نماز بزرگ‌ترین و مهم‌ترین فریضه در اسلام بعد از ایمان به شمار می‌آید به گونه‌ای که پیامبر اسلام -صلّی الله علیه وسلّم- ارشاد می‌فرماید: «لاسهم فی الاسلام لمن لاصلاة له» – کسی که نماز نخواند هیچ سهمی در اسلام ندارد.» [اخرجه البزار] 

طبرانی در اوسط از عبدالله بن قرط روایت می‌کند که حضرت رسول -صلّی الله علیه وسلّم- ارشاد فرمودند: «اولین چیزی که در روز قیامت حساب آن از بنده گرفته می‌شود نماز است، اگر نماز او خوب و کامل و درست باشد سایر اعمال وی نیز کامل و درست می‌شوند و اگر نماز او خراب درآید، سایر اعمال وی نیز ناقص خواهند شد.» 

نماز درمان دلهای پریشان و مضطرب است. حق سبحانه و تعالی در قرآن مجید می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ مَعَ الصَّابِرِینَ ﴿١۵٣﴾» (بقرة ۱۵۳) –‌ای کسانی که ایمان آوردید از شکیبایی و نماز یاری بجویید. آری نماز سراسر ذکر و یاد حضرت حق -جل و علا- است و آرامش و سکون قلب‌ها تنها با یاد حضرت الهی –جلّ جلاله- حاصل می‌گردد، همانگونه که قرآن کریم می‌فرماید: «أَلَا بِذِکْرِ اللَّـهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (رعد: ۲۸)؛ آگاه باشید که دل‌ها با یاد خدا آرام می‌گیرند. حضرت حذیفه -رضی الله عنه- می‌فرماید: هرگاه برای حضرت رسالت پناه -صلّی الله علیه وسلّم- امری سخت و ناگوار پیش می‌آمد فوراً به طرف نماز متوجه می‌شدند. (به روایت احمد). نماز حقیقی و برخوردار از روح و معنا، سدی پولادین بین انسان و ارتکاب به گناهان و پلیدی هاست، چنانکه در کلام الله مجید، فرمودەی باری تعالی را چنین می‌خوانیم: «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ» (عنکبوت: ۴۵)؛ همانا نماز از کارهای زشت و ناروا باز می‌دارد. نماز پرواز روح است به سوی عالم ملکوت. نماز حضور در بارگاه رب العالمین است. کسی که پایبند حقیقت نماز است پیوسته حضور حضرت الهی -جلّ جلاله- را در زندگی خود احساس می‌کند و از اینکه مرتکب عملی شود که خشم و گرفت او را در پی داشته باشد، اجتناب می‌ورزد. از منظر قرآن کریم اقامەی نماز نخستین مسئولیت یک حکومت اسلامی محسوب می‌گردد. 

حق -سبحانه و تعالی- می‌فرماید: «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ ۗ وَلِلَّـهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ» (حج: ۴۱)؛ کسانی که اگر در زمین آنان را قدرت اجرائی دهیم نماز را برپا می‌دارند و زکات می‌دهند و امر به معروف می‌کنند و نهی از منکر می‌نمایند. کار گزاران نظام اسلامی وظیفه دارند که در گام نخست ریسمان نماز را با بن‌دندان محکم گیرند و به ترویج فرهنگ نمازخوانی در جامعه اسلامی بپردازند. زن و مرد، پیر و جوان جامعه اسلامی را با نماز مأنوس بگردانند، مساجد را از لحاظ معنوی آباد گردانند؛ در این صورت است که موفق به حل بحرانهای پیچیده در ادارەی حکومت اسلامی و باز نمودن گره‌های سخت خواهند بود. همچنین ضایع کردن نماز بارز‌ترین ویژگی گروه نااهل و نسل ناخلفی به شمار می‌آید که قدرت حراست از میراث بالندەی اسلاف شکوه‌مند خویش را نداشته به ورطەی شهوترانی افتاده و شمارش معکوس برای اضمحلال آن آغاز شده است. در آیەی ۵۹ سوره مریم می‌خوانیم: «فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ ۖ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا»؛ در پی آنان گروهی آمدند که نماز را تباه گرداندند و به دنبال شهوت‌ها افتادند پس به زودی با جزای گمراهی روبرو می‌گردند. حضرت محمد-صلّی الله علیه وسلّم- چنان بر نماز وصیت می‌فرمودند که حضرت علی -کرم الله وجهه- می‌فرماید: آخرین سخن رسول الله -صلّی الله علیه وسلّم- در تأکید به نماز و ترسیدن از الله و رعایت حقوق غلامان و زیردستان بوده است. (جامع صغیر)