کتاب صلح کردند که جنگ بماند (جلد اول: چگونگی فروپاشی امپراتوری عثمانی و برآمدن خاورمیانه جدید) نوشتهی دیوید فرامکین، کتابی تاریخی و جذاب پیرامون حوادث جنگ اول جهانی و دوران پس از آن در خاورمیانه است.
هدف کتاب صلح کردند که جنگ بماند (A peace to end all peace) ارائه نگاهی گستردهتر از آن است که بهطور کلی در خاورمیانه روی داده تا نشان دهد که دگرگونی شکل این منطقه حاصل سیاست یک قدرت بزرگ در یک زمان منحصر به فرد بوده است.
دیوید فرامکین (David Fromkin) در جلد اول این کتاب، خاورمیانهی امروزی را حاصل تصمیمهایی میداند که متفقین در خلال جنگ اول جهانی و دوران پس از آن اتخاذ کردهاند. در کتاب صلح کردند که جنگ بماند (جلد اول: چگونگی فروپاشی امپراتوری عثمانی و برآمدن خاورمیانه جدید)، داستان مفصل چگونگی و چرایی این تصمیمها، بیم و امیدها، عشقها یا نفرتها، اشتباهها یا سوتفاهمهایی را که در این تصمیمگیریها دخیل بودهاند، بازگو میشود.
بازخوانی تاریخ فروپاشی امپراتوری عثمانی و برآمدن خاورمیانه جدید نشان میدهد، بسیاری از باورهای کنونی دربارهی نحوهی این فروپاشی و پیامدهای آن، که مهمترین آنها یورش به خاورمیانه و جنگی دائمی بود، برآمده از گزارشهای غرضورزانهی فرانسویها، روسها و انگلیسیها است.
در بخشی از کتاب صلح کردند که جنگ بماند، میخوانیم:
ماهیت عثمانیها که جنگاوران غارتگری بودند در طول زمان چندان تغییر نکرد. آنها با تصرف سرزمینها و غارت ثروت ساکنان مناطقی که به تصرف خود درمیآوردند و گرفتن برده و به خدمت گرفتن آنها در ارتش عثمانی ثروت فراوانی به دست آوردند. بردههای به خدمت گرفته شده در ارتش عثمانی بهتدریج به مقامات ارشد نظامی ارتفا یافته و جایگزین فرماندهانی شدند که به علت سالخوردگی کنار گذاشته میشدند. این بردهها که به سرداری رسیده بودند به نوبه خود به غارت اموال و داراییهای سرزمینهای دیگر و گرفتن برده روی آوردند. تصرف سرزمینهای دیگر تنها شیوهای بود که آنها برای کسب ثروت بیشتر بدان متوسل میشدند. در قرون شانزده و هفده که کشورگشاییها و پیروزیها به شکست و عقبنشینی انجامید، امپراتوری عثمانی نیز علت وجودی خود را از دست داد. ترکها جنگاورانی کارآزموده اما از هنر زمامداری بیبهره بودند. رهبران عثمانی در قرن نوردهم تلاش کردند اصلاحات گستردهای در قلمرو خود به عمل آورند. هدف آنها تمرکز بخشیدن به حکومت، ایجاد دستگاه اجرایی زیر نظر وزیر اعظم سلطان، ساماندهی به مالیاتها و سربازگیری، فراهم آوردن تضمینهای قانونی، تاسیس مدارس غیردینی و تدریس فنون و آموزش حرفههای مختلف در این نوع از مدارس و مسائلی از اینگونه بود. این اصلاحات در حد ابتدایی باقی ماند و ابعاد چندان گستردهای نیافت. بسیاری از اصلاحات صرفا روی کاغذ باقی ماند و هرگز به اجرا درنیامدند. امپراتوری عثمانی در دنیای مدرن آن زمان نوعی وصله ناجور محسوب میشد و چنین به نظر میرسید که بساط رژیم متزلزل عثمانی دیر یا زود برچیده خواهد شد.
فهرست مطالب کتاب
توضیح ناشر
سپاسگزاری
پیشگفتار
بخش اول: لحظه دوران ساز تاریخ
فصل اول: واپسین روزهای اروپای کهن
فصل دوم: میراث بر جای مانده از بازی بزرگ در آسیا
فصل سوم: خاورمیانه پیش از جنگ
فصل چهارم: نیاز فوری ترکهای جوان به همپیمان
فصل پنجم: وینستون چرچیل در آستانه نبرد
فصل ششم: توقیف کشتیهای جنگی ترکیه به دستور چرچیل
فصل هفتم: دسیسهچینی در بابعالی
یادداشتهای بخش اول
بخش دوم: کیچنر خارطوم به آینده مینگرد
فصل اول: کیچنر فرماندهی را بر عهده میگیرد
فصل دوم: افسران کیچنر
فصل سوم: تلاش کیچنر برای فتح جهان اسلام
فصل چهارم: اعتراضات در هند
فصل پنجم: مردی در میانه
یادداشتهای بخش دوم
بخش سوم: فرو رفتن بریتانیا در باتلاق خاورمیانه
فصل اول: فرماندهان ترک در آستانه شکست در جنگ
فصل دوم: چراغ سبز کیچنر برای حمله بریتانیا به ترکیه
فصل سوم: در آستانه پیروزی در داردانل
فصل چهارم: تلاش روسیه برای به چنگ آوردن ترکیه
فصل پنجم: تبیین اهداف بریتانیا در خاورمیانه
فصل ششم: بر لبه سرنوشت
فصل هفتم: جنگجویان
فصل هشتم: سیاستمداران
فصل نهم: نوری که خاموش شد
فصل دهم: استقبال از دایره عرب
فصل یازدهم: وعده دادن به اعراب
فصل دوازدهم: وعده دادن به متحدان اروپایی
فصل سیزدهم: پیروزی ترکیه در دجله
یادداشتهای بخش سوم
بخش چهارم: براندازی
فصل اول: در پشت خطوط دشمن
فصل دوم: آخرین ماموریت کیچنر
فصل سوم: شورش حسین
یادداشتهای بخش چهارم
بخش پنجم: افول طالع متفقین
فصل اول: سقوط حکومتهای متفق: بریتانیا و فرانسه
فصل دوم: سرنگونی تزار
یادداشتهای بخش پنجم
بخش ششم: جهانهای تازه و سرزمینهای موعود
فصل اول: جهان جدید
فصل دوم: صهیونیسمِ لویدجرج
فصل سوم: به سوی اعلامیه بالفور
فصل چهارم: سرزمین موعود
یادداشتهای بخش ششم
نظرات