به اینکه ایران یک گام دیگر به شکلگیری دولت وفاق ملی نزدیکتر شد از دولت خواستند قدر این اعتماد عمومی و مجلس را دانسته و زمینه حل مشکلات را فراهم سازند. ظریف نخستین چهرهای بود که نسبت به این رای اعتماد واکنش نشان داد. او پس از رای قاطع نمایندگان ملت به تمام وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، نوشت: رای مجلس به همه وزیران، بسیاری از کوشندگان برای ایران پایدار و امیدوار را شادمان کرد.
محمدجواد ظریف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خبر خوبِ رای مجلس به همه وزیران پیشنهادی، بسیاری از کوشندگان برای ایران پایدار و امیدوار را شادمان کرد. کامیابی، راهبرد ريیسجمهور عزیز و محبوب برای ایجاد وفاق در نظام سیاسی آغازی بسیار ارزشمند است. این پیروزی بر همه آنان که دل در گرو آبادانی و پیشرفت ایران دارند خجسته باد. امیدوارم، به یاری خدا، در گامهای آتیِ دولت چهاردهم، این وفاق خجسته به سپهر عمومی جامعه نیز گسترش یابد و با تداوم و افزایش مشارکت متخصصان، جوانان، بانوان و اقشار مختلف در مدیریتهای عالی و میانی و گامهای سترگ بیشتر در جهت کارآمدی و توسعهگرایی، همه ایرانیان- نه تنها رایدهندگان، بلکه ایرانیان ناامید از مشارکت و نیز آنانی که از مناسبات سیاسی موجود آسیب دیدهاند دلگرم و امیدوار شوند.» پس از ظریف نوبت به محمد فاضلی، جامعهشناس رسید که نسبت به این رای قاطع واکنش نشان بدهد. ظریف اعلام کرد راهبرد توافقسازی تا اینجا جواب داده است. او نوشت: «آقای مسعود پزشکیان و وزرای محترم دولت چهاردهم، موفق باشید. موفقیت شما در شناخت، تعریف، تحلیل، تعدیل و حل مسائل ایران، موفقیت ما ایرانیان و اثرگذار بر زندگی همه ماست. نکته: راهبرد توافقسازی تا اینجا جواب داده است. توافقسازی راهبردی برای ارتقای کیفیت حکومت است.» سید محمد علی ابطحی چهره سیاسی دیگری بود که نسبت به رای آوردن تمامی وزرای پیشنهادی در مجلس واکنش نشان داد و با انتشار یادداشتی در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «رای دادن این مجلس به همه کابینه آقای پزشکیان نشانه خوبی برای آینده امیدوارکننده کشور است. فصل جدید را فصل همکاری و همدلی و وفاق باید نامید. دولت به جای دفع موانع خودیها میتواند به حل مشکلات بپردازد. دولت و مجلس باید از این فضای همدلی پاسداری کنند و افراطیون را در حاشیه نگه دارند. از مدیریت فاخر و قوی آقای قالیباف هم باید تقدیر کرد.» معصومه ابتکار پس از رای اعتماد مجلس به دولت پزشکیان در شبکه ايكس پیامی را منتشر کرد و نوشت: «آقای دکتر پزشکیان مسیر درست، گرچه دشوار اجماعسازی را در پیش گرفت و کابینه وفاق ملی با رای اعتماد یکپارچه مجلس، امروز دوباره منشا امید و انسجام ملی شد. برای همه اعضای دولت چهاردهم در پیشبرد امور ایران سربلند، آرزوی توفیق داریم.» رحمتالله بیگدلی، فعال سیاسی اصلاحطلب با اشاره به اینکه ایده وفاق ملی پزشکیان جواب داد، نوشت: «پزشکیان با شعار وفاق ملی و عمل صادقانه از مجلس اصولگرا برای کل کابینه خود رای اعتماد گرفت تا کار کشور نخوابد. پزشکیان با تأسی به مولا علی (ع) گردن خود را برای اصلاح امور گرو گذاشته است! از امروز کابینه پزشکیان زیر ذرهبین دقیق ملت خواهد بود.» در ادامه آذری جهرمی در واکنش به رای اعتماد مجلس به کابینه پزشکیان با انتشار تويیتی نوشت: «گام دوم وفاق ملی را نمایندگان مجلس با قدرت برداشتند. بیش باد. نقش آقای قالیباف برای امتداد مسیر وفاق ملی قابل توجه و در خور قدردانی است.» همچنین مرعشی با اشاره به تکرار وعدهها از سوی پزشکیان در دفاعیه آخر از کابینه پیشنهادیاش گفت: «من خیلی خوشبین هستم که در مقابل امتیازات سیاسی آقای پزشکیان در جهت انسجام ملی و وحدت ملی دادند و رضایت رهبری و همراهی مجلس را هم جلب کردند، مقدمه گشودن گرههای مهم از زندگی مردم باشد.» مرعشی بااشاره به تکرار وعدهها از سوی پزشکیان گفت: من خیلی خوشبین هستم که در مقابل امتیازات سیاسی که آقای پزشکیان در جهت انسجام ملی و وحدت ملی دادند و رضایت رهبری و همراهی مجلس را هم جلب کردند، مقدمه گشودن گرههای مهم از زندگی مردم باشد.وی درباره ادعای مخالفان دولت درباره هزینه کردن پزشکیان از رهبر انقلاب گفت: از مزایای رهبری مستقر و مقتدر این است که در چنین مواقعی تایید ایشان کارساز است و آقای پزشکیان قدرت رهبری را پشت سر دولت آورد و این آغاز یک دوره جدید از تعاملات در درون نظام است.
در دولت چهاردهم از ۱۹ وزیر معرفی شده، اکثریت آنان ( به جز 4وزیر)توانستند بیش از ۲۰۰ رأی نمایندگان را از آن خود کنند.
امیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع با کسب ۲۸۱ رأی بیشترین رأی نمایندگان را به نام خود ثبت کرد و علی اکبر صالحی با کسب ۲۷۲ رأی در رتبه دوم قرار گرفت.
محمدرضا ظفرقندی هم با کسب ۱۶۳ رأی کمترین رأی بهارستانیها را دریافت کرد و پس از او رضا صالحی امیری هم با ۱۶۸ رأی پشت سر او قرار دارد.
طی نشستی که در دفتر یکی از نمایندگان پایداری در بهارستان سه شنبه شب برگزار شده بود، برنامه ریزی شد ظفرقندی و صالحی امیری به عنوان سیبل حملات در نظر گرفته شوند.
عنوان جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق میگیرد.
عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسنترین وزیر پیشنهادی کابینه شناخته میشود. میانگین سنی وزرای دولت پزشکیان ۵۹ سال و هفت ماه است که ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است.
نظرات
فائزه توكلي
01 شهریور 1403 - 09:51بازگشت «اعتماد » به مردم در دولت چهاردهم فائزه توكلي واژه اعتماد (trust) در فرهنگ اكسفورد به عنوان اتكا يا اطمينان به نوعي كيفيت يا اطمينان به حقيقت يك گفته توصيف ميشود. اعتماد اجتماعي را ميتوان داشتن حسن ظن به ديگران در روابط اجتماعي، كه داراي دو طرف اعتمادكننده (Trustee) و اعتماد شونده (Truster)، فرد يا گروه، دانست كه تسهيلكننده روابط اجتماعي بوده و امكان سود يا زيان را در خود نهفته دارد. اعتماد نوعي ايمان و اعتقاد افراد به جامعه است. مفهوم «اعتماد » توسط برخي از انديشمندان علوم اجتماعي عبارت است از، باوري قوي به اعتبار، صداقت و توان يك فرد يا گروه، انتظاري مطمئن و اتكا به يك ادعا يا اظهارنظر، بدون آزمون كردن آن .به عبارت ديگر اعتماد عبارت است از اطمينان به ديگران درعين عدم قطعيت است . دراهميت موضوع اعتماد همين بس كه در سال 2012 در ژاپن همايشي با موضوع «اعتماد » برگزار شد و اين به معني آن است كه يكي از پيشرفتهترين كشورهاي صنعتي هنوز براي ادامه توسعه خود نياز به «اعتماد »دارد. اهميت «گفتمان اعتماد » در شرايط كنوني كه در آستانه روي كار آمدن دولت چهاردهم با پشتوانه نزديك به پنجاه درصد مشاركتكنندگان در انتخابات اخير همراه بوده و فقط با نويدهاي آقاي دكتر پزشكيان به پاي صندوقهاي رأي آمدند تا در اولويت قرار گرفتن سفره خانواده و رفع فيلترينگ و گشايشهاي فراگير در روابط سياست خارجي و... اهميت اساسي دارد . كابينه آقاي پزشكيان بايد با عملكرد مبتني بر محور تغيير در تمام عرصهها بتوانند گفتمان «اعتماد » را با توجه به مفهوم دو بعدي اعتماد لحاظ كنند: ١- اطمينان بخشي نسبت به مقاصد ٢- صميميت در اعمال و گفتار. در اهميت گفتمان اعتماد نكات زير قابل توجه است: بسياري از فيلسوفان اجتماعي نظير « هابز» و «توكويل» معتقدند كه اعتماد تنشها را كاهش داده و انسجام را افزايش ميدهد. به اعتقاد « بك » «اعتماد فضايي است كه زندگي انساني در آن جريان مييابد... وقتي اعتماد صدمه ميبيند، جامعه به عنوان يك كل آسيب ميپذيرد و وقتي از ميان ميرود، اجتماع تزلزل پيدا ميكند و فرو ميريزد» (كافي، 1380:9). جامعهشناسان مساله اعتماد را در رابطه با نظم اجتماعي و از منظر كلان مورد بررسي قرار دادهاند وتصريح ميكنند اعتماد مهمترين مساله براي همبستگي اجتماعي است، يعني بدون انسجام و نوعي اعتماد، پايداري نظم اجتماعي غير ممكن است. اعتماد به منزله مهمترين سرمايه اجتماعي كشور اعتماد اجتماعي مهمترين مولفه سرمايه اجتماعي است و همكاري و تعاون داوطلبانه، دلالت بر صورتهايي از سازمان اجتماعي چون اعتماد، قواعد و شبكهها دارد كه ميتوانند كارايي جامعه را از طريق كنشهاي متناسب تسهيل كنند. در بررسي ادبيات اعتماد سه رهيافت فكري وجود دارد: از منظر روانشناسي اجتماعي، اعتماد به عنوان ويژگي فردي مطرح ميشود و بر احساسات، عواطف و ارزشهاي فردي مبتني است . در اين خصوص تأكيد برمشاركت افراد و اقشار از پيششرطهاي حتمي است . در اين مورد برنامهريزي كابينه دولت چهاردهم در تعيين كار گروههاي مردمي و نيازسنجي از مسائل و مشكلات مبتلابه آنان در جلب اعتمادشان بسيار ميتواند كارگشا باشد.پيشنهاد ميشود در دولت آتي با توجه به گسترش جامعه كنوني، محله محوري و شوراهاي محلهاي تقويت شود و توسعه يابد تا در اين راستا زمينه مشاركت حداكثري تمامي اقشار جامعه فراهم آيد. از منظرجامعهشناختي اعتماد به عنوان ويژگي اصلي روابط اجتماعي يا ويژگي نظام اجتماعي مفهومسازي ميكند. اعتماد در اين ديدگاه بيشتر به عنوان يك ويژگي جمعي مورد توجه قرار ميگيرد. در اين شيوه براي جلب حداكثري مردم در شرايط كنوني، از كرسيهاي نقدپردازي در تمامي دستگاههاي دولتي و مراكز دانشگاهي و سازمانهاي مردمنهاد واصناف و ساير.... در جهت واكاوي ضعفها و كاستيها ميتوان بهره گرفت و با استفاده از رسانهها به بسط و انبساط آن پرداخت و سطح اعتماد عمومي را در روابط اجتماعي بين ملت و دولت بالا برد. در شكل رهيافت تركيبي بر توانايي بالقوه «گفتمان اعتماد اجتماعي » در پر كردن شكاف ميان سطوح خرد و كلان جامعه اهميت دارد . در اين نوع برداشت، اعتماد اين توانايي را به ما ميدهدكه نشان دهيم چگونه اعتماد در سطح فردي ميتواند در سطح كلان كه انتزاعيتر است رابطه برقرار ميكند. مثلا شفافسازي در كاستيهاي اجتماعي و اقتصادي و نقد سياستهاي داخلي ميتواند در سطوح خرد و كلان جامعه كارسازي نمايد. گفتمان اعتماد ميتواند خير عمومي باشد و در حل مشكلات و معضلات كشور زمينه و «مشوق مبادله اطلاعات مناسب »باشد و تعيين كند كه آحاد مردم ميتوانند بر سرنوشتشان تاثير بگذارند . نتيجه آنكه «اعتماد » از ابعاد و اركان نظم اجتماعي است و بدون آن نظم اجتماعي برقرار نخواهد شد. اعتماد اجتماعي يكي از اركان سرمايه اجتماعي و مهمترين ركن آن است و دستاورد آن مشاركت اجتماعي وتوسعه شبكههاي مردمي وسازمانهاي مردمنهاد است كه ميتواند مردمسالاري را توسعه بخشد و از گستردگي بخشهاي اضافي دولتي بكاهد و تفويض قدرت به مردم را رونق بخشد، لذا جامعهاي از حيث اجتماعي غني است كه اعتماد بالايي در آن جامعه، در سطوح مختلفش وجود داشته باشد. هم اعتماد بين اشخاص در سطح خرد و فردي و هم اعتماد بين اشخاص و نهادها و هم اعتماد بين اركان و واحدهاي تشكيلدهنده جامعه مانند حكومت باشد.با اميد به اينكه در دولت چهاردهم، روند تغييرات فراگير شتابان وگسترده باشد و مردم و دولت بدانند كه حل مشكلات جز با مشاركت تمام عيار اجتماعي مردم، نخبگان، انجمنها، سازمانهاي مردمنهادو اتحاديهها ميسر نيست. مورخ و پژوهشگر پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
اسماعیل گرامیمقدم
01 شهریور 1403 - 09:55یک گام نزدیکتر به وفاق «بیا که نوبت صلح است و دوستی و عنایت/ به شرط آن که نگوییم از آن چه رفت حکایت... سعدی.» رای اعتماد مجلس به کلیت کابینه پس از 23 سال افق روشنی را برای مردم ایجاد خواهد کرد، چراکه لازمه هر رشدی، وفاق و هماهنگی همه ارکان کشور است. پزشکیان همواره در برنامههای انتخاباتی، شعارها و وعدههایش، عنوان کرده بود در صورت پایان حاشیهها و تنشهاست که ایران میتواند به سمت بهبود و رشد گام بردارد. امروز که نشانههای وفاق با حرکت پزشکیان و پاسخ مناسب مجلس نمایان شده، امید است با یک برنامهریزی مناسب و دیپلماسی قدرتمند برآمده از عزت، حکمت و مصلحت و با هماهنگی با رهبر انقلاب و دیگر ارکان حاکمیت بتوانیم شاهد کاهش تحریمها و حل سایر مشکلات باشیم. لازم است ایران به بازار نفت و گاز بازگردد و صندوق توسعه ملی از دلارهای نفتی پر شود. با توسعه مناسبات ارتباطی، پایان تحریمها و بهبود شاخصهای ارتباط و اقتصادی قدرت پول ملی افزایش یافته، قدرت خرید مردم بیشتر میشود و سطح زندگی مردم بهبود مییابد. مشکل اساسی کشور در حال حاضر پرونده هستهای است که باید حل و فصل شود. حل نشدن نزاعهای طولانی ایران با کشورهای اروپایی و غرب، زمینهساز افزایش هزینههای ایران است. ایران برای واردات اقلام موردنظر خود ناچار است، بین 15 تا 20درصد هزینه بیشتری بپردازد. از سوی دیگر برای فروش نفت هم ایران ناچار است تخفیفهای بیشتر بدهد. بسیاری از شرکتهای بینالمللی کالاهای ایران را بیمه نمیکنند و نقل و انتقال پول برای ایرانیان بسیار دشوار است. مجموعه این عوامل باعث گران شدن اقلام اساسی و مصرفی مردم میشود. این روند در یک چرخه معیوب، جوانان کشور را ناامید میسازد. در یک چنین شرایطی نگاه جوانان ایرانی به خارج مرزها دوخته میشود و مهاجرتهای نخبگان و نیروی انسانی فزونی میگیرد. تاسفآور اینکه حتی کار به جایی رسیده که شرکتهای دانشبنیان ایران هم مهاجرت کرده و خلأ بزرگی در کشور ایجاد میکنند. بر این اساس دامنه مشکلات ایران هم داخلی و هم خارجی است. در بخش خارجی باید مشکلات تحریمها و توسعه روابط در دستور کار قرار بگیرد. در عرصه داخلی اما باید آزادیهای سیاسی موردتوجه قرار بگیرد. زندانیان سیاسی در امتداد این وفاق بهتر است آزاد شوند. دامنه وسیعی از این زندانیان سیاسی در ایام انتخابات مردم را تشویق به حضور در انتخابات میکردند و باید از مزایای وفاق ملی بهرهمند شوند. پایان دادن به حصر یکی دیگر از ضرورتهایی است که در این دوران تازه باید مورد توجه قرار بگیرد. در حوزههای اجتماعی هم میتوان شاهد وفاق میان اقشار مختلف مردمی باشیم. ایران دهههاست که از انشقاقات، دو قطبیها، حاشیهها و دو دستگیها آسیب دیده است. این روندهای خسارتبار با وفاق میتواند پایان یابد. توجه به ارزشهای دینی و اسلامی باید از طریق فرهنگسازی و با رویکردهای تعاملی و مداراگونه باشد. رویکردهای سلبی در مواجهه با مردم و جوانان نه تنها کمکی به بهبود وضعیت دینی جامعه نمیکند بلکه آثار سویی در جامعه خواهد داشت. امیدواریم یکی از نتایج عینی وفاق، تسری آشتی ملی در جامعه باشد تا مردم ایران فارغ از همه تفاوتهایی که ممکن است داشته باشند، حول محور یک هدف که توسعه ایران است گرد آیند. زیربنای همه درگیریها و چالشهای کشور، اقتصاد است و ایران زمانی میتواند مشکلات اقتصادی را پشت سر بگذارد، تورم را کاهش بدهد و قدرت خرید مردم را افزایش دهد باید انسجام اجتماعی داشته باشد و مردم در روند کشور مشاركت کنند. دیروز دومین گام برای شکلدهی به مفهوم وفاق برداشته شد. توپ در زمین دولت قرار گرفته تا با همراهی و هماهنگی همه ارکان کشور، مشکلات مردم را به صورت تدریجی پشت سر بگذارد.