«قرآن و زن» در اصل رساله‌ی دکتری آمنه ودود (متولد 1952)، آمریکایی نومسلمان آفریقایی‌تبار، است. ودود در این کتاب می‌کوشد نشان دهد که از نگاه قرآن، مرد ذاتاً ترجیحی بر زن ندارد، اما تفاسیر قرآن، که در طول تاریخ تمدن اسلامی همواره به دست مردان و با ذهنیت مردسالارانه‌ی حاکم بر مسلمانان نوشته شده‌اند، همواره سوگیری‌های مردانه داشته‌‌اند و از آنها به‌اشتباه این‌‌گونه برمی‌آید که قرآن نیز زن را موجودی درجه‌ی دوم و تحت اراده‌ی مرد می‌داند. او در پی پاسخ این پرسش است که تلقی از زن در میان مسلمانان امروز تا چه حد با نگاه قرآن، به‌عنوان مرجع و معیار نهایی اندیشه‌ی اسلامی، سازگار است. نویسنده‌ی کتاب از رهگذر بازخوانی متن قرآن از منظری جدید قصد دارد تا به تحقق عدالت جنسیتی در فرهنگ اسلامی کمک کند. ترجمه‌ی فارسی این کتاب رهیافتی متفاوت و نتایجی نوین را در مطالعات قرآنی پیش روی پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار می‌دهد. آمنه ودود، که نام او پیش از اسلام آوردن مِری تِسلی بود، در مریلند ایالت متحده از پدری مسیحی متدیست به دنیا آمد. وی، که از نسل آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار است، در بیست‌سالگی اسلام آورد و در 22 سالگی رسماً نام خود را به آمنه ودود تغییر داد. ودود کارشناسی ارشد خود را در رشته‌ی مطالعات خاورمیانه و دکتری‌اش را در ادبیات عرب و مطالعات اسلامی از دانشگاه میشینگان گرفت. در دانشگاه قاهره زبان عربی خود را ارتقا داد و در دانشگاه الازهر فلسفه آموخت. به مدتع سه‌سال استادیار رشته‌ی مطالعات قرآنی در دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی بود و در همان‌جا کتاب «قرآن و زن»، که رساله‌ی دکتری او بود، منتشر شد. در 1992، به عنوان استاد دین و فلسفه در دانشگاه ویرجینیا مشغول به کار شد. در 2008، از این دانشگاه بازنشسته شد و از آن زمان تاکنون در اندونزی تدریس می‌کند. او پنج فرزند و سه نوه دارد. او معتقد است پیام قرآن برای همه‌ی زمان‌ها و مکان‌هاست، گر چه ناظر به حوادث خاصی بوده باشد. در بررسی تصویر قرآن از زن، او بر خلاف برخی فمینیست‌ها، می‌پذیرد که میان زن و مرد تفاوت‌هایی وجود دارد؛ اما این تفاوت‌ها را منشأ ارزش‌گذاری نمی‌داند. به نظر او، هدف قرآن پدید آوردن جامعه‌ای اخلاقی است، که در آن عدالت اجتماعی حاکم است. بنابراین نمی‌توان قرآن را به گونه‌ای فهمید که با زن برخوردی ناعادلانه داشته باشد. سخن اصلی کتاب قرآن و زن آن است که بی‌عدالتی در مواجهه با زن در تاریخ سنت اسلامی با این واقعیت مرتبط است که زنان سهمی در فهم و تفسیر قرآن نداشته‌اند و در نتیجه همه‌ی مفاهیم و احکام اسلامی برآمده از قرآن مطابق با نیازها و دغدغه‌های مردان شکل گرفته است. نویسنده کوشیده است تا از طریق بازخوانی متن قرآن مطابق با فهم و انتظارات زنان در دنیای جدید به تفسیری نو از برخی مفاهیم و احکام اسلامی درباره‌ی زنان دست یابد.
نظرات