جنگ و صلح در قانون اسلام در حقیقت حاوی دو کتاب مستقل است، یکی «جنگ و صلح در قانون اسلام» تألیف دکتر مجید خدوری و دیگری «رسول اکرم(ص) در میدان جنگ» تألیف دکتر حمیدالله حیدرآبادی. بخش اول این کتاب که اصل آن به زبان انگلیسی به قلم دکتر مجید خدوری ـ از مسیحیان عراقی مقیم آمریکا ـ استاد علوم شرقی در دانشگاه هایکنس نگاشته شده است، حاوی تحقیق دقیق و مبسوطی است که با استناد به مدارک موثق و روشن در زمینه جنگ و صلح، طبق قوانین و مقررات اسلام تألیف شده است. مؤلف در مقدمه کتاب مینویسد: مقصد و هدف بحث حاضر، تنظیم و احیای نظریه اصولی قضایی اسلام و همچنین بحث و فحص درباره قوانینی است که بر روابط بین ملل اسلامی با ملل غیر مسلمان، حکومت دارد. این بخش از کتاب از سه عنوان اصلی و 23 بخش تشکیل شود که مقاصد اسلامی قانون اساسی، قانون جنگ و قانون صلح عناوین اصلی این بخش هستند. تئوری دولت (حکومت)، خاصیت و منابع قانون، قانون ملل در اسلام، جهاد، فلسفه جهاد، اقسام جهاد، روشهای نظامی، ابتکار جنگ، جنگ زمینی، جنگ دریایی، غنایم جنگ، پایان جنگ، صلح، حدود یا قلمرو اختیار، بیگانگان در سرزمین اسلام، مسلمین در سرزمین غیراسلامی، وضع و مقامی ذمی، عهدنامهها، روابط بازرگانی، دیپلماسی، بیطرفی و نتیجهگیری موضوعات بخشهای اول کتاب هستند. بخش دوم کتاب «رسول اکرم(ص) در میدان جنگ»، نوشتهی دکتر محمد حمیدالله، از هشت فصل تشکیل شده است. توضیحات مقدماتی، بدر یکی از اگرهای تاریخی، احد، جنگ خندق، فتح مکه، جنگهای حنین و طایف، جنگ با یهودیان و اکتشافات نظامی در زمان پیغمبر(ص) عناوین این بخش از کتاب هستند. گفتنی است دکتر محمد حمیدالله حیدرآبادی در 1326 ق در حیدرآباد هند به دنیا آمد و دکترای خود را در حقوق و فلسفه در دانشگاه بن آلمان و سپس دانشگاه سوربن پاریس گرفت. وی با تسلط بر چندین زبان، با اغلب مستشرقین و دانشمندان غربی ـ اروپایی، ملاقات و گفتگو میکرد و در پایخ به اتهامات مستشرقین و ارباب کلیسا ید طولانی داشت و مقالات متعددی نیز در این زمینه از او به یادگار مانده است. تخصص اصلی او در فقه و قانون بینالمللی اسلامی بود که از آثار ارزشمند او در این زمینه «سلوک بینالمللی دولت اسلامی» است که اخیراً به همت حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد ترجمه شده است. دکتر محمد حمیدالله حیدرآبادی با بیش از 160 جلد تألیف و تحقیق و تصحیح و بیشتر از 935 مقاله در سن 94 سالگی در 13 شوال 1423 هـ(17 دسامبر 2002م) در یک سفر علمی در آمریکا درگذشت. وی استاد سابق حقوق دانشگاه عثمانیه در حیدرآباد دکن و استاد دانشگاه کلژ در فرانسه (پاریس) بود که این اثر ابتکاری را در طی سه سفر به حجاز تهیه و به زبان انگلیسی نشر داده است که البته بیش از مندرجات آن در مجله اسلامیک ریویو در سال 1952 و 1953م منتشر شد.
نظرات