مطابق سنتی همه ساله از ۲۹ اسفندماه ۹۳ تا ۷ فروردین ۹۴ دوره‌هایی اخلاقی و تربیتی در مناطق سراوان، ایرانشهر و فنوچ برگزار گردید.
همایش‌ها در ۳ روز در این مناطق با حضور جمع کثیری بالغ بر ۴۰۰ نفر شامل برادر و خواهر و ارایه دروس، سخنرانی‌ها، میزگرد‌ها، تلاوت و اذکار در مناطق گردشگری و روستا‌ها برگزار شد. مجموعه‌ای از اساتید با ارایه‌ی دروس و مباحث به روشنگری در زمینه‌های مختلف دینی، اجتماعی و فرهنگی پرداختند، مدعویان هم با مشارکت فعال در دوره‌ها به اجرای برنامه‌ها نشاط بخشیدند.
بزرگ‌ترین همایش در کنار رودخانه‌ی زیبای دامن در مسجد جامع دامن از توابع ایرانشهر برگزار شد، جمعی بالغ بر ۱۵۰ برادر و ۹۰ خواهر سه روز در جمعی ایمانی به تمرین اندیشه‌ورزی و اخلاق اسلامی پرداختند.
دوره دامن در افتتاحییه با معرفی منطقه توسط محمد انور امیری بازگشایی شد و در طی ۳ روز سه سخنرانی، دو میزگرد، مسابقه سخنرانی نوجوانان، گردش در دامن طبیعت و نمازهای پنج گانه به جماعت، اذکار دست جمعی و تلاوت انجام شد.
اولین سخنران استاد محمد یوسف ارباب بود که در مورد اعجاز عددی قرآن مجید به ایراد سخن پرداخت. وی سخنانش را با سیر تاریخی تفاسیر اعجاز علمی قرآن کریم آغاز کرد و در ادامه با بیان پاره‌ای از یافته‌های علمی نوین مورد اشاره در قرآن به مبحث اعجاز عددی قرآن پرداخت و اظهار داشت که اعجاز عددی نظم به هم پیوسته‌ای در قرآن را ظاهر می‌کند که با وجود عدم اتفاق علما و مفسرین در باب موضوعات آن از حقایق منطقی و ریاضی بی‌شماری حکایت می‌کند که در عصر منطقی و عقلانی کنونی نوعی از اعجاز را بیان می‌کند.
وی افزود: قرآن کریم به مثابه آخرین کلام آسمانی، همیشه برای انسان‌ها مفاهیمی از اعجاز را دربردارد تا آن‌ها را به این باور رهنمون سازد که این کلام از طرف پروردگار بی‌همتاست. وی تأکید کرد که در عهد رسول خدا -صلی الله علیه وسلم- اعجاز بیانی و بلاغت از جمله مواردی بود که مردم حق‌جو را به سوی حق رهنمون کرد و در هر عصر با توجه به دانش موجود در نزد بشر، خداوند از کتاب خود، نکته‌هایی را آشکار می‌کند تا راهنمای حق‌پویان باشد.
وی اضافه کرد: در عصر علم و دانش تفاسیر علمی از برخی آیات و در عصر عدد نکته‌های ظریف عددی می‌تواند سبب رفع تردید و تقویت باور نسبت به آسمانی بودن این کلام گردد. «قل الحمد سیریکم آیاته فتعرفون‌ها و ما ربک بغافل عما تعملون»؛ و بگو ستایش خدای راست آیاتش را به شما خواهد نمایاند پس آن‌ها را خواهید شناخت و پروردگارت از آنچه می‌کنید غافل نیست.
سخنران دیگر مولوی خالد عطایی با موضوع انسان‌شناسی و ظرفیت سازی به ایراد سخن پرداخت. وی گفت: اگر انسان خودش را درست بشناسد می‌تواند ظرفیت‌های درونی خود را شکوفا بکند. با شناخت انسان می‌توان به استعداد‌ها و تواناییهای انسان پی برد و آن‌ها را شکوفا کرد و همچنین گرایش‌ها، غرایز، امیال و شهوات انسان را کشف کرده و تعدیل و کنترل نمود. ایشان در فرازی دیگر به انسان‌شناسی از منظر قرآن پرداختند و گفتند: از منظر قرآن انسان زمانی که خودش را شناخت و به ابعاد وجودی خودش پی برد، خدای خود را می‌شناسد و حق خدا را بجا می‌آورد. مسایلی همچون نبوت و معاد برای او سهل و قابل قبول می‌شوند. با رعایت حقوق دیگران اصالت و کرامت خودش را حفظ می‌کند.
سخنران مدعوی دیگر مولوی عبدالمجید مرادزهی خاشی بود که در مورد گفتمان و نقش آن در پیشگیری از خشونت به ایراد سخن پرداخت. وی در رابطه با اهمیت گفتمان در آموزه‌های دینی اظهار کرد که فقط واژه «قل» جدا از مشتقاتش در قرآن ۳۴۳ بار تکرار شده است. وی در ادامه با استناد به آیات قرآن اظهار داشت که اصل اختلاف، امری اجتناب‌ناپذیر است. بنا براین پایبندی به دگرپذیری و تحمل صدای مخالف نیز امری گریزناپذیر و واجب می‌باشد. وی با واکاوی آیات قرآنی به تعاملات سازنده پیامبران الهی با مخالفانشان پرداخت و وضعیت فعلی جهان اسلام را مورد نقد و جرح قرار داده و رفتارهای خشونت‌آمیز بعضی از افراد یا گروههای اسلامی نسبت به دیگران را نفی و رد کرد.
وی در بررسی علل دگرناپذیری، فرهنگ آموزشی غالب بر مدارس دینی بلوچستان را که غالباً تحکم‌گونه است مثال زد و مورد نقد قرار داد و در برداشتی از ماجرای عصیان ابلیس از سجده‌ی آدم، واکنش خداوند را ذکر کرد که به ابلیس فرصت اظهار دلایل خودش داده و سپس بعد از آن به وی اجازه‌ی تشکیل حزب و فرصت زمانی مورد نظر وی را نیز دادند.
استاد عبدالرشید تریز مهمان مدعوی دیگر دوره در مورد حقوق متقابل خانوادگی سخن گفت. وی پس از اینکه معیارهای اصیل اسلامی را برای انتخاب همسر عنوان کرده و شرح داد، در ادامه به طور مفصل حقوق فرزندان بر پدر و مادر را از جنبه‌های مختلف مورد کنکاش قرار داده و بیان کرد؛ به طوری که بجا آوردن حقوق والدین توسط فرزندان را منوط به رعایت حقوق فرزندان توسط آنان عنوان کرد. وی همچنین بر رعایت حقوق زوجین نسبت به همدیگر و پرهیز از خشونت تأکید فراوان داشت و گفت: «دین از خشونت جلوگیری می‌کند. پیامبر (ص) می‌فرماید یک مرد مسلمان حق ندارد یک زن مسلمان را مبغوض بدارد. اگر در یک زمینه تند است محاسن دیگری نیز دارد. آن روی سکه را نیز ببینیم.»
۲ میزگرد با عناوین رزق حلال و بررسی علل خشونت در بلوچستان نیز برگزار شد.
در میزگرد رزق حلال که با شرکت جمعی از علما و کار‌شناسان مذهبی و اجتماعی اجرا شد، اساتید عبدالسلام مرادزهی، عبدالحمید مرادزهی، محمد امین ریگی، محمد اکبر بامری و دکتر رحیم بخش محتشمی جنبه‌های مختلف بحث اعم از تعریفات لغوی و اصطلاحی رزق، جایگاه رزق در اسلام، انواع رزق، گفت‌و‌گو درباره مصادیق رزق حرام، مضرات دینی و دنیوی آن وهمچنین راههای دوری ازآن و مسیرهای کسب رزق حلال و فواید آنرا مورد کند و کاو و بررسی قرار دادند.
اساتید بحث همچنین به بیان روشهای کسب روزی حلال در تجارت، کارمندی و پزشکی پرداختند و از مضرات افتادن در رزق حرام هشدار دادند که عامل از بین رفتن معنویت و دوری از رجمت و برکت الهی است.
میزگرد دوم در مورد «بررسی علل گرایش به خشونت در بلوچستان» در روز دوم دوره برگزار شد.
مبحث مورد نظر با حضور جمعی ازکار‌شناسان و صاحب نظران حوزه علوم اجتماعی؛ دکتر رحیم بخش محتشمی، غلامرضا اخوان، عبدالغفور گردهانی، یونس زین‌الدینی و با اجرای آقای محمد انور امیری ارایه شد. محمدانور امیری در ابتدا با بیان اینکه سال گذشته از سوی کار‌شناسان علوم اجتماعی به دلیل شیوع خشونت در همه‌ی مناطق جغرافیایی و تمام رده‌های سنی و اقشار مختلف جامعه؛ اعم از تحصیلکرده و بی‌سواد به عنوان سال خشونت نامگذاری شده است اهمیت بحث و موضوعیت بحث را توضیح داد.
عبدالغفور گردهانی درضمن پرداختن به دیدگاههای جامعه‌شناسان و روان‌شناسان در باب خشونت، به خشونت ساختاری یا خشونت مخفی که همراه با نفرت می‌باشد اشاره کرد و بیان داشت که بسیاری از خشونت‌های موجود در جامعه‌ی ما از این دست می‌باشد. وی در بررسی علل گرایش به خشونت از دیدگاه نظریه‌پردازان، محیط را یک علت خشونت دانسته؛ مهاجرت روستاییان به شهر‌ها و شکل نگرفتن مدنیت در بین آنان، بافت متکثر طایفه‌ای و شکل نگرفتن شاکله‌ی قومیت واحد، رواداری ضعیف مذهبی با توجه به پیدایش افکار جدید، فقر و بیکاری، جامعه دارای نابرابری ثروت، مردسالاری، اعتیاد و مفاسد اخلاقی را از علل خشونت در بلوچستان برشمرد.
در ادامه غلامرضا اخوان تحت عنوان عوامل محیطی گرایش به خشونت به تبعیضات قومی و مذهبی در بلوچستان پرداخت و گفت که نبود امید به پیشرفت سالم و در خور نسبت به سایرین و عدم بکارگیری در جایگاههای مناسب مدیریتی از علل مهم گرایش به خشونت می‌باشد.
محمد انور امیری با ارایه‌ی آمار تحقیق انجام گرفته به عنوان نمونه به آسیب‌های اجتماعی موجود در منطقه‌ای از ایرانشهر از قبیل معضل مواد مخدر، قتل، طلاق؛ سرقت مسلحانه؛ بی‌بندوباری، زنان و کودکان بی‌سرپرست، کم سوادی و... اشاره کرد که نسبت به میانگین کشوری از سطح بالاتری برخوردار می‌باشد.
یونس زین‌الدینی نیز با تحلیل بافت عشیره‌ای و طایفه‌ای بلوچستان و چگونگی شکل‌گیری آن در دو منطقه‌ی سرحد و مکران تأثیرات مختلف آن را بر ظهور و بروز اشکال مختلف خشونت مورد بررسی قرار داد و در ادامه، نقش انفعالی و‌گاه همسوی تحصیلکردگان را در برابر بافت سنتی خشونت‌ساز، مورد نقد قرار داد.
در پایان میزگرد، به پرسش‌های مکتوب حضار پاسخ داده شد.
مسابقات سخنوری نوجوانان هم در دو سطح نیز برگزار شد که در آن جمعی از دوستان کودک و نوجوان با ارایه مباحث مختلف اسلامی، علمی و تاریخی در زمان تعیین شده به رقابت پرداختند و مورد داوری هیئت داوران قرار گرفتند که به نفرات بر‌تر در اختتامیه‌ی دوره هدایایی تعلق گرفت.
دو دوره دیگر در سراوان، یک دوره در سوران و یک دوره دیگر نیز در فنوچ با شرکت برادران برگزار شد، تعداد دوره‌های خواهران نیز دو دوره بود که در سراوان و ایرانشهر برگزار شدند.
گفتنی است هر ساله در ایام نوروز در سطح استان سیستان و بلوچستان، دوره‌های آموزشی، تربیتی و تفریحی برای اعضا و هواداران جماعت برگزار می‌شود.
نظرات