از من پرسیدند: مگر به گفته‌ی رسول خدا سرانجام ما مؤمنان به بهشت ختم نمی‌شود؟ آنجا که فرموده است: «من قال لا إله إلا الله دخل الجنة» هر بگوید لا إله إلا الله وارد بهشت می‌شود.
به او نگریستم و به فاصله‌ی بین عمل و آرزویش فکر کردم و دیدم بسیار از یک‌دیگر دورند. دیدم از اسلام تنها چیزهایی را به خاطر دارد که به تنبلی او کمک می‌کند. مانند گدایی که از آیات قرآن چیزی جز این آیه نمی‌داند: «مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا»﴿الأنعام: ١٦٠﴾ هر کس نیکی کند ده برابر آن پاداش می‌برد.
گدا این آیه را می‌خواند تا مردم به او کمک کنند و مالی به چنگ آورد. گفتم: آیا از سنت رسول خدا تنها همین حدیث را می‌دانی؟ رسول خدا در کنار این حدیث فرموده است:
«لا يدخل الجنة قتات» سخن‌چین به بهشت نمی‌رود.
«لا يدخل الجنة قاطع رحم» قاطع رحم به بهشت نمی‌رود.
«لا يدخل الجنة من كان في قلبة مثقال ذرة من كبر» کسی که در دلش یک ذره کبر و غرور باشد به بهشت نمی‌رود.
«ليس منا من غشنا» هر کس در معامله تقلب کند از ما نیست.
«ليس منا من لطم الخدود وشق الجيوب ودعا بدعوى الجاهلية» هر کس در حین مصیبت به گونه‌ی خود بزند و چاک بدرد و چون دوران جهالت نوحه‌سرایی کند از ما نیست.
«ليس منا من خبب. أي أفسد. امرأة على زوجها» هر کس زنی را بر ضد شوهرش بشوراند از ما نیست.
«ليس منا من لم يوقر كبيرنا ويرحم صغيرنا ويعرف لعالمنا حقه» از ما نیست کسی که به بزرگان ما احترام نگذارد و به کوچکتران ما رحم نکند و حق عالم را نشناسد.
گویی همه‌ی این سنت‌ها را فراموش کرده‌ای؛ چون این سنت‌ها تکالیفی را بر دوشت می‌گذارد اما تو تنها چیزی را به خاطر داری که به گمانت حق توست و آن را رایگان می‌طلبی؟
چنین کسی نسبت به اشتباهات خود حس ضعیفی دارد. اگر مجبور شود در صدد جبران برآید باور دارد که با عذرخواهی کوچک یا حسنه‌ی اندک می‌تواند گناهانش را پاک کند. اما اولوا الألباب یا خردمندان وقتی از خدا خواسته‌اند که گناهان‌شان را پاک کند در پاسخ به آنان گفته شده است:
«فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ» ﴿آل عمران: ١٩٥﴾
پس، كسانى كه هجرت كرده و از خانه‌هاى خود رانده شده و در راه من آزار ديده و جنگيده و كشته شده‌اند، بديهايشان را از آنان مى‌زدايم، و آنان را در باغهايى كه از زيرِ [درختان] آن نهرها روان است درمى‌آورم.
اما انسان‌های کوته‌فکر خیال می‌کنند که گناهان بزرگ‌شان خود به خود و بدون هیچ تلاش و اقدامی پاک می‌شود.
با توجه به مطالعات فراوانی که داشته‌ام به این نتیجه رسیده‌ام که گاهی یک عمل آسان و ساده باعث مغفرت و بخشایش کلی می‌شود مانند فرو ریختن گناهان با قطرات آب وضو. بنابراین این ظواهر نباید باعث شود فهم و برداشت انسان نسبت به ارزش اعمال دچال مشکل شود.
یقین داشته باش که خداوند ثواب بزرگ را در عملی مانند وضو قرار نداده است مگر این که از روی ایمان و اخلاص و امید کامل به اجر و پاداش باشد و باعث شود انسان جان و مالش را در راه خدا ببخشد.
دین و دنیا هر یک حقوق و تکالیفی دارند؛ هر قراردادی که بین دو طرف بسته می‌شود حقوق و تکالیفی را شامل می‌شود. پس تکلیف خود را ادا کن و سنگینی آن را بر دوشت احساس کن و به دنبال راه گریز مباش. اگر تو تکلیفت را ادا کردی پس منتظر حقت باش یا آن را به طور کامل طلب کن که در این صورت کسی بر تو ایراد نمی‌گیرد.
مصیبت آنجاست که انسان در دنیا شعار «هل من مزید» (بیش باد) سر دهد بدون این که شایستگی چیزی را داشته باشد. چنین شیوه‌ای نه دنیا را تضمین می‌کند و نه به لحاظ دینی صحیح است.
نظرات