آقای دكتر پزشكیان، برای مدیریت بحران آب تهران در ۱۴۰۴ اقدام فوری لازم است، كمبود آب در سدهای استان تهران در تابستان ۱۴۰۴ می‌تواند مشكلات متعددی برای شهر تهران و شهرستان‌های اطراف ایجاد كند. پیشنهاد می‌كنم رییس‌جمهور محترم از هم‌اكنون به مدیریت بحران آب تهران برای ۱۴۰۴ بپردازند:
1- كمبود آب شرب: كاهش ذخایر سدها منجر به كمبود آب شرب برای ساكنان تهران و شهرستان‌های اطراف می‌شود. ممكن است برنامه‌های قطعی آب (جیره‌بندی) اجرا شود كه زندگی روزمره مردم را تحت اثر قرار بدهد.
۲- كاهش آب كشاورزی: كشاورزی در مناطق اطراف تهران به‌شدت به آب سدها وابسته است. كمبود آب می‌تواند باعث كاهش تولیدات كشاورزی و خسارات اقتصادی به كشاورزان شود.
۳- تشدید بحران محیط زیست: كاهش آب سدها بر اكوسیستم‌های محلی اثر می‌گذارد و باعث بیشتر خشك شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها می‌شود. این موضوع به كاهش تنوع زیستی و افزایش آلودگی هوا (به دلیل خشكی خاك و افزایش گرد و غبار) منجر می‌شود.
۴- كاهش كیفیت آب: با كاهش حجم آب در سدها، غلظت آلاینده‌ها در آب افزایش می‌یابد كه این موضوع كیفیت آب شرب را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۵- افزایش مصرف انرژی: برای تأمین آب از منابع جایگزین، نیاز به پمپاژ بیشتر یا استفاده از روش‌های انرژی‌بر مانند شیرین‌سازی آب است كه هزینه‌های انرژی را افزایش می‌دهد.
كمبود آب در سدهای استان تهران و كاهش ذخایر آبی اثرهای قابل توجهی بر تولید برق، به ویژه در بخش برقابی (هیدروالكتریك) دارد: شركت آب منطقه‌ای تهران دارای ۱۱ واحد نیروگاه برقابی است كه چهار واحد آن در سامانه غرب و در سدهای امیركبیر و طالقان و هفت واحد آن در سامانه شرق قرار دارند كه شامل نیروگاه‌های لتیان، كلان و لوارك است. در مجموع ظرفیت نصب شده ۳۱۵ مگاوات نیروگاه برقابی در تهران وجود دارد. نیروگاه‌های تحت پوشش شركت آب منطقه‌ای تهران با متوسط تولید سالانه ۵۳۰ هزار مگاوات ساعت برق تولید می‌كنند.
۱- كاهش تولید برقابی: در سدهای استان تهران و مناطق اطراف (مانند سدهای لتیان، لار و طالقان) با كاهش ذخایر آب و كاهش جریان آب عبوری از توربین‌ها، منجر به كاهش تولید برقابی می‌شود.
2- افزایش فشار بر نیروگاه‌های حرارتی: با كاهش تولید برقابی، نیاز به تولید برق از طریق نیروگاه‌های حرارتی (با سوخت فسیلی مانند گاز، نفت، یا زغال‌سنگ) افزایش می‌یابد. این موضوع باعث افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، افزایش هزینه‌های تولید برق و افزایش آلایندگی محیط زیست می‌شود.
۳- افزایش خاموشی‌ها: در صورت كاهش تولید برقابی و افزایش تقاضا برای برق (به ویژه در تابستان به دلیل استفاده از سیستم‌های خنك‌كننده) شبكه برق با كمبود بیشتر مواجه می‌شود. این موضوع منجر به خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده یا حتی خاموشی‌های ناگهانی می‌شود.
كمبود آب در سدهای استان تهران و افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی می‌تواند اثرات منفی قابل توجهی نیز بر سفره‌های آب زیرزمینی داشته باشد.
1- كاهش سطح آب زیرزمینی: با كاهش آب سدها، فشار بیشتری بر منابع آب زیرزمینی وارد می‌شود و برداشت از چاه‌ها افزایش می‌یابد. این موضوع باعث افت سطح آب زیرزمینی و كاهش ذخایر آن می‌شود.
۲- خشك شدن چاه‌ها و قنات‌ها: افت سطح آب زیرزمینی منجر به خشك شدن چاه‌های كم ژرفا و قنات‌ها می‌شود. این مساله دسترسی به آب را برای كشاورزان و ساكنان مناطق روستایی و حاشیه شهرها دشوار می‌كند.
۳- فرونشست زمین: برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی باعث كاهش فشار در لایه‌های زیرین خاك می‌شود. این پدیده منجر به فرونشست بیشتر زمین می‌شود كه جبران‌ناپذیر است و باعث آسیب به ساختمان‌ها، جاده‌ها، خطوط لوله و دیگر زیرساخت‌ها می‌شود.
۴- شور شدن آب زیرزمینی: با كاهش سطح آب زیرزمینی، احتمال نفوذ آب شور از لایه‌های ژرف‌تر یا از مناطق ساحلی به سفره‌های آب شیرین افزایش می‌یابد. این موضوع كیفیت آب زیرزمینی را كاهش می‌دهد و آن را برای مصارف شرب و كشاورزی نامناسب می‌كند.
۵- تخریب اكوسیستم‌های وابسته به آب زیرزمینی: بسیاری از تالاب‌ها، رودخانه‌ها و پوشش گیاهی به آب زیرزمینی وابسته هستند. كاهش سطح آب زیرزمینی باعث خشك شدن این اكوسیستم‌ها و از بین رفتن تنوع زیستی می‌شود.
۶- كاهش ذخایر راهبردی آب: آب‌های زیرزمینی به عنوان ذخایر راهبردی در دوران خشكسالی محسوب می‌شوند. برداشت بی‌رویه از این منابع، ذخایر آینده را به خطر می‌اندازد و توانایی مقابله با خشكسالی‌های طولانی بعدی را كاهش می‌دهد.
نظرات