پس از اذعان به توحید و اقرار به شهادتین، مهمترین گام در مسیر بندگی، اقامهی نماز است. مَنسک و وظیفهای که خداوند متعال پس از تذکر توحید، موسی-علیه السلام-را به آن توصیه میکند[طه:14] و عیسی-علیه السلام- در گاهواره، از الزام وضرورت آن سخن میگوید[مریم:31] فریضهای که بیاعتنایی به آن، بدفرجامی اخروی به دنبال دارد [مدثر:42-43] و نخستین ویژگیِ مؤمنان رستگار و نیکفرجام، برپایی و انجام خاشعانه و فروتنانهی آن است [مؤمنون: 1-2] و نخستین اهتمام صالحان پس از استقرار و تمکّن بر روی زمین[حج:41]. یونس بن عبید-رحمه الله- میگفت: «خصلتان إذا صلحتا من العبد صلح ما سواهما من أمره: صلاته ولسانه؛ اگر دو کار انسان به سامان و به صلاح آیند، سایر امور وی نیز به سامان و درست میشوند: یکی نماز فرد و دیگری زبان وی.» نماز به عنوان یکی از ارکان 5 گانهی دین اسلام، مثل سایر عبادات دینی، قالبی دارد و قلبی. روحی دارد و پیکری. تأمل و کندوکاو در زوایای آشکار و نهان نماز و تحلیل و بیان مقاصد و اهداف عالیای که نماز متضمن آن است، کاری ارزنده و سخت ضروری است. در این کتاب مختصر، استاد ناصر سبحانی-رحمه الله- با نگرشی نو و دقتنظری کمنظیر و بیانی ساده و نزدیک، به تبیین جایگاه و محتوای نماز میپردازد. استاد، بخش عمدهی کتاب را به تفسیر موشکافانهی سورهی «حمد» اختصاص داده است که به بیان رسول خدا-صلی الله علیه و سلم- ارزندهترین سورهی قرآن است و به تعبیر اغلب مفسرین و صاحبنظران، مقدمهی فهم قرآن و بلکهی چکیدهی آن میباشد و از همین روست که آن را «فاتحة الکتاب» و «أمّ الکتاب» نامیدهاند. مؤلف میکوشد تا تمام اضلاع و ابعاد نماز را واکاود و تأثیر هر قسمت را در حیات مؤمنانه، بیان کند. تحلیل مفهوم و معنا و آثار «ذکر» و «استغفار» از دیگر مباحثی است که در این کتاب کوچک و تحولآفرین، طرح شدهاند. مطالعهی این کتاب گرانمایه میتواند در انجام مطلوب و پرثمر این فریضهی مهم دینی ما را یاری کند.
نظرات