«اسلام و مدرنیته؛ تحول یک سنت فکری» یکی از مهم ترین تألیفات فضل‌الرحمان، محقق و متفکر پاکستانی-آمریکایی، است. این اثر که از آخرین تألیفات فضل الرحمان است، با هدف ایجاد تحول در تاریخ تفکر اسلامی نگاشته شده است. فضل‌الرحمان نواندیشی شناخته شده در عرصه بین المللی است که آثارش به زبان‌های مختلف ترجمه شده است و رویکرد نوگرایانه او به دین اسلام در زمره نظام‌مندترین رویکردها در قرن بیستم به شمار می‌آید. منظومه فکری او را بافت وحی و روح قرآن با تأکید بر مسائلی چون حقوق بشر، برابری، آزادی، اخلاق و عدالت اجتماعی تشکیل می‌دهدیکی از دلایل اهمیت یافتن ترجمه این کتاب فضل‌الرحمان آن است که نویسنده از چهره های مطرح جریان ریشه‌دار نواندیشی دینی در روزگار ماست. او نه از منظر مورخ صرف، بلکه در جایگاه تحلیلگری دقیق و با نگرشی فلسفی-تاریخی وضعیت اسلام در جوامع گوناگون اسلامی را تحلیل می‌کند و از تغییر و تحولات علوم اسلامی در طول زمان می‌گوید. ترجمه این کتاب از آن رو اهمیت دوچندان می‌یابد که فضل‌الرحمان در آن اندیشه‌ها و اقدامات اصلاحگران پیشگام و بلندآوازه‌ای همچون سید احمدخان، شبلی نعمانی، محمد عبده، محمد اقبال و ابوالاعلی مودودی را بررسی و نقد کرده است و ترجمه این اثر نگرش فضل‌الرحمان را به این معماران جهان معاصر اسلام به مخاطب می‌شناساند. فضل‌الرحمان همچنین در بخش‌هایی از کتاب به نظام آموزشی سنتی علوم اسلامی و نهاد حوزه و روحانیت در ایران شیعی توجه کرده است.
مهم‌ترین هدف فضل‌الرحمان در این کتاب حل مسئله تقابل سنت و مدرنیسم و بازاندیشی دیدگاه سنتی به اسلام است. او در این اثر به بررسی و تحلیل موضوعاتی از این قبیل توجه کرده است: شکل‌گیری تدریجی فرهنگ و تمدن اسلامی، علوم گوناگون برخاسته از متن قرآن، نظام آموزش در جوامع اسلامی، علل و عوامل بی‌رونقی این تمدن، واکنش جوامع اسلامی به تمدن غرب، انفعال مسلمانان در برابر علوم غربی و تلاش‌های نواندیشانه دینی و راه‌های برون رفت از چالش جدی سنت و مدرنیسم.
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های کتاب مقدمه آن است که فضل‌الرحمان در آن نظریه هرمنوتیکی اش مشهور به «نظریه دو حرکتی» برای تفسیر قرآن در دوره معاصر را بیان کرده است.
نظرات