ئەقڵی كەسی سیاسی تاكڕەو جۆرەها ئێش و ئازار بەرهەم دێنێت و خۆی لەم دیمەنانەدا دەبینێتەوە:
1- هێرشكردنە سەر پیرۆزییەكان و ئایینی ئەوانیتر، ئەوەش بە مەبەستی دواخستنی هەرجۆرە چاكسازییەكی ڕاستەقینە كە شایستەی بەرپابوونە، هاوكات بۆ داپۆشینی شكستەكانی خۆیەتی.
2- گۆڕینی دید و ئاراستەی خەڵكی بەرەو ئەو كێشە و گرفتانە كە مۆركی بڕیار و حوكمی لە قوتوونراویان هەیە، واتە حوكمدانی پێشوەختە بە مەبەستی ساختەكردنی هۆشیاریی و بۆ چەسپاندنی نەفامیی و نەزانیی.
3- خۆ بە ملهوڕ و بە گەورەترزان، ئەمە لە كاتێكدا كە كەسی لوتبەرز و خۆ بە ملهوڕزان هیچ بیر و هزرێك پێش ناخات، بەڵكوو ناڕەزایی و ڕقلێبوون قووڵتر دەكات. لەڕاستیدا ئەو شتە كە كەسی سیاسی لێی نازانێ و لێی بێبەشە، سیفەتی خاكیبوون و خۆ بەكەمزانی و بەیەكگەیشتن و لێكحاڵیبوونە لەگەڵ ئەوانیتر، بەدڵنیایی ئەم ژیانەش بەم سیفەتە جوانانەوە لەو ژیانە باشترە كە مرۆڤ خۆی لە بازنەیەكی دەروونی داخراودا قەتیس بكات و بە ئەقڵیەتێكی بەردەوام ملهوڕیكردن ژیان بباتەسەر.
4- سیاسەتمەداریی تاكڕەو و توندڕەو بەم كارانەی تەواوی جیهان دەتۆقێنێ:
أ- جەنگ بەرپاكردن، ئەوەش لەپێناو دەستخستنی سەروەت و سامانه.
ب- بەرهەمهێنانی ئەو چەكانە كە ئاوەدانی وێران دەكەن.
ج- ژێردەستەخستن و بە كۆیلەكردنی گەلان لەڕێگای ساختەكاریی دەمامكدارەوە.
د-سەرلێشێوانی مەعریفی و هەڵتەكاندنی ڕەوشت لەڕێگای ڕاگەیاندنی بەكرێگیراوەوە، كە دژ بە هەر پیرۆزییەك دەجەنگێ، ئەوەش بە مەبەستی بچوككردنەوە و ڕووخاندنی شكۆی ڕای گشتی و دەستەمۆكردن و پیسكردنی ناخی مرۆڤه.
ئەو سیاسەتمەدارە كە بە یەك ئاراستەی بیركردنەوەدا هەنگاو دەنێ، جگە لەم سێكوچكەی خۆسەپاندنە كە كردوویەتی بە دروشمی خۆی و كاری لەسەر دەكات، ئیتر هێز و توانایەكی تری لا نییە، ئەویش بریتییە لە: (دووڕووبە یان هاوڕابە یان جیابەرەوە). ئێمەی موسوڵمانیش ئەوانە دەبین كە ئەو ڕێسایەی تێكدەشكێنین... بەویستی خوای گەورە هەرگیز ملكەچی ئەم زەبر و زەنگەی نابین. ئێمە بەندەی ئەو خوا بەدەسەڵات و بە توانایەین و هیچ كات نابینە كۆیلەی سیاسەتمەدارە خراپەكارەكان. ئێمە جگە لەم چەند خاڵەی خوارەوە نەبێت، ئیتر شتێكیترمان لەو سیاسەتمەدارە تاكڕەوە ناوێت، ئەوانیش بریتین لە:
١- دیوارەكانی كەنارگیریی و دابڕان بشكێنێ و جێیانبێڵێ.
٢-هەوایەكی ئازادانە هەڵمژێ كە سادەترین پێناسەی بریتییە لە (ڕێزگرتن لە مافی فرەجۆری بیركردنەوە و تایبەتمەندییەكان). «لِكُلّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلكن لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ ۖ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ»
٣- با بزانێ كە ئێمە نەهاتووین لەسەر دەسەڵات و فەرمانڕەوایی كێبڕكێ لەگەڵ كەسدا بكەین.
٤- با بزانێ لەپێناو كورسیشدا شەڕ ناكەین، چونكە كاتێ هەندێ لەسەری دادەنیشن ئیتر ڕەوشتی ئیفلیج و بیركردنەوەی بەرتەسك دەبێت و نەخۆشی تەنیایی دەروونی تێكدەشكێنێ.
بەڵام لە بەرانبەرەوە ڕێگا بە هیچ فەرمانڕەوایەك نادەین بچێتە سەر پشتی ئیسلام و ئیسلام بكاتە پردێك و بەسەریدا بپەڕێتەوە، یان لووتی خۆی لە ئایینێك بدات كە لەگەڵ هەموو فێڵ و تەڵكەكانی جیهانی سیاسەتدا هەر بەردەوامەو ڕێ دەكات. ئایینەكەمان بە زمانحاڵی خۆی دەڵێ:
من ئیسلامم، ئەوە منم كە بەبێ نرخی دنیایی شكۆمەندیتان بۆ دەگێڕمەوە، تەنها لەگەڵ مندا بەدرێژایی زەمانە ئاواز و چێژی ڕێز و كەرامەت دەدۆزنەوە. ئایا ئەو كەسەی ئیسلام ڕەت دەكاتەوە وادەزانێ ئیسلامی لاواز كردووە، نەخێر ئەوە ئەوە كە لە خەسارەتمەندییەكی تەواو دایە، منی ئیسلام خوا دەمپارێزێ. پێغەمبەرمان موحەممەد(سه‌لامی خوای له‌سه‌ر بێت) كاتێ خواحافیزی لە ژیان كرد، قوڕئانی دەخوێند، ئەو قوڕئانەی فێری هەر كەسێكی تریشی دەكرد كە باوەڕی پێی هەبوو یان باوەڕی پێی نەبوو «لكم دینكم ولی دین» واتە ئایینی خۆتان بۆ خۆتان و منیش ئایینی خۆمم هەیە.
خۆزگایە كەسی سیاسیش بیوتایە: «سیاسەتی خۆم بۆ خۆم و ئێوەش ئایینی خۆتان بۆ خۆتان» دەبێت نەیەت قامچی دەستی بەرز بكاتەوە تا دەمی ئایینی پێدابخات یان ئایین بگۆڕێ بۆ دەزگایەكی سەر بە دەسەڵاتەكەی، ئێمە تا ماوین پڕ بە گەروومان هاوار دەكەین و دەڵێین: «ئێمە ئایینی خۆمانمان هەیە، سێركی سیاسیی و فێڵ و تەڵه‌كەكانیشی بۆ ئێوە، وازبێنن با خەڵكی ئازاد بن لە ئایینەكانیاندا».
ئیسلامەكەی ئێمەش ئەو هەوایەیە كە ژیانمان بێ ئەو تەندروست نابێت و ناژین، كەواتە وازمان لێ بێنن با بۆ خۆمان بژین، ئێوەش ژیان و قەیرانەكانی خۆتان بۆ خۆتان.
پ. د. عەلی قەرەداغی ئەمینداری گشتیی یەكێتی جیهانیی زانایانی موسوڵمان، سەرۆكی ڕابیتەی خێرخوازی كورد
بۆچوونه‌کان