ایستگاه نهم: برخی احادیث ضعیف

برخی احادیث هستند که درباره رمضان بین مردم رواج یافته‌اند اما از پیامبر صلی الله و علیه و سلم به اثبات نرسیده‌اند و حدیث ضعیف هستند و به درجه صحت نمی‌رسند. از جمله: 

حدیث «نوم الصائم عبادة» خواب روزه دار عبادت است. که ذکر این حدیث پیش‌تر رفت و آن را ابن منده از ابن عمر و بیهقی از عبدالله بن أبی أوفی روایت نموده که ضعیف است و حافظ عراقی در تعلیقی که بر کتاب «إحیاء علوم الدین» غزالی نوشته آن را ضعیف شمرده است. 

حدیث «من أفطر یوماً من الرمضان من غیر عذر لم یجزه صیام الدهر کله و لو صامه». هر کس یک روز از رمضان را بدون عذر روزه بگشاید اگر کل سال را روزه بگیرد نیز نمی‌تواند معادل آن پاداش بگیرد. 

این حدیث زیاد بازگو می‌شود و بخاری آن را بصورت تعلیق ذکر کرده و چهار نفر آن را از ابو هریره و با سند أبی المطوّس از پدرش از ابی هریره روایت کرده‌اند و این حدیث ضعیف است و سه ضعف دارد یکی اینکه أبوالمطوّس فردی ناشناخته است، و بین او با ابوهریره احتمال انقطاع سند است و دیگر اینکه حدیث دارای اضطراب است. (یعنی در سند و یا متن آن دو یا چندگانگی وجود دارد). 

حدیث «صوموا تصحوا» روزه بگیرید سالم شوید

آن را ابن عدی روایت کرده و همچنین طبرانی در معجم الأوسط آن را آورده است و این حدیث ضعیف و شاید بسیار ضعیف باشد. 

حدیث طولانی و مشهور از سلمان فارسی که بسیاری از واعظان آن را در ابتدای رمضان برای نمازگزاران از کتابهای وعظ و فضائل می‌خوانند. و چنین است که: از سلمان فارسی رضی الله عنه روایت شده که پیامبر صلی الله و علیه و سلم در آخرین روز شعبان برایمان خطبه خواند و گفت «ای مردم ماه بزرگی بر شما سایه افکنده، ماهی پر برکت، ماهی که در آن لیلة القدر است که از هزار ماه بهتر است، و خداوند روزه در این ماه را فرض گردانیده، و و نماز شب داوطلبانه در آن است، هر کس با کار نیکی در این ماه تقرب بجوید گویا همچون انجام فرضی در دیگر ماه‌ها است و هر که فریضه‌ای را انجام دهد چون انجام هفتاد فریضه در ماههای دیگر است و آن ماه صبر است و جزای صبر بهشت است، و ماه همدردی است، و ماهی است که در آن رزق مومن افزایش می‌یابد، هرکس در آن روزه داری را افطار دهد باعث مغفرت گناهانش می‌شود و گردنش از آتش‌‌ رها می‌شود و اجر و پاداشی مانند روزه دار را دریافت می‌کند بدون آنکه از اجر روزه دار چیزی کم شود.» گفتند همه ما چیزی نداریم که روزه دار را افطار دهیم پس فرمود: «این ثواب را خدا به هرکس که از خرمایش یا آب نوشیدنی خود و یا مقداری از شیری که می‌خورد به روزه دار بدهد عطا می‌کند و این ماهی است که اولش رحمت و می‌انش مغفرت و پایانش رهایی از آتش است، هر کس بر غلامش آسان گیرد خدا او را بخشوده و از آتش‌‌ رها می‌کند و در رمضان چهار کار را زیاد انجام دهید دو کار باعث خشنودی خدا می‌شود و دو کار دیگر را شما به آن نیازمندید دو کاری که خدا را خشنود می‌کند شهادت لا إله إلا الله است و استغفار، و اما دو کاری که شما به آن نیازمندید طلب بهشت از خدا و پناه جستن به او از آتش است، و هر کس روزه داری را در این ماه سیر نماید خداوند او را از حوض من می‌نوشاند که تا وقتی که وارد بهشت شود تشنه نمی‌شود». 

و این حدیث ضعیف است و در سند آن علی بن زید بن جدعان است که ضعیف است و حتی أبو حاتم درباره حدیث می‌گوید که منکر است و برخی دیگر از ائمه حدیث آن را ضعیف شمرده‌اند.