امانتداری یكی از اساسی‌ترین اخلاق اسلام است.
یکی از اقسام و مظاهر راستگویی و صداقت، امانتداری است؛ امانتداری از فضیلت‌های بسیار باارزش است و پایه‌ی بسیار نیرومندی برای جامعه‌ای پیشرفته و سالم به‌شمار میآید و باعث جلب خیر و برکت برای همه است.
به همین خاطر است که می‌بینیم اسلام اهمیت فراوانی به آن داده و آن را جزو صفات مؤمنان بشمار می‌آورد.
خداوند می‌فرماید:
وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ (مٶمنون /۸)
«و آن‌ها که امانت‌ها و عهد خود را رعایت می‌کنند.
امانت مسئولیت بسیار مهمی است که تنها انسان آن را پذیرفت و به حمل آن همت گماشته و توانایی تحمل و ادای آن را داشته است.»
همانطور که الله تعالی می‌فرماید :
إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا (احزاب/۷۲)
«ما امانت (تعهّد، تکلیف و ولایت الهیّه) را بر آسمآن‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم، آن‌ها از حمل آن سر برتافتند و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)»
در این‌جا خداوند از انسان به‌عنوان موجودی نادان و ستمکار یاد می‌کند آنگاه که می‌فرماید : «ٲنه کان ظلوما جهولا»
علما اختلاف نظر دارند که آیا این ویژگی‌ها، مخصوص کافران است یا به همه‌ی انسان‌ها تعلق می‌گیرد؟
برخی گفته‌اند :انسان به‌مقتضای طبیعت و سرشت خویش دارای این دو ویژگی است، اما الله متعال بر انسان مٶمن منت نهاده و او را از نعمت هدایت برخوردار کرده است لذا مٶمنان از این ویژگی‌ها، مستثنی هستند، لذا کسی که امانت الهی را ادا می‌کند، نادان و ستمکار نیست.
خداوند متعال در قرآن به ادای امانت دستور فرموده‌اند :
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا(النساء/58)
«خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش بدهید! و هنگا‌می‌که میان مردم داوری می‌کنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما می‌دهد! خداوند، شنوا و بیناست.»
پس ادای امانت و باز پس دادن آن امر و دستور خداوند والا مقام است و لازمه آن این است که انسان، از امانتی که به او سپرده می‌شود به‌خوبی مراقبت و نگهداری نماید و در حفظ آن کوتاهی نکند.
ادای امانت یکی از نشانه‌های ایمان است و ثمرات و فواید زیادی در پی داشته و پناه برخدا عدم رعایت امانت داری آثار خطرناکی به دنبال دارد.
فواید امانتداری
پیامبر-صلّی الله علیه سلّم- در مورد امانتداری و فواید آن می‌فرماید :
«الصلواة الخمس والجمعة الی الجمعة و ٲداء الٲمانة كفارة لما بینها» [ابن ماجه /٥۹۸]
(نمازهای پنجگانه، جمعه تا جمعه و ادای امانت باعث کفاره‌ی گناهانی می‌شود که در این بین انجام می‌گیرد.)
در دیگر باز می‌فرماید:
«الصلواة الخمس والجمعة الی الجمعة و رمضان الی رمضان كفارة لما بینها» [رواه مسلم / ٥٥۰ و احمد، ۲/۲۲۹]
(نمارهای پنجگانه، جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان باعث کفاره گناهانی می‌شود که در این بین انجام می‌گیرد.)
یعنی ادای امانت بدی‌ها را محو می‌کند، آیا ارزش این را ندارد که خود را به اخلاق امانت بیاراییم؟
در حدیثی دیگر پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :
«اضمنوا لي ستا من انفسكم، اضمن لكم الجنة : ٲصدقوا ٳذا حدثتم و ٲوفوا ٳذا وعدتم و ٲدوا ٳذا اٶتمنتم و احفظوا فروجكم و غضوا ٲبصاركم و كفوا ٲیدیكم» [احمد ٥/۳۲۳]
(شش چیز از خودتان را برایم تضمین کنید تا من بهشت را برای شما تضمین کنم :وقتی سخن می‌گویید راست بگویید، وقتی وعده می‌دهید به آن وفا کنید، وقتی امانتی به شما سپرده می‌شود آن را بپردازید، عورت‌هایتان را نگه دارید، چشمانتان را فرو بندید و دستانتان را (از حرام) نگه دارید.)
براساس این فرمایش، اگر این شش کار را انجام دهیم و در رعایت آن‌ها کوشا باشیم، رسول الله -صلّی الله علیه سلّم- بهشت را برایمان تضمین می‌کند و «امانتداری» هم یکی از این موارد است.
پس امانتداری سبب تضمین بهشت برای فرد امانتدار مؤمن است.
رسول الله -صلّی الله علیه سلّم- در حدیث شفاعت می‌فرماید :
«... ثم‌یمر الناس علی الصراط، فیرسل الله تبارك و تعالی علی جنبتی الصراط الامانة و الرحم، فتقومان فكلما ٲراد ٲحد ٲن‌یجتاز الصراط تسٲله الٲمانة : ٲرٲیت ما علیك من حقی؟!» [مسلم / حدیث ٤۸۱]
(... سپس مردم از روی پل صراط رد می‌شوند، خداوند امانت و رحم را می‌فرستد که در دو طرف صراط قرار گیرند، آن دو می‌ایستند و هر وقت می‌خواهد کسی رد شود امانت از او می‌پرسد :آیا حقم را ادا کردی؟!...)
کافیست چنین صحنه‌ای را تصور کنیم که امانت و صله‌ی رحم آخرین چیزهایی هستند که وقتی بر روی صراط هستیم، از آن‌ها پرسیده خواهیم شد.
پس باید امانتدار باشیم و از خیانت دوری کنیم، چون روزی در پیش رو داریم که بسیار سخت و دشوار است و برای آن روز لازم است زاد و توشه‌ای بسیار فراهم آوریم.
خداوند می‌فرماید :
لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ [ صافات / ٦۱]
«آری، برای مثل این، باید عمل‌کنندگان عمل کنند!»
عواقب رعایت نکردن امانتداری و خیانت در امانت :
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :
«ایة المنافق ثلاث، ٳذا حدث كذب و ٳذا وعد ٲخلف و ٳذا اوتمن خان» [ بخاری/ ۳۳ و مسلم /۲۰۸]
( نشانه‌ی منافق سه چیز است : وقتی سخن بگوید، دروغ می‌گوید، چون وعده دهد خلاف وعده می‌کند و چون امانتی به او داده شود در آن خیانت می‌کند.)
در روایتی از مسلم چنین آمده است :
«اگریکی از این خصلت‌ها در او بود، او دارای یکی از خصلت‌های نفاق است و کسی که هر سه خصلت در او بود منافق خالص است»
همچنین می‌فرماید :
«لا‌ایمان لمن لا ٲمانة له»
(کسی که امانتدار نباشد ایمان ندارد )
منظور‌این حدیث عدم تكامل ایمان است. كسی كه خائن باشد، ایمانش کامل نیست حتی اگر نمازش را خاشعانه ادا کند یا به حج بیت الله رفته باشد، تا وقتی که خیانتکار باشد ایمانش تکمیل نخواهد گشت.
در ادامه حدیث بالا چنین آمده :
«.. ولا دین لمن لا عهد له» [ احمد ۳/۱۳٥ و ۳/۲۱۰]
(...و کسی که به عهدش وفا نکند، دین ندارد.)
و این تهدیدی بس بزرگ است که قلب آد‌می را از غفلت بیدار می‌کند.
باز پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :
«ٳذا ضیعت الٲمانة فانتظر الساعة»
(وقتی امانت ضایع شود منتظر قیامت باش.)
مردی نزد رسول الله -صلّی الله علیه سلّم- آمد و گفت :یا رسول الله کی قیامت بر پا می‌شود؟
رسول اکرم جواب داد :
«ٳذا ضیعت الٲمانة فانتظر الساعة»
مرد گفت ضایع شدن چگونه است؟
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- فرمود :
«ٳذا وسد الٲمر ٳلی غیرٲهله، فانتظر الساعة»
(وقتی كار به شخصی كه شایستگی‌اش را نداشته باشد موکول شود، منتظر ظهور قیامت باش.)
اگر کاری به نااهلان سپرده شد و مسئول امری، شایستگی این مسئولیت را نداشت پس او اهل این کار نیست و آن وقت است که باید در انتظار برپایی قیامت باشیم.
عدم خیانت به خیانتکار
رسول خدا -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :
«اد الٲمانة ٳلی من ائتمنك و لا تخن من خانك» [ ابوداود /۳٥۳٤ و ترمذی / ۱۲٦٤]
(امانت را به کسی که تو را امین شمرده پس بده و به کسی که به تو خیانت کرده، خیانت مکن.)
این نهایت بلند مرتبگی اخلاق انسان مٶمن است.
به رفتار پیامبر-صلّی الله علیه سلّم- در هنگام هجرت، توجه کن : که همه‌ی ودیعه‌ها و امانت‌ها‌یی را که به ایشان سپرده بودند علی‌رغم اینکه آنان اموال مسلمانان را غصب کرده بودند به صاحبانشان باز گرداند و نگفت چون آنان به ما غدر و خیانت نموده‌اند ما نیز چنین می‌کنیم.
پس اگر کسی در امانتی که به او داده‌ای خیانت نمود مبادا تو همان کار را با ایشان انجام بدهی.
انواع امانت‌ها
امانت انواع گوناگونی دارد از جمله :
١- عبادت‌هایی که الله تعالی بندگانش را به انجام آن دستور فرموده است؛ یعنی هر‌یک از عبادات امانتی است که الله تعالی به بندگاش واگذار کرده است
۲- امانت‌های مالی :مانند آنچه به‌عنوان امانت نزد انسان می‌گذارند تا آن را برای صاحبش نگه دارد یا مانند اموالی که در دست انسان است تا هم از آن استفاده کند و هم آن را برای مالکش نگه دارد.
به اولی «ودیعه» و به دو‌می «عاریه» می‌گویند.
ودیعه :مثل اینکه ساعت خود را به کسی می‌دهی و به او می‌گویی که آن را برای من نگه دار.
عاریه :به امانتی می‌گویند که گذشته از نگهداری برای صاحب آن، شخصی که آن را در دست دارد، از آن استفاده می‌کند. ماشین کرایه، مغازه یا خانه‌ای اجاره‌ای و هر چیزی که اجاره می‌کنید، امانتی در دست شماست.
پس به طور کلی امانت دو بخش است :
بخش اول :در رابطه با حقوق الهی است، یعنی همان عباداتی که الله تعالی آن را به بندگانش سپرده است.
بخش دوم :با حقوق بشر در ارتباط می‌باشد و دامنه‌ی بسیار گسترده‌ای دارد.
بالاترین نوع امانت دنیایی، امانت مسئولیت است که والاترین مقام سیاسی یا حاکم بر عهده دارد و نسبت به مسایل دینی و دنیوی مردم بازخواست خواهد شد؛ او امانتدار اموال عمو‌می است و نباید بیت‌المال را حیف و میل کند و یا از آن سوءاستفاده كند.
وزیران، استانداران، فرمانداران، قاضیان و مسئولان منطقه‌ای نیز در برابر امانتی که به آنان سپرده شده مسئولند.
هر کسی در برابر خانواده و زیردستان خود مسئول است.
درباره‌ی حقوق و امانت خداوند در آیه‌ی ۲۷ سوره‌ی انفال می‌فرماید :
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أمنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ»
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به خدا و پیامبر خیانت نکنید! و (نیز) در امانات خود خیانت روا مدارید، در حالی که می‌دانید (این کار، گناه بزرگی است)!»
همه می‌دانیم که خیانت در برابر امانت میآید و همه از خیانت بیزاریم و از آن آسیب می‌بییم.
در‌این آیه‌ی شریف خداوند متعال ما را از خیانت نهی می‌کند.
اما خیانت به خدا به چه معناست؟
یعنی دستورات خداوند را اجرا کنیم، فرامین الهی امانتی بر گردن ماست، حال اگر فرامین الهی را اجرا نکنیم حق امانت الله را ادا ننموده‌ایم و این خیانت محسوب می‌شود.
همچنین خداوند ما را از خیانت به پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- نهی فرموده است.
معنایش آن است که سنت آن حضرت را بدانیم اما از آن پیروی نکنیم، آن را انجام نداده و در میان مردم ترویج ندهیم، بلکه آن را ترک کنیم. یا حتی نه تنها خود انجام ندهیم بلکه مانع انجام دیگران هم بشویم، پس در این صورت باید بدانیم که در حق پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- خیانت ورزیده‌ایم.
درباره‌ی حقوق مردم و امانت‌های آنان، قرآن می‌فرماید :
« إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا » [ نساء / ٥۸]
«خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش بدهید! و هنگا‌می‌که میان مردم داوری می‌کنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما می‌دهد! خداوند، شنوا و بیناست.»
این آیه‌ی مبارک به ادا کردن امانت مردم امر می‌فرماید.
البته قبلاً به برخی از امانت‌های مالی و دنیوی مردم اشاره کردیم و در زیر به قسمت‌های دیگری نیز می‌پردازیم.
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- درباره اهمیت حقوق مردم می‌فرماید :
«المسلم من سلم المسلمون من لسانه و‌یده» [بخاری/۱۰]
(مسلمان کسی است که مسلمانان دیگر از دست و زبان او در امان باشند.)
همچنین می‌فرماید :«المٶمن من ٲمنه الناس علی دمائهم و ٲموالهم» [ترمذی/ ۲٦۲۷]
(مؤمن کسی است که مردم او را بر خون و اموالشان امین بدارند.)
در‌اینجا پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- نفرموده که مٶمن کسی است که در نماز شب بسیار اشک می‌ریزد و یا زن مٶمنه کسی است که به حجابش پایبند باشد، بلکه امانتداری را برجسته نموده و آن را شرط مٶمن بودن قرار داده است، هرچند این به معنای بی‌توجهی به تکالیف و عبادات دیگر نیست.
نوعی دیگر از امانت، امانت خرید وفروش است.
امانتداری درشغلی که بدان اشتغال داریم.
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :«التاجر الصدوق الٲمین مع النبین والصدیقین و الشهداء» [ابن ماجه /۲۱۳۹]
(تاجر راستگوی امین با پیامبران و صدیقان و شهدا است.)
این فراخوانی است برای هر تاجری که به خدا ایمان دارد، اینکه با راستی و امانتداری، با پیامبران و صدیقان و شهدا محشور می‌شود.
یکی از چیزهایی که مایه‌ی افتخار ماست این است که اسلام در بسیاری از کشورها به‌وسیله‌ی اخلاق به‌ویژه اخلاق امانتداری، منتشر شده است نه به زور شمشیر؛ آن هنگام که مسلمانان تاجر به آن کشورها مسافرت کرده‌اند و مردم آن دیار راستی و پاکی را از آنان می‌دیدند، جذب دین و اخلاقشان می‌شدند.
رازداری یکی دیگر از انواع امانت‌ها :
باید خواهران بدانند در این نوع امانت آنان بیشتر از همه مورد خطاب‌اند!
رسول اکرم -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید : «اذا حدث الرجل بالحدیث ثم التفت فهی ٲمانة» [ابوداود/٤۸٦۸و ترمذی / ۱۹٥۹ و احمد/ ۳/۳۲٤]
(اگر شخصی سخنی گفت و به اطرافش نگاه کرد این سخنان امانت است.)
باز می‌فرماید :«ٳن من ٲعظم الٲمانات عند الله‌یوم القیامة ٲن‌یفضي الرجل لٳمرٲته بالحدیث و تفضي ٳلیه ثم‌ینشر سرها» [ مسلم/۳٥۲۷ وابوداود/٤۸۷۰]
(از جمله بزرگترین امانت‌ها نزد خداوند در روز قیامت آن است که مردی با همسرش سخن بگوید و همسرش نیز رازهایش را به او بگوید سپس آن مرد رازهایش را فاش نماید.
عجب حدیثی برای زن و شوهر، حدیثی بسیار تند و شدید و هشدار دهنده.
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- در این فرمایش این کار را جزو بزرگترین امانت‌ها یاد فرموده است در نتیجه باید بدانیم که خیانت و ادا نکردن این امانت جرمش به تناسب بزرگی آن جزو بزرگترین جرم‌ها به‌شمار آمده و عقاب سختی در پی دارد. پناه بر خدا.
همسرت امانتی است در دست تو
عده‌ی زیادی از مردم گمان می‌کنند که وقتی با زنی ازدواج می‌کنند، مالکش می‌شوند و می‌توانند هرکاری که بخواهند با او بکنند! این براستی فهم نادرستی است.
همسر امانتی بر گردنت است و روز قیامت در حضور پروردگار درباره‌اش مورد سوال قرار خواهی گرفت و این عقد به مثابه‌ی امانتی بر گردنت است.
«... وَأَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا» [نساء/۲۱]
«و آن‌ها (زنان هنگام ازدواج) از شما پیمان محک می‌گرفته‌اند!»
این پیمان به‌عنوان میثاق و عقد مستحکم و غلیظ نامبرده شده است که نباید در حق آن خیانتی روا داریم.
والدین امانتی در دست فرزندان :
یکی از انواع امانت‌ها، امانت فرزندان در رفتار با والدین است.
از برخورد محترمانه و خدمت کردن به آنان گرفته تا اینکه یکی بدون اجازه پدر و مادر از جیبشان پولی بر می‌دارد حتی اگر مبلغ ناچیزی باشد.
دختری بدون اجازه پدر و مادر و دور از چشم آنان با جوانی آشنا می‌شود!
آیا آن دختر می‌داند که با این کار در امانت خیانت نموده است؟
یا اینکه فکر می‌کند این چیزی بسیار کوچک و ناچیز و عادی است؟!
انس بن مالک می‌گوید :«شما کارهایی را انجام می‌دهید که در نظرتان باریک‌تر از مو است ولی ما در زمان رسول الله -صلّی الله علیه سلّم- آن را جزو هلاک‌کننده‌ها می‌دانستیم.»
خداوند می‌فرماید :
«... وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ» [نور/ ۱٥]
«... و آن را کوچک می‌پنداشتید در حالی که نزد خدا بزرگ است!»
اگر ما موضوع امانتداری را توسعه دهیم و بگوییم که تمام نعمت‌های که خداوند به ما ارزانی داشته است، امانت است، با این دید هر آنچه الله تعالی به تو بخشیده ودیعه‌ای نزد توست و بالاخره روزی باید آن را پس داد لذا این کار مسئولیت ما را سنگین‌تر می‌کند.
تربیت فرزندان امانت است در دستانمان و باید در تربیت و حفظ‌شان کوشا باشیم، سلامتی امانت است، چشم امانت است، زبان، گوش‌ها سایر اعضای بدن هر کدام امانت هستند.
مویی که خدا به تو عطا کرده امانت است.ای خواهر گرا‌می در حفظ آن کوشا باش.
به همین خاطر رسول اکرم -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :«بنده در روز قیامت گا‌می برنمی‌دارد تا اینکه در مورد چهار چیز مورد بازخواست قرار گیرد :از عمرش، که آن را چگونه سپری کرده، از جوانی‌اش که در چه راهی صرف کرده، از ثروتش، که از چه راهی به دست آورده و در چه راهی صرف نموده و از علمش که چقدر به آن عمل نموده است.» [ترمذی / ۲٤۱٦، ۲٤۱۷]
دین امانتی بزرگ بر دوش بندگان :
و بالاخره آخرین و بزرگترین امانت، محافظت از دین و رساندن آن به تمام مردم می‌باشد و باید همه‌ی ما در برابر آن خود را مسئول بدانیم چون به تحقیق در برابر آن در روز قیامت بازخواست می‌شویم.
پیامبر -صلّی الله علیه سلّم- می‌فرماید :«بلغوا عنی ولو‌ایة» [ ترمذی /۲٦٦۹ و احمد/ ۲/۱٥۹]
(از من تبلیغ كنید، اگرچه یک آیه باشد.)
آیا دست دوستان، نزدیکان، همسایه‌ها و رفیقانت را گرفته‌ای و باعث عشق و علاقه‌ی آنان به اسلام شده‌ای؟
ابن تیمیه –رحمة الله علیه- می‌گوید :«گمان نکن که با وضو گرفتن و یک سطل آب و خواندن دو رکعت نماز در محراب امانت را ادا کرده‌ای، بلکه امانت، تبلیغ و رساندن این دین به مردم است.»
دین امانت بزرگی است و کسانی که حق آن را ادا می‌کنند در زمره‌ی بهترین‌ها قرار می‌گیرند.
خداوند متعال می‌فرماید :
«كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ...» [آل عمران / ۱۱۰]
شما بهترین امتی بودید که به سود انسان‌ها آفریده شده‌اند؛ (چه‌اینکه) امر به معروف و نهی از منکر می‌کنید و به خدا ایمان دارید.)
مبادا فکر کنید که مسئولیت ادای امانت دین تنها بر دوش علماست و بقیه مسئول نیستند! بلکه باید همه در مقابل این دین خود را مسئول و مکلّف بدانیم.
البته امانت‌های بی‌شماری هستند که متأسفانه به چشم نمی‌آیند و از آن غافل هستیم؛ اما هر‌یک از ما باید از خود بپرسیم :آیا دوست داریم در حالی با خداوند ملاقات کنیم که امانت‌های زیادی در دست داریم و حق آن‌ها را به جای نیاورده‌ایم و فردای قیامت در موردشان مسئول بوده و باید جواب پس دهیم !
آن روزی که :
«يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ» [ شعرا /۸۸]
«در آن روز که مال و فرزندان سودی نمی‌بخشد»
«إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» [شعراء /۸۹]
«مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید!»
بارالها! ما را در زمره‌ی کسانی قرار بده که بتوانیم در حد توان، حق امانت‌ها را -چه الهی و چه مالی و مرد‌می- ادا کنیم. آمین یا رب العالمین.
منابع :
۱-روح الدین اسلا‌می عفیف عبدالفتاح الطباره
۲- اخلاق مٶمن عمر خالد ۱ و ۲
۳- شرح ریاض الصالحین ابن عثیمین.
٤- نرم افزار قرآنی
نظرات