«حِکم عطائیه» مجموعه‌ای است از دویست و شصت کلمه‌ی قصار و حکمت در باب تصوف، اخلاق و الاهیات که به شیوه‌ی اشارت‌گویی‌های صوفیان تصنیف شده است. نویسنده‌ی این مواعظ و حکمت‌های معنوی ابن‌عطاءاللّه سکندری، عارف مصری در قرنِ هفتم و از مشایخ بزرگ طریقت شاذلیه است.
برخى بر آنند که حِکم، خلاصه‌ی آراء و تعالیم ابن‌عطاءالله در تصوف است و آنچه پس از آن نوشته است، در واقع جز شرح و تفصیل آن نیست. ازاین‌رو ابن‌عطاءالله به «صاحب الحِکم» شهرت یافت و آوازه‌ی این کتاب به مغرب و اندلس نیز رسید. یکى از عوامل مهمى که حکم را در میان آثار ابن‌عطاءالله و سایر کتب عرفانى ممتاز ساخته، آن است که این کتاب آمیزه‌ای است از احکام شرعى و آداب سلوک با فلسفه و حکمت و علم‌المعرفة که در قالب مواعظ و کلمات قصار و به شیوه‌ی صوفیان با ایهام و استعاره و مجاز بیان شده است. ازاین‌رو حِکم نه تنها در میان صوفیه، بلکه نزد فقها نیز اعتبار خاص حاصل کرد و در زمره‌ی کتاب‌هایى درآمد که فقها به تدریس آن «اجازه» مى‌دادند.
حکمت‌های ابن عطای سکندری به قلم صدیق قطبی ترجمه و شرح شده و توسط نشر افق علم، به انتشار رسیده است.
نظرات