هدف کلی: رستگاری خود و خانواده از عذاب جهنم

«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِیكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیهَا مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیفْعَلُونَ مَا یؤْمَرُونَ» ،(تحریم /6)،« ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود را با خانواده‌ی خویشتن از آتش دوزخ نگاه دارید چنان آتشی که مردم (دل سخت کافر) و سنگ آتش‌افروز اوست و برآن دوزخ فرشتگانی بسیار درشتخو و دل سخت مأمورند که هرگز نافرمانی خدا را (در اجرای قهر و غضب حق) نخواهند کرد.»

اهداف گام به گام

• هریک از اعضای خانواده احساس کند که در میان دوستانشان هستند و اسرار و دغدغه‌های خود را به آنان بگوید و نصایحشان را بشنود.

• انس گرفتن به فضای ایمانی و جمع شدن برای انجام عبادات.

• اعضای خانواده به همراه همسایگان و اقوام و خویشان به دعوتگران و اصلاحگرانی تبدیل شوند.

• لازم است این اهداف تبدیل به برنامه‌ای عملی شود که به آن لیست خواسته‌ها گفته می‌شود و کارهایی را که لازم است انجام داده شود در آن ذکر گردد، همچنین مدت زمانی (ماه رمضان) را که باید این اهداف در طول آن عملی شوند، مشخص گردد.

• قرائت قرآن: قرائت روزانه از یک تا سه حزب.

• نماز شب: حداقل دو رکعت و حداکثر سه رکعت.

• روزه : از روزه گرفتن مانند افراد عادی به درجه روزه گرفتن در حد افراد خاص (افراد متقی و مؤمن) برسد.

• دعوت به خیر و اصلاح: از خانواده شروع و تا خویشاوندان درجه دو و نیز همسایگان ادامه پبدا کند.

سپس در مقابل هر یک از اهداف تعیین‌شده ابزاری که شما را یاری می‌کند که به اهداف کوتاه‌مدت‌تان برسید، مشخص کنید.

نکات قابل توجه در هنگام اجرای اهداف: 

1- توجه به فرزندان: «كُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ»، «همه‌ی شما در مقابل زیردستان خود مسئول هستید.»

پیامبر(ص) می‌فرماید: «هرکس که خداوند افرادی را برای سرپرستی و محافظت تحت سرپرستی او قرار داده باشد و او در امر سرپرستی خیانت کند، خداوند استشمام رایحه‌ی بهشت را بر وی حرام می‌گرداند.»

و همچنین فرموده است: « هر کس سه دختر داشته باشد و آنان را به نیکی سرپرستی و تربیت کند و مورد محبت قرار دهد، قطعاً ورود به بهشت برای او واجب می‌گردد، یکی از حاضرین از پیامبر(ص) پرسید: ای رسول خدا اگر دو دختر باشند باز هم چنین است؟ ایشان پاسخ دادند: بله اگر دو دختر هم باشند. یکی از اصحاب گفته است: سخنان ایشان به گونه‌ای بود که گمان بردیم اگر فردی همین سؤال را در مورد یک دختر می‌پرسید،‌ ایشان پاسخ می‌دادند: اگر یک دختر هم داشته باشد باز هم چنین اجری دارد.

بیایید پیروی کنیم!

رُبَیعَ دختر مُعَوّذ در مورد روزه روز عاشورا چنین می‌گوید: ما روزه بودیم و کودکانمان را به روزه گرفتن تشویق می‌کردیم، برایشان از پنبه عروسک و اسباب‌بازی می‌ساختیم و هرگاه یکی از کودکانمان به خاطر گرسنگی و یا تشنگی گریه می‌کرد، آن عروسک‌ها را به آنان می‌دادیم تا به بازی‌کردن مشغول شوند و زمان افطار فرا رسد. مادر امام احمد حنبل به مسایل تربیتی فرزندش توجه خاصی داشت به دلیل اینکه در همان اوایل خردسالی پدرش را از دست داده بود، مادرش او را قبل از نماز صبح بیدار می‌کرد، با هم دو رکعت نماز می‌خواندند و سپس او را به مسجد می‌برد و منتظرش می‌ماند تا نمازش را به جماعت بخواند و سپس با هم به خانه بر می‌گشتند.

2- بخشش به اندازه‌ی اعتدال

علما می‌گویند: خداوند علم پزشکی را در این سه کلمه خلاصه کرده است: کلوا (بخورید) واشربوا (بیاشامید) ولاتسرفوا (اسراف نکنید) از ویژگی‌های عبادالرحمان که در قرآن آمده است: «وَالَّذِینَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَلَمْ یقْتُرُوا وَكَانَ بَینَ ذَلِكَ قَوَامًا»(فرقان/67) «و کسانی که هنگامی بخشش می‌کنند اسراف نکرده و بخل هم نورزند بلکه احسان آن‌ها در حد میانه می‌باشد.»

اما در مورد پیامبر(ص) بشنوید که حضرت عایشه(رض) می‌فرماید: « سه ماه سپری می‌شد و در خانه‌ی پیامبر آتشی برای پخت غذا روشن نمی‌شد...»

در خانه‌ی پیامبر(ص) جز مقداری خرما و آب و مقداری مواد خوراکی دیگر که به ایشان هدیه شده بود، چیز دیگری وجود نداشت. آیا این به معنای حقارت و خوار بودن پیامبر(ص)و امهات‌المؤمنین است؟! پس اگر اینطور نیست، برای دعوت دوستانت به افطار، برخیز و غذایت را به صورت گسترده انفاق کن و دیگران را نیز به این کار دعوت کن.

3- لحظات ارزشمند غروب: 

اوقات ذکر و تسبیح: « وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ وَمِنَ اللَّیلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ»(ق/39-38)

« و پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب پروردگارت را با ستایش تسبیح گوی و در پاسی از شب و به دنبال سجده‌ها [نمازها] او را [خدا] تسبیح كن»

اوقات استجابت دعا

سه نفر هستند که دعایشان بی پاسخ نمی‌ماند: یکی از آنان روزه‌داری است که هنگام افطار دعا می‌کند.

اوقات تفکر در هستی: «یقَلِّبُ اللَّهُ اللَّیلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِی ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ» (نور/44)، «خدا شب و روز را دگرگون می‌سازد بی‌گمان در این عبرتی است برای صاحبان بصیرت.»

پس این اوقات را هدر مده، با انجام کارهایی مانند: 

• مشاجره و بحث بیهوده یا دعوا در هنگام افطار

• اتلاف وقت با آماده کردن غذاهای متنوع برای افطار و نشستن کنار سفره

• با هدر دادن وقت (هنگام غروب) در مقابل تلویزیون و تماشای برنامه‌های مرسوم ماه رمضان

4- رهایی از تماشای فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی: 

ضرری که در برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد این است که برنامه‌سازان، هفته‌های متعدد با پخش سریال‌ها و برنامه‌های ادامه‌دار، مردم را به تماشای تلویزیون وابسته می‌کنند و بدین صورت اوقات گرانبهایشان را به بهای ناچیز هدر می‌دهند و این هر روز و شب تکرار می‌شود.

5- در سحری خوردن برکت است

بر این کار حریص باشید و خوردن سحری را به آخر شب و نزدیک اذان صبح موکول کنید. پیامبر محبوبمان (ص) ما را به خوردن سحری تشوبق کرده است و فرموده‌اند: «سحری بخورید که در آن برکت است»، زیرا با خوردن این وعده‌ی غذایی مشخص، روزه‌دار قدرت و توان می‌یابد که در طول روز بر روزه‌اش استقامت داشته باشد و بتواند کارها و عباداتش را در روز انجام دهد. 

والسلام