دکتر احمد ریسونی رئیس اتحادیه‌ی جهانی علمای مسلمان تأکید کرد که حکومت در اسلام یک وسیله است و در ذات خود مقصد مطلوب نیست. 

بنا به گزارش اصلاحوب به نقل از وبسایت میدان، وی تشریح کرد که وسایل بخشی از شریعت هستند و نصف یا بیشتر آن را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین حکومت وسیله است نه مقصد و این جای بحث نیست.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اسلام نظام حکومتی معین با ارکان و شاخص‌های واضح و روشن دارد؟ گفت: نظام حکومتی یک اصطلاح سیاسی و حقوقی است و منظور از آن شکل و ساختار حکومت و تعیین صلاحیت‌ها و حقوق و تکالیف برای هر یک از مناصب حکومتی است. تشریح حدود و روابط بین نهادها و در مقدمه‌ی آن تعیین شیوه‌ی حکومتی و روش محاسبه‌ی حاکم و برکناری وی جزئی از این ساختار هستند. آنچه امروزه در قوانین اساسی و نظارتی کشورها وجود دارد، شیوه‌های حکومتی است که بر اساس زمان و مکان و شرایط دچار تغییر و تحول می‌شود و اسماء و عناوین متناسب به خود می‌گیرد.  

رئیس اتحادیه‌ی جهانی علمای مسلمان در حالی وجود نظام حکومتی در اسلام را رد می‌کند که در مقابل وجود اصول و دستور العمل و رهنمودهای کلی مانند عدل و شورا و حکم بر اساس ما انزل الله و پرسشگری از حکام را ضروری می‌داند.

وی افزود: مسلمانان در طول تاریخ در حوزه‌ی حکومت‌داری، نظام‌ها و شیوه‌های حکومتی زیادی را ابداع، اقتباس و تجربه کرده‌اند بخش زیادی از آنها اسلامی و بخشی هم مخالف اسلام است یا از غیر اسلام گرفته شده است. در تمام این موارد ما تنها به اصول منصوص اسلام و قواعد مؤکد آن پایبندیم. 

شیخ ریسونی در گفتگو با پایگاه «میدان» در پاسخ به این پرسش که در وضعیتی که اجرای شریعت در کشورهای ملی‌گرا ناممکن است چه باید کرد؟ تصریح کرد: پاسخ فقهی و اصولی این است که هر عملی که انجامش ناممکن باشد وجوب آن ساقط می‌شود و اعمالی که انجامش ممکن است باقی می‌ماند. در حدیث شریف هم آمده است: هر کاری را که دستور دادم در حد توان انجام دهید. در برخی از آیات هم به این موضوع اشاره شده است و قاعده‌ی کلی ما این است: وجوب در صورت ناتوانی و تحریم در حالت اضطرار منتفی است. رهبر علمای مسلمان گفت: برخی از مردم در کاری که مکلف به انجامش نیستند درگیر می‌شوند سپس تلاش می‌کنند به گونه‌ای از معرکه خارج شوند و در این حالت در معرکه‌ی دیگری می‌افتند. به باور من باید در دایره‌ی ممکنات مشغول شویم و به جای آرمان‌گرایی و خیال‌پردازی به صورت عاقلانه و تدریجی پیش برویم. 

وی تشریح کرد که امروزه تأسیس خلافت و حکومت اسلامی به معنای اموی، عباسی یا عثمانی ناممکن است؛ اما حکومت رشیدی که اسلام بر آن تأکید می‌کند در هر زمانی ممکن است و به مراتب آسان‌تر و نزدیک‌تر از ادعای "دولت ناممکن" است و تحقق آن به صورت تدریجی و همراه با تعقل و نرمش و واقع گرایی ممکن است؛ چیزی که انجامش ممکن است با ناممکن ساقط نمی‌شود و خداوند هر کس را به اندازه‌ی توانش مکلف کرده است. رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان تأکید کرد که این هدف شرعی دشمنان زیادی دارد از جمله مدعیان خلافت آماده و مورد انتظار که قرار است روزی ظهور کند. 

ریسونی افزود: اجماع اهل سنت بر آن است که حکومت خلفای راشدین با مدل اسلامی و سیستم شورایی و سایر صفات اساسی مانند عدالت و آزادی و پاکدستی و شفافیت الگوی حکومت‌داری برای مسلمانان است؛ وی در عین حال تأکید کرد که اشکال، وسایل، ساز و کارها و مسؤولیت‌های زمانی بسیار متفاوت شده است و مهم اجتهاد و شورا است که بتواند برای هر زمان و مکان و وضعیت مصالح اسلام و مسلمانان را به بهترین شیوه محقق کند. اقتباس و استفاده از فکر و تجربه‌ی مفید غیر مسلمانان نه تنها اشکالی ندارد که مطلوب و پسندیده است. رئیس اتحادیه‌ی جهانی علمای مسلمان هر گونه تعارض میان نص دینی و امنیت ملی را منتفی دانست و تصریح کرد علمای اصول قواعدی را برای گذار از تعارض و خروج از تنگناها وضع کرده‌اند که حالات تعارض مصالح و مفاسد از جمله‌ی آن است.