جمعی از اصحاب رسانه و فعالان فضای مجازی اهل‌سنت، با حیدرعلی باقریان، معاون دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی دیدار کردند. 

بنا به‌ گزارش پایگاه‌ اطلاع‌رسانی اصلاح، جمعی از اصحاب رسانه و فعالان فضای مجازی اهل‌سنت، پنجشنبه سوم اردیبهشت‌ماه جاری، در دفتر جماعت دعوت و اصلاح ایران با حیدرعلی باقریان، معاون دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی دیدار کردند.  

ابتدا مباحث و انتقاداتی با محوریت حقوق شهروندی، نقد تداوم نگاه امنیتی و تنگ‌نظری و تبعیض مذهب‌محورانه از سوی فعالان مجازی مطرح شد و سپس آقای باقریان نیز سخنانی ایراد کرد.

جلیل بهرامی‌نیا در آغاز این نشست عنوان کرد: «ما آگاهانه و اميدوارانه مشارکت سیاسی و مدنی را برای توسعه‌ی کشور و رسیدن به جامعه‌ای آراسته به رفاه و عدالت برگزیده‌ایم و نگاه و امید خویش در این حوزه را به نگرش و شعار برابری‌گرایانه کسانی چون آقای روحانی دوخته‌ایم و توقع داریم ملزومات گذشت‌ناپذیر شعار شهروندی، مورد اهتمام جدی دولت قرار گیرد و مخصوصاً مبنای برخورداری از احترام ملی و حقوق اجتماعی، از گرایش مذهبی و سیاسی به تابعیت ایرانی تغییر یابد و دولت جدیت خویش در طرح این شعار فخیم و گره‌گشا را با تلاشها و برنامه‌های فرهنگ‌سازانه و تعدیل سیاسی-اداری نشان دهد و با اقدامات عملی، به استقبال و امید کسانی چون ما که قائل به مشارکت هستند، معنا بخشد و کاری نکند که امید به کارایی مشارکت سیاسی و شعارهای دولتمردان، معنای ساده‌اندیشی و فریفتگی بیابد. ملت ما تمایل به احترام یکدیگر و همگرایی دارند و بنده در طول مسافرت نوروزی به رغم دیدار از چندین استان و اختلاط با مردم با پوشش کوردی، جز لبخند و احترام و محبت، چیزی از کسی ندیده‌ام و اگر متوليان مذهبی و سیاسی فضا را مکدر نکنند، خوشبختانه، مایه‌ی کافی برای همزیستی محترمانه در فضای اجتماع هست.»

در ادامه، لقمان ستوده، مدیر امور بین‌الملل جماعت دعوت و اصلاح گفت: «نقض فرهنگ دگرپذیری و مدارا و هم‌پذیری گاهی از ناحیه‌ی وعاظ و خطبا و منابر صورت می‌گیرد و با توجه به اینکه امروزه شکل‌دهی به فرهنگ جامعه منحصراً در اختیار رسانه‌های رسمی نیست و موج‌های موازی فراوانی در جامعه به فرهنگ عمومی سمت و سو می‌دهند نیاز است تدبیر و توجه کافی در این زمینه به عمل آید تا با بازتولید ادبیات اختلافی و دور از فضای هم‌شناسی روبرو نباشیم.»

رسول رسولی‌کیا، از دیگر حاضران در جلسه عنوان کرد: «رسالت ما اعتمادسازی و ترویج میانه‌روی و بیزاری جستن از خشونت است. سعی داشته‌ایم از نویسندگان خوش‌نام اهل‌سنت استفاده کنیم که به فرهنگ اعتدال باور دارند. در انتخاب و نشر مطالب، ‌با دقت و تأنی بر سر هر جمله و عبارت، مراقب بوده‌ایم تا خطوط قرمز نقض نشود و امینت ملی و یکپارچگی اجتماعی صدمه نبیند.

در ادامه‌ی جلسه، یحیی سهرابی، ‌یکی از خبرنگاران اصلاح‌وب گفت: «لازم است استراتژی روشن رسانه‌ای داشته‌ باشیم و از رسانه‌هایی که به گفتمان اعتدال تعلق دارند حمایت کنیم. وجود نگاه امنیتی، مانع کار مؤثر رسانه‌ای شده است و لازم است تعادلی بیان آزادی و امینت برقرار شود و سعی شود این تعادل به نفع آزادی شکل بگیرد.»

عزیز صادقی، از دیگران حاضران در این نشست ابراز داشت:محور کار ما «میانه‌روی» است و این مؤلفه برای ما حُکم یک ارزش را دارد و همه باید تلاش کنیم این خصیصه در تمام سطوح حاکمیتی هم به عنوان یک ارزش، پذیرفته شود.

سمیه امینی،‌ در فرازی از دیدگاه خود اظهار کرد: «ما همیشه به خوش‌بینی دعوت شده‌ایم و این نگرش برای ما همیشه یک اصل بوده است. ولی شاید نسل‌های بعد از ما دیگر خوش‌بین نباشند و باید مراقب بود این سرمایه‌ی اجتماعی اقلیت‌های قومی و مذهبی تباه نشود.»

فریدون بهرامی،‌ یکی دیگر از فعالان رسانه‌ای اظهار کرد: «فضای امنیتی و تبعیض‌آمیز حتی در مسائل اقتصادی هم حضور تأثیرگذاری دارد و باعث مشکلاتی در مناطق اهل سنت به‌ویژه‌ کردستان شده است.»

بعد از طرح دیدگاه‌های مدیران وب‌سایت‌ها و فعالان حوزه رسانه؛ حيدرعلی باقریان معاون بخش اهل‌سنت حجت الاسلام یونسی، دستیار ویژه رییس جمهور به بیان مشکلات و راهبُردها در حوزه های مختلف داخلی و خارجی و تقریب مذاهب پرداخت و گفت: «سوء تفاهم و برداشت غیر واقعی از یکدیگر، یکی از مهم‌ترین عوامل فاصله‌ها و ضعف همگرایی است و متأسفانه به رغم زحمات فراوان و برگزاری مکرر کنفرانس‌های وحدت و تلاش علمای معتدل فریقین، بنا به علل متعدد در عمل دستاورد قابل قبولی نداشته‌ایم اما راه چاره جز تداوم گفتگوی مؤثر و مستمر نخبگان و تلاش برای واقعی‌سازی شناخت‌ها از یکدیگر وجود ندارد؛ البته مشکلات فقط محدود به اهل‌سنت نیست و این ضعف شناختی و سوء‌تفاهم نسبت به یکدیگر در حوزه‌ی سیاسی، شیعیان با گرایشات سیاسی متفاوت را نیز در بر می‌گیرد.»

وی تأکید کرد: به‌رغم تأکیدی که همه‌ی چهره‌های اعتدالی جامعه‌ی اسلامی بر راهبُرد تقریب دارند، جای تأمل و پرسش است که چرا ایده‌ی تقریب به نتیجه‌ی مطلوب نرسیده است و جوامع اسلامی از تندروی و خشونت رنج می‌برند؟ حال آنکه تقریب همواره به عنوان یک راهبُرد و استراتژی و نه یک تاکتیک مورد توجه بوده است. به نظر من یکی از مهمترین عوامل ناکارامدی وجود «سوء تفاهم» است.

وی افزود: از مهمترین عوامل جدایی و تفرقه، فقدان و یا ضعف هم‌شناسی و قضاوت و داوری نادرست نسبت به یکدیگر بر اساس ذهنیت‌های‌ تاریخی است. ایده‌ی تقریب را باید آسیب‌شناسی کرد و اندیشید که چرا حاصل و برآیند این ایده،‌ مطلوب نیست و این راهبُرد، نمره قابل قبولی نگرفته است.

وی در ادامه اضافه‌ کرد: برای رفع تبعیض‌‌های مذهبی و کاستن از دامنه‌ی نگاه امنیتی به قضایا، باید جهت رفع سوء تفاهم حرکت کنیم. تلاش برای ایجاد درک متقابل و شناساندن خود حتی برای دوستانی که متأثر از غلبه‌ی نگاه امنیتی، گاهی برای آزادی‌های مذهبی تنگنا ایجاد می‌کنند، بسیار سودمند است.

وی در باب حقوق شهروندی و تبعیض‌هایی که بر اساس تفاوت‌های مذهبی رخ می‌دهد گفت: «هر اعمال محدودیتی خارج از قانون اساسی نارواست و همه‌ی مشکلات موجود در این زمینه، ناشی از اعمال سلایق شخصی است که متأسفانه بر قانون، ارجحیت یافته است. در راهبُردهای جمهوری اسلامی محدودیتی برای شهروندان اهل‌سنت وجود ندارد و قطعاً محدودیت‌های ناعادلانه‌ ناشی از سوء‌ برداشت، سوء‌ تفاهم و سلایق شخصی است. وی در این زمینه به فعالان وب‌سایتها و رسانه‌ها توصیه کرد که با برقراری ارتباط متقابل با مسئولان و دستگاه‌های ذی‌ربط به فضای همدلی و رفع سو تفاهم‌ها بیشتر کمک کنند.»

در ادامه‌، باقریان به رؤوس مهمترین مشکلات دنیای اسلام اشاره کرد:

-  فقدان فرهنگ گفت‌وگو که یا اساساً وجود ندارد و یا به نحو حداقلی در دنیای اسلام به چشم می‌خورد.

- تکفیر و خشونت‌های فرقه‌ای که جوامع مسلمان را به‌شدت دچار آسیب نموده است.

- فقدان مردم‌سالاری که از دستاوردهای مهم عصر جدید است و مغایرتی هم با مبانی دینی ندارد و هم‌اکنون جزو گمشده‌های جوامع اسلامی است.

- عدم تحمل و مدارا نسبت به همدیگر

- فاصله گرفتن از فرهنگ اصیل اسلامی؛ فرهنگی که ما را به پرهیز از خشونت، تکفیر، توهین و به دگرپذیری و هم‌زیستی و مدارا دعوت می‌کند.

- تکیه و تأکید بر متون اختلافی ضعیف‌السند

- تشدید شکاف‌های شیعه و سنی؛ که بخشی از این مشکل تحمیلی است و از سوی بیگانگان بدخواه ایجاد می‌شود و یا بر این شکاف‌ها و فاصله‌های موجود موج‌سواری می‌کنند. و البته بخشی از این شکاف‌ها هم از درون خود جوامع مسلمان تولید می‌شود.

- عدم میدان‌داری عقلا و علمای معتدل و خردمند جوامع مسلمان به شکلی که عمدتاً میدان‌داران،‌ عوامل هوچی‌گر و افراط‌گرا شده‌اند.

وی، مشکلات داخلی را هم که مرتبط به حقوق اقوام و مذاهب است موارد زیر برشمرد:

- عدم وجود گفت‌وگوی مؤثر

- عدم تحمل‌ یکدیگر و مطلق‌نگری مذهبی

- تقلیل‌گرایی در اجرای قانون و معمول داشتن سلائق شخصی

- ضعف‌ها و کم‌کاری‌هایی در اجرای صحیح قانون

معاون اهل سنت دستیاری ویژه‌ی رییس‌جمهور در امور اقلیت‌ها و مذاهب، در پایان به رؤوس مهمترین راهبُردها و راه‌کارها برای حل مشکلات این حوزه‌ها اشاره کرد و گفت:

- تقریب؛

- اعتدال؛

- گفت‌وگوی مستمر؛

- حضور و میدان‌داری عقلا و علمای اعتدال؛

- پرهیز از بیان نقاط اختلافی و تأکید برمشترکات امت اسلامی

می‌تواننند بخشی از گره‌های داخلی و خارجی را باز نماید.

وی در خصوص کوشش‌های دستیاری ویژه‌ی رئیس جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های مذهبی اشاره کرد: کوشش شده شناسایی حقوق اهل‌سنت که مورد تأیید قانون اساسی است به یک فرهنگ و گفتمان رایج تبدیل شود. کوشیده‌ایم راه اعتدال و نفی خشونت را ترویج دهیم. همچنین بر این باور بوده‌ایم و تأکید داشته‌ایم که فضای رسانه‌ای کشور به سمت تضاد شیعه و سنّی نرود که ایجاد این تضاد، مخل امنیت ملی است و اهداف اسلام و جمهوری اسلامی در پناه امنیت ملی بهتر می‌تواند تحقق یابد. همواره تأکید داشته‌ایم که در فضای رسانه‌ای باید مراقب بود امنیت ملی خود را بر هر چیزی ترجیح داد.

وی همچنین تأکید کرد که در عین وجود موانع، دستیاری ویژه به تلاش‌های خویش در جهت احیای ظرفیت‌های قانونی و تحقق عدالت و بهره‌گیری از ظرفیت همه‌ی آحاد و اقوام مختلف کشور ادامه داده است.