«عفو بین‌الملل» در تازه‌ترین گزارش خود درباره‌ی اعمال تبعیض در اروپا، ۵ کشور این قاره را زیر ذره‌بین قرار داده و به این نتیجه رسیده است که تبعیض مذهبی به‌ویژه در بازار کار اروپا به عنوان «امری عادی» تلقی می‌شود.

بنا بە گزارش پایگاە اطلاع‌رسانی اصلاح بە نقل از دویچە ولە فارسی، جان دالوزین، رییس«عفو بین‌الملل» اروپا در کنفرانسی رسانه‌ای در باره‌ی گزارش «اعمال تبعیض در کشورهای اروپایی» گفت که اغلب سیاستمداران، با این موضوع با «حساسیت» و «قاطعیت» کافی برخورد نمی‌کنند. «عفو بین‌الملل» تازه‌ترین پژوهش خود را در این زمینه در کشورهای فرانسه، بلژیک، اسپانیا، سوییس و هلند انجام داده است.

تبعیض به خاطر دین

دالوزین ضمن اشاره به این که اعمال تبعیض در این کشورها تازگی ندارد، درباره‌ی برخورد منفی این جوامع با این مسئله توضیح داد و گفت: «مردم این کشورها اغلب تبعیض نژادی را رد می‌کنند، ولی حساسیتی نسبت به اعمال تبعیض مذهبی، به ویژه در مورد دین اسلام نشان نمی‌دهند.»

بر اساس«قانون اساسی اروپا» هیچ شهروندی نباید به دلیل نژاد، تبار و باور مذهبی مورد تبعیض قرار گیرد. اما برپایه بررسی نهاد «عفو بین‌الملل» اروپا، به عنوان مثال در سویس «قانون درخوری در مورد مبارزه با تبعیض» وجود ندارد. به نظر جان دالوزین، فقدان این قانون، مشکل اصلی نیست: «چون وجود قانون، دردی را دوا نمی‌کند. نه به این دلیل که این قوانین قاطع و همه‌جانبه نیستند. بلکه به این جهت که جامعه اعمال تبعیض را ناشایست نمی‌داند.»

یکی از نویسندگان این گزارش، مارکو پرولینی، که در مورد تبعیض مذهبی در بازار کار اروپا تحقیق کرده، در این رابطه می‌گوید: «بسیاری از کارفرماها در برخورد با مسلمانان حتی به دستاویزهای متعارف هم متوسل نمی‌شوند‌. همین‌اندازه که داوطلب ریش یا روسری به سر داشته باشد، برای این که استخدام نشود، کافی است.»

 پرولینی در پژوهش خود ذکر می‌کند که بسیاری از کارفرماها، داوطلبان مسلمان حائز شرایط را تنها هنگامی استخدام می‌کنند که بی‌روسری و با ریش تراشیده سر کار حاضر شوند. دلایل این کارفرمایان به نقل از پرولینی: «صاحبان شرکت‌های خصوصی معتقدند که کارمندان روسری به‌سر، باعث عدم اطمینان همکاران و مشتری‌ها می‌شوند و این امر وجهه‌ی شرکت را خدشه‌دار می‌سازد.»

تجربه‌ی شخصی

 پرولینی در تهیه‌ی گزارش خود، از جمله از تجربه‌ی زنان مسلمانی سود برده که با وجود اعمال تبعیض، استخدام شده‌اند. تجربه‌ی هاجره بوجتات، در بلژیک نمونه‌وار است. کارفرمای این زن مسلمان، ابتدا از استخدام او به دلیل سرکردن روسری سرباز ‌زده، ولی از آن‌جا که کارایی و تخصص‌های بوجتات تمامی نیازهای شرکت را به بهترین وجهی برآورده می‌ساخته، ناگزیر تن به استخدام او داده است. بوجتات محیط کار و برخورد کارمندان شرکت را این گونه توصیف می‌کند: «وقتی وارد شدم، جو خیلی سرد بود. بسیاری از همکارانم نمی‌خواستند با من صحبت کنند. خیلی از آنان صریح به من گفتند که مایل نیستند با من کار کنند.» بوجتات، از این رو از دولت بلژیک می‌خواهد که موضوع اعمال تبعیض به دلایل مذهبی را جدی بگیرد و آن را ممنوع اعلام کند. بوجتات هم‌چنین خواهان آنست که زنان مسلمان، از حق خود دفاع کنند و در صدد احقاق آن برآیند.

حقوق اولیه‌ی انسانی

 از نظر «عفو بین‌الملل»، ادای مراسم مذهبی، حمل نشانه‌های آن و استفاده از جامه‌ها و پوشش‌های آن از جمله‌ی حقوق اولیه‌ی انسانی است. محدود ومنوط کردن رعایت و اجرای آن باید تحت ضوابط دموکراسی و انسانی صورت گیرد. «عفو بین‌الملل» از این‌رو، از جمله ممنوعیت روبنده و برقع در بلژیک و فرانسه را رد می‌کند.

کشور بلژیک، از جمله کشورهایی است که برقع و روبنده را از سال ۲۰۱۰ ممنوع اعلام کرد. هر چهار حزب حاضر در پارلمان بلژیک، جدا از تعلقات و برنامه‌های حزبی خود، بر ممنوعیت پوشش برقع رأی مثبت دادند: حزب دموکرات مسیحی، لیبرال‌ها، سوسیالیست‌ها و حتی حزب سبزهای این کشور با تصویب آن موافقت کردند. زنانی که از این قانون تخطی کنند، بار اول به پرداخت ١٥٠ یورو جریمه یا گذراندن یک دورۀ آموزشی «شهروندی» یا هر دو محکوم می‌شوند.

پس از بلژیک، فرانسه نیز، پوشیدن برقع و زدن روبنده در اماکن عمومی را ممنوع اعلام کرد. چنین قانونی در اسپانیا، هلند و سوييس هنوز به تصویب نرسیده است.

بنا به ارزیابی«عفو بین‌الملل»، اعمال تبعیض مذهبی در اروپا در آینده نیز هم‌چنان ادامه خواهد داشت. رییس این نهاد اروپایی، بر آنست که احزاب حاکم در کشورهای این قاره، نه تنها با این پدیده‌ی ضد انسانی مبارزه نمی‌کنند، بلکه به دلایل سیاسی و پیروزی در انتخابات به جو ضد اسلام در این جوامع نیز دامن می‌زنند.