تاران ـ پێگه‌ی ھه‌واڵنێری ئیسلاح
دووھه‌م دانیشتنی دوای کۆنگره‌ی سێھه‌می جه‌ماعه‌ت له تاران به‌ڕێوه چوو.
به‌پێی ڕاپۆرتی پێگه‌ی ھه‌واڵنێری ئیسلاح دووھه‌م دانیشتن بۆ به‌ڕێوه‌بردنی کۆنگره‌ی سێھه‌می جه‌ماعه‌تی ده‌عوت و ئیسلاحی ئێران به ئاماده‌بوونی ئه‌ندامانی کۆنگره له بنکه‌ی ناوه‌ندی بۆ پێشکه‌شکردنی ڕاپۆرتی ئیش و کاره‌کانی جه‌ماعه‌ت له دوو ساڵ و حه‌وت مانگی ڕابردوو و بارودۆخی ناوخۆی و نێو ده‌وڵه‌تی و توێژینه‌وه‌ی بنه‌ما به‌ڕێوبه‌ریه‌کان، کاتژمێر 8ی سه‌رله‌به‌یانی ڕۆژی پێنج شه‌ممه به خوێندنه‌وەی چه‌ن ئایه‌تێک له قورئانی پیرۆز ده‌ستی پێکرد.
له‌م دانیشتنه‌دا، به ئاماده‌بوونی به‌رپرسان و به‌خێرھاتن کردن له‌لایه‌ن به‌رپرسی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی کۆڕه‌که و نوێنه‌ری شۆڕای ناوه‌ندی جه‌ماعه‌ت، ده‌ستی پێکرد، ئه‌مینداری گشتی جه‌ماعه‌ت مامۆستا عبدالرحمن پیرانی به پێشکه‌شکردنی ڕاپۆرتێک له ئیش و کاری جه‌ماعه‌ت و توێژینه‌وی بارودۆخی ناوخۆیی و نێو ده‌وڵه‌تی باسی له بنه‌ما سه‌ره‌کیه‌کان له‌به‌شی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی داھاتووی جه‌ماعه‌ت کرد.
مامۆستا عبدالرحمن پیرانی ئه‌مینداری گشتی جه‌ماعه‌ت، سه‌باره‌ت به پێویستبوونی ئه‌م دانیشتنه وتی : «ھه‌روا که ده‌زانن له ئاخر کۆنگره‌ی جه‌ماعه‌ت و له ھه‌نگاوێکی به‌نرخدا، به‌رنامه، ئامانج و ئێستراتێژی چوارساڵه‌ی جه‌ماعه‌ت تا ساڵی 94ی ھه‌تاوی نووسرا و په‌سند کرا. ئه‌وه‌ی نیازی به توێژینه‌وه ھه‌یه که ماوه‌ی به‌ڕێوه‌بردنی پڕۆگرام و ئامانج و ئیستراتژییه‌کان چوار ساڵه و له دوای تێپه‌ڕبوونی چوار ساڵ لێپرسینه‌وه و ھه‌ڵسه‌نگاندنی لێ ده‌کرێ، به‌ڵام ئه‌مه لێپیرسینه‌وه‌ی دوای چوار ساڵه نابێته ھۆی ئه‌وه‌ی که له کاتی به‌ڕێوه‌چوونه‌که‌یدا لێپیرسینه‌وه و چاودێری نه‌کرێ، به‌ڵکوو پێویسته له‌کاتی ئیجرا و به‌ڕێوه‌چوونه‌که‌یشیدا چاودێری و پرسینه‌وه‌ی لێ بکرێ. له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه، له‌م ڕاپۆرته‌شدا گرینگترینی ئه‌و ئیشانه‌ی که‌وا بۆ گه‌یشتن به ئامانج و ئیستراتژیه‌کان له ماوه‌ی ئه‌م دوو ساڵ و حه‌وت مانگه‌دا ئه‌نجامی گرتووه پێشکه‌ش ده‌کرێ. ھیوادارین له‌م ماوه‌دا که ماوه، بتوانین ئه‌و بەشه له ئیشه‌کان که ماوه‌ته‌وه ئه‌نجامی بده‌ین.
له درێژه‌ی دانیشتنه‌که‌دا که بوو توێژینه‌وه له‌سه‌ر ئاستی ھاتنه‌جێی ئامانج و ئیستراتێژیه‌کانی جه‌ماعه‌ت پێکھاتبوو، مامۆستا پیرانی باسی له ئامانج و ئیستراتێژیه‌کانی چوارساڵه‌ی جه‌ماعه‌ت کرد. ھه‌روه‌ھا وتی : «ئه‌رکی سه‌رشانی ئێمه له ڕاستیدا خوێندنه‌وه‌یه‌کی گشتی و کورت له جه‌ماعه‌ته که فه‌لسه‌فه‌ی پێکھاتنه‌که‌ی شی ده‌کاته«. ئه‌م به‌ڕێزه به دیاریکردنی مه‌به‌ستی له ئاینده‌بینی که له ڕاستیدا ئه‌و داھاتوویه که جه‌ماعه‌ت مه‌به‌ستیه‌تی فه‌رمووی : «ئاینده‌بینی ئێمه تا 1394 ، بردنه‌سه‌ره‌وه‌ی ئاست و پله‌ی جه‌ماعه‌ت له به‌شه‌کانی په‌روه‌رده‌یی، زانیاری، ڕامیاری و ھه‌روه‌ھا بوون له ناو کۆمه‌ڵگا و ئاماده و پێشکه‌شکردنی ئه‌و که‌سایه‌تیانه‌ی که‌وا کاریگه‌ری ئه‌رێنیان له‌گه‌ڵ حیزب و ڕێکخراوه‌کاندا بۆ به‌ده‌سھێنانی پله‌ی یه‌که‌م له‌ناو ئه‌ھلی سوننه‌تدایه.»
ئه‌مینداری گشتی دوای پێناسه‌کردنی ئامانجه‌کان و ئه‌وله‌ویته‌کان و ئه‌و داخوازیانه‌ی که‌وا ده‌کرێ له‌ماوه‌ی چوار ساڵ دا له ناو کۆمه‌ڵگادا بێته جێ، باسی له ئه‌و ئامانج و ئێستراتێژیه‌کانه کرد له سه‌ری دامه‌زراوه و ھه‌نگاو بۆ ھاتنه جێی ھه‌ڵگیراوه.
مامۆستا پیرانی ئاماژه‌ی کرد به به‌ڕێوه‌بردنی زیاد له 30 خولی فێرکاری له به‌شه جۆراوجۆره‌کان له پێته‌خت و شوێنه‌کانی دیکه، به‌رنامه‌ی گشتگیری فێرکاری بۆ په‌روه‌رده کردنی ئه‌و که‌سانه‌ی که‌وا کاریگه‌ری باشیان ھه‌یه، ته‌واوکردنی به‌رنامه‌ی فێرکاری منداڵان و میرمنداڵان، به‌ڕێوه‌بردنی خولی په‌روه‌رده‌ی په‌روه‌رێنه‌ر «مربی» له ھه‌ندێ له پارێزگاکان، ئاماده‌کردنی به‌شێکی زۆر له به‌رنامه‌ی په‌روه‌رده‌یی به‌شی لایه‌نگر «طرفدار»، داڕشتنی به‌رنامه‌ی فێرکاری بۆ حوجره‌کان و قوتابخانه‌کانی ئایینیه‌کانی جه‌ماعه‌ت، به‌رنامه بۆ ھه‌ڵسه‌نگاندنی ئاستی فێرکاری له قوتابخانه ئایینیه‌کانی جه‌ماعه‌ت و ھه‌ندێ ئیش و کاری دیکه.
بارودۆخی ناوخۆی وڵات
ئه‌مینداری گشتی جه‌ماعه‌ت له درێژه‌ی ڕاپۆرته‌که‌ی دا باسی له باردۆخی ئابووری، کۆمه‌ڵایه‌تی و ڕامیاری وڵات کرد و ئه‌و خاڵانه‌ی خواره‌وه‌ی به گرفتی ئابووری وڵات ناو برد : زیاد بوونی بێکاران، نه‌بوونی ڕاوه‌ستاوی پله‌ی ئابووری بۆ ئیش و کاره‌کان، بوونی پاوانکاری نێونه‌ته‌وه‌یی، ھاتنه خواره‌وه‌ی ئاستی ئایشی خه‌ڵکی، باردۆخی ناله‌بار بۆ کار و کاسبی ، ھاتنه‌خواره‌وه‌ی پله‌ی بایه‌خی دراوی نه‌ته‌وه‌یی، گرانی و زۆر بوونی دراو به ده‌س خه‌ڵکیه‌وه، ھاتنه‌خواره‌وه‌ی سه‌رمایه‌گوزاری، به‌تاڵ بوونی ھه‌ندێ له کارگه‌کان، زۆربوونی ڕیشوه و فیساد ده‌زگا ئیداریه‌کان، ھه‌ڵبه‌ت له به‌رامبه‌ردا ھیوایێکی زۆر به داھاتوو ھه‌یه وه‌کوو بوونی گرووپێک له پسپۆڕانی زانا و لێھاتووی ئابووری له ده‌وڵه‌تی نوێی جه‌نابی ڕۆحانی دا.
پاشان مامۆستا پیرانی باسی له بارودۆخی کلتووری ـ کۆمه‌ڵایه‌تی ناوخۆی وڵات کرد و باسی له که‌فت و ھاتنه‌خواره‌وه‌ی به‌شی فێرکاری، زیاد بوونی به‌کارھێنانی مادده سڕکه‌ره‌کان، زۆربوونی سانسۆر له به‌شی ده‌زگا ئیعلامیه‌کان و ھیوا به چاکسازی له‌م به‌شه‌دا، خه‌سارگه‌لی کۆمه‌ڵایه‌تی، بوونی گرووپه توندڕه‌و و ته‌کفیریه‌کان، په‌ره‌سه‌ندنی ڕوانگه‌ی دین بێزی له کۆمه‌ڵگادا به تایبه‌ت له‌ناو چینی میرمنداڵان و گه‌نجه‌کان و له به‌رامبه‌ر ئه‌م ڕوانگه‌ش دا گه‌ڕانه‌وه‌ی ھومێد به ژیان پاش به‌ڕێوه‌چوونی ھه‌ڵبژاردنه‌کانی سه‌رۆک کۆماری، بوونی بزاڤه فیکری و ڕۆشنبیریه ئایینیه‌کان له ئێران، په‌ره‌سه‌ندنی کلتووری ئاوه‌زمه‌ندی له‌ناو کۆمه‌ڵگادا به‌تایبه‌ت له نێۆ چینی گه‌نجه‌کان، گه‌شه سه‌ندنی بوونی ئافره‌تان له کاروباری کۆمه‌ڵایه‌تی و کلتووری، و ھه‌روه‌ھا چوونه‌سه‌ره‌وه‌ی کلتووری شارۆمه‌ندی و بێھداشتی گشتی جێی باسه.
بارودۆخی سیاسی وڵات
ئه‌میندرای گشتی له ڕاپۆرته‌که‌ی خۆیدا ئاماژه‌ی به بوونی که‌نێره سیاسی و به‌ڕێوبه‌رایه‌تیه‌کان بۆ ئیش و کاری حیزبه‌کان، لاوازی له جێکه‌وتنی که‌لتووری ئیش و کار به شێوه‌ی گرووپی، لاوازی له وه‌رگرتنی لایه‌نه جیاوازه‌کان و ھه‌وڵدان بۆ خستنه په‌راوێزی خه‌ڵکی دیکه و له به‌رانبه‌ریش دا ئاڵوگۆڕی بارودۆخی سیاسی ئێستا و تا ڕاده‌یه‌ک که‌رانه‌وه‌ی، پێکه‌وه بوون و یه‌کگرتنه‌وه‌ی چاکسازی خوازه‌کان، وه‌رگرتن و قه‌بووڵکردنی ھه‌ندێ له واقیعه‌کان سه‌رده‌م له لایه‌ن بناژۆخوازه‌کان و گۆڕینی ھه‌ڵوێسته پێشوه‌کانیان، به‌شداری سیاسی له‌لایه‌ن زۆربه‌ی ھاووڵاتیان ئه‌ھلی سوننه‌ت ھه‌رچه‌ن ھه‌ندێکان ھێشتا ھه‌ر له‌سه‌ر بیری قه‌ده‌غه‌کردنی ھه‌ڵبژاردنه‌کانن، ده‌نگدان به دیسکۆڕسی مامناوه‌ند له ھه‌ڵبژاردنه‌کانی سه‌رۆک کۆماری، چوونی ئێران به‌ره‌ولای ڕۆژئاوا به مه‌به‌ستی ھاوکاری و لابردنی گرفته‌کان کرد.
بارودۆخی نێونه‌ته‌وه‌یی
ئه‌مینداری گشتی جه‌ماعه‌ت دوایی باسکردن و به‌یانی بارودۆخی نێونه‌ته‌وه‌یی له باسی ئه‌و بزوتنه‌وه‌دا که دوایی به »به‌ھاری عه‌ره‌بی» ناسرا، سه‌باره‌ت به ئاڵوگۆڕه‌کانی ڕۆژھه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست وتی :
ئه‌م شۆڕشانه، ھیوای خه‌ڵکی به ئازادی و دیمۆکراسی و بوونی ڕۆڵی مرۆڤه‌کان له ژیانی خۆیانی زیاد کرد. به‌ڵام ده‌وڵه‌ته نوێکان دوای شۆڕشی میسر، تونیس و لیبیا ڕووبه‌ڕووی گرفته پێش بینی نه‌کراوه‌کان بوو که به‌شێکی له نه‌بوونی ئه‌زموونی باش و ھه‌ڵه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رانی نوێ و له به‌شێکی گرینگتر دا به ھۆی پیلان و ده‌ستێوه‌ردانی ناوخۆ و ده‌ره‌کی بوو.
له درێژه‌ی قسه‌کانی دا وتی : واقعیه‌ت ئه‌وه‌یه که ئه‌و ئیراده که بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی زۆره‌ملی له‌و وڵاتانه‌ی که‌وا به‌ھاری عه‌ربی تێدا به‌دیھات له‌گه‌ڵ ئیراده و خواستی خه‌ڵکدا ڕووبه‌ڕوو بوونه‌وه. له میسر، سوپا (ئه‌رته‌ش) به ھاوکاری ھه‌ندێ له وڵاتانی ناوچه و گرووپه ناوخۆکان و ھه‌روه‌ھا ئیجازه‌ی ڕۆژئاوا دژی شۆڕشی خه‌ڵکی میسر کوده‌تایان کرد. ئێستاکه دوای ڕژانی خوێنی خه‌ڵکی بێ تاوان و خستنه‌ناو ته‌نگه‌لانی ئیسلامخوازه‌کان و گه‌مارۆدانی بانگه‌وازی ئیسلامی و بانگخوازه‌کان، جینایه‌تێکی تازه ده‌خولقێنن. کوده‌تاچیه‌کان و ھاوڕێکانیان ھه‌موو بایه‌خه ئایینی، مرۆڤایه‌تی، ئاکاری و ته‌نانه‌ت بنه‌ماکانی دیمۆکراسیان پێ‌شێل کرد. ده‌زگا ئیعلانیه‌کانی سه‌ر به کوده‌تا چیه‌کانیش به پشتگیری له لایه‌ن ھه‌ندێ له وڵاتانی ناوچه‌که،
مامۆستا پیرانی سه‌باره‌ت به‌و شته‌ی که‌وا له‌م دوایانه‌دا له میسردا ڕووی دا، ڕای خۆی ده‌ربڕی و فه‌رمووی : جێی سه‌رسووڕمان بوو که ھه‌ندێ له لیبڕاڵه‌کان و سکیۆلاره‌کان که بانگه‌شه‌ی دیمۆکراسی و ئازادیخوزای بوون و ھه‌روه‌ھا ھه‌ندێ له ڕێبه‌رانی حیزبی سه‌له‌فی نوور که خۆیان به لایه‌نگر و پشتگری قورئان و سوننه‌ت ده‌زانی و ھاوپه‌یمانی ئیخوان بوون، سنووره‌کانیان به‌زاند و له‌گه‌ڵ کوده‌تاچیه‌کان بوونه ھاوده‌نگ. ئێستا ئه‌م مه‌ترسییه ھه‌یه که ئیشی دژه شۆڕشی کوده‌تاچیه‌کان له به‌رانبه‌ر ئیراده‌ی ئازادیخوازانه‌ی خه‌ڵکیدا بێته ھۆی به‌ھێزکردنی توندڕه‌وی و بیری بناژۆخوازانه به‌ھێزتر کات و ئه‌منیه‌ت و ئاسایشی ناوچه‌که ڕووبه‌ڕووی مه‌ترسی زیاتر بکات. بۆیه پێویسته که بۆ دامه‌زرانی سیسته‌مێکی دیمۆکراتیک، «یه‌کگرتنه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌یی»، یه‌کگرتنه‌وه‌یێکی ھه‌مه‌لایه‌نه بۆ ئه‌و که‌سانه بێت که‌وا باوه‌ڕیان به ئازادی، مافی مرۆڤ و دیمۆکراسی، به‌بێ له‌به‌رچاو گرتنی سه‌ر به لایه‌نێک ، یا ئایدئۆلۆژی و حه‌ره‌که‌یێکی تایبه‌ت و له‌سه‌ر ئاستی به‌ربه‌ره‌کانێیێکی ئارام و دووره‌په‌رێز له توند و تیژی پێداگری که‌ن.
ھه‌روه‌ھا فه‌رمووی : ھه‌رچه‌ن ئیراده‌ی دژه دیمۆکراسی ھه‌وڵ ئه‌دا تا شۆڕشه‌کانی تونسیا، لیبیا و یه‌مه‌ن و ... تووشی به‌سه‌رھاتی شۆڕشه‌کانی میسر کات، به‌ڵام به خۆشحاڵیه‌وه شۆڕش له‌م وڵاتانه له‌گه‌ڵ بوونی گرفت و جیاوازی و مه‌ترسیه‌کانی خۆی، به‌ره‌و پێش ده‌ڕوات و ئێستا له تونیسیا و یه‌مه‌ندا ڕێکه‌وتنانێک به چوونه‌ده‌ره‌وه له‌م قه‌یرانه له نێوان ده‌وڵه‌ت و دژبه‌ره‌کاندا پێکھاتووه، جێگای ھومێده که خه‌ڵکی شۆڕشگێڕی لیبیا به ئاگامه‌ندی، ئه‌م پیلانانه به‌رپرچده‌نه‌وه و ته‌نگه‌لانه‌کانن ببڕن. به‌ڵام له سوریادا خه‌ڵک به‌دوای ئازادی و عه‌داله‌ت و مافی مرۆڤه‌وه بوون، سه‌ختی و خۆڕاگری حکوومه‌ت و ده‌ستێوه‌ردانی وڵاتانی ناوچه و جیھان و بوونی ھه‌ندێ له گرووپه توندڕه‌وه‌کان بوو به ھۆی توندکردنه‌وه و داڕمانی و وێرانی ئه‌و وڵاته و ئاواره‌بوون و کوژرانی زۆربه‌ی خه‌ڵکی ئه‌و ناوچه‌یه، که ئه‌م بارودۆخه خه‌ساری زۆری له موسوڵمانان داوه و ڕۆژئاواش به‌ھۆی ئه‌م جۆره شه‌ڕ و ئاژاوانه‌وه توانیویه‌تی سوپا به‌ھێزه‌کانی ناوچه‌که وه‌ک سوپای عێراق و سوریا و میسری ئێستا بۆ ئیسرائیل، کز و بێ‌ھێز و لاواز کات.
مامۆستا پیرانی سه‌باره‌ت به توندوتیژی فیرقه‌یی ناوچه‌که فه‌رمووی : به‌داخه‌وه موسوڵمانان له عێراق، ئه‌فغانستان و پاکستان له نائه‌منی و توند و تیژی فرقە‌یی له سه‌ختیدان و به‌ھۆی تیرۆر ۆ ته‌قینه‌وه‌کانه‌وه، ھه‌موو ڕۆژێک چه‌ن که‌سێک له مرۆڤه بێ‌تاوانه‌کان له جێگا جۆراوجۆره‌کان و ته‌نانه‌ت مزگه‌وت و کڵێساکاندا ده‌کوژرێن. نه‌بوونی ئیراده‌ی پێویست له نێوان ڕابه‌ره سیاسی و ئایینی و ھاوپه‌یمانه سیاسیه‌کان بۆ لابردنی ئه‌م گرفته و ڕێکه‌وتن له‌سه‌ر نه‌خشه‌یه‌ک بۆ به‌شداری ھه‌موو لایه‌نه‌کان و ھه‌روه‌ھا ده‌ستێوه‌ردانی وڵاتانی ھاوسێ له‌م وڵاتانه‌دا، له گرینگترین له‌مپه‌ره‌کانه له به‌رده‌م سوڵح و ئاشتی و برایه‌تیدا.
ھیواداری سه‌باره‌ت به داھاتوو
سه‌باره‌ت به داھاتووی سه‌حوه‌ی ئیسلامی وتی : شایانی باسه له‌گه‌ڵ بوونی قه‌یران و گرفته‌کانی ئێستای دونیای ئیسلام، سه‌حوه‌ی ئیسلامی ھیوای به داھاتوویێکی باشتر ھه‌یه. ئه‌م بزوتنه‌وانه به ھه‌ڵه‌کانی خۆیان له دوای به‌ھاری عه‌ره‌بی ئاگاداریان په‌یدا کرد و ئه‌زموونیان لێ وه‌رگرت و به‌و قه‌ناعه‌ته گه‌یشتن که شێوازی بانگه‌واز جیا له شێوازی ده‌وڵه‌تداری و حوکمڕانیه و پێداچوونه و شرۆڤه‌کردنی ھه‌ندێ له چه‌مکه سه‌ره‌کیه‌کانیان کرده پیشه‌ی خۆیان و ئه‌مه‌ش په‌یامی شێوازێکی نوێی له فیقھی ده‌وڵه‌تدا پێیه. به‌م بۆنه‌وه، چۆنیه‌تی پێوه‌ندی له‌گەڵ ڕۆژئاوا، ھاوکاری له‌گه‌ڵ حیزه و گرووپه‌کانی دیکه و ھاوڕێیه‌تی و به‌شداری له‌گه‌ڵ ئه‌وان و چۆنیه‌تی ھه‌ڵسووکه‌وت له‌گه‌ڵ گرفته کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان به خوێندنه‌وه‌یێکی نوێ ھاتوه‌ته ئاراوه.
بنه‌ما ئیجراییه‌کانی جه‌ماعه‌ت
مامۆستا پیرانی له درێژه‌ی قسه‌کانی دا باسی له بنه‌ماکانی ئیجرایی جه‌ماعه‌ت کرد و به‌م شێوه ناوی لێ بردن : 1ـ بایه‌خدان به ئازادی، مافی مرۆڤ و دیمۆکراسی، ئازادی و مافی مرۆڤ که له ئامانجه‌کانی شه‌ریعه‌تن و دیمۆکراسی باشترین شێوازه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی کار و باری کۆمه‌ڵگا که تا ئێستا مرۆڤ به‌ده‌ستی ھێناوه، 2ـ جه‌خت کردنه سه‌ر کلتووری ئیشی به کۆمه‌ڵ و ڕێکخراوه‌یی، جه‌ختی ئایینی پیرۆزی ئیسلام له سه‌ر پابه‌ندی به شۆڕا و شوێنکه‌وتوویی و ڕێزگرتن له عه‌قڵ و بیری جه‌معی که بۆ پێکھاتنی سازمان و ڕێکخراوه پێویسته. 3ـ بایه‌خدانان و ڕۆچوون له دیسکۆڕسی ڕه‌واداری و ته‌سامۆح، که ڕاستیدا یه‌کێ له گه‌وره‌ترین گرفته‌کانی ئه‌مڕۆ و به‌تایبه‌تی ناو جیھانی ئیسلام، قه‌بووڵ نه‌کردنی لایه‌نی به‌رانبه‌ره. قه‌بووڵ نه‌کردن و ھه‌وڵدان بۆ لابردن و یا وه‌لانانی لایه‌نی به‌رانبه‌ر. 4ـ بیرکردنه‌وه‌ی سیسته‌می، واته جیھانی بیرکه‌ره‌وه و ناوچه‌یی بڕیار بده. یه‌کێ له گرفته‌کانی ئێستای ناو جه‌ماعه‌ت ئه‌وه‌یه که ھه‌ندێ له ئه‌ندامان و به‌رپرسان، ناوچه‌یی بیر ده‌که‌نه‌وه و ئیش ده‌که‌ن و به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی جه‌ماعه‌ت له‌به‌رچاو ناگرن. 5ـ ڕوانینی کاریگه‌رانه به‌جێگای ڕوانین بۆ بیرگشتی به شێوه‌ی نه‌کرکارانه، ئه‌سڵ له سه‌ر ئه‌وه‌یه که جه‌ماعه‌ت به‌و شێوه‌ی تاک ڕێنمایی بکات کە ده‌بێ کاریگه‌ریان له‌سه‌ر بیری گشتی ببێت. 6ـ ڕه‌خنه‌گرتن و ڕه‌خنه‌گرتن له خۆ، بۆ ئه‌وه‌ی که کۆمه‌ڵ و ده‌سته‌یه‌ک بتوانێ ئیش و کاره‌کانی به‌باشی به‌ڕێوه ببات ده‌بێ ڕه‌خنه‌ی زانایانه و دڵسۆزانه له‌خۆی بگرێ. 7ـ پێکه‌شکردنی خزمه‌تی کۆمه‌ڵایه‌تی به کۆمه‌ڵگا، که به‌ھۆی جه‌خت کردنی زۆر بۆ پێشکەشکردنی خزمه‌ت له لایه‌ن جه‌ماعه‌ته‌وه ڕێکخراوه‌ی «مردم نھاد» له‌ناوی جه‌ماعه‌تدا پێکھاتووه، 8ـ جه‌خت کردنه سه‌ر شوناسی ئیرانی بوونی جه‌ماعه‌ت. چونکوو شوناسی ھه‌ر تاک و گرووپێ له نه‌ته‌وه‌که‌یه‌وه سه‌رچاوه‌ی گرتووه و به ھۆی ئێرانی بوونی جه‌ماعه‌ته‌وه، پێویسته که ئه‌ندامان و به‌رپرسانی جه‌ماعه‌ت له‌سه‌ر پێناسه و شوناسی ئێرانی خۆیان جه‌خت بکه‌ن.
وتاری به‌رپرسی لێژنه‌ی چاودێری و داوه‌ری جه‌ماعه‌ت
له درێژه‌ی کۆڕه‌که‌دا، ئه‌ندازیار محه‌مه‌د ئه‌عزه‌م ئه‌حراری، «به‌رپرسی لێژنه‌ی چاودێری و داوه‌ری جه‌ماعه‌ت» باسی له کاره‌کانی ئه‌م لێژنه‌یه له‌ماوه‌ی 2 ساڵ و 7 مانگی ڕابردوودا کرد.
لێژنه‌ی چاودێری و داوه‌ری بێجگه له شۆڕای ناوه‌ندی، جێگره‌کان و لێژنه‌ی به‌ڕێوبه‌رایه‌تی ناوه‌ندی و ستادی ئیداری، ده‌بێ له ئاستی وڵاتدا چینه جۆراوجۆره‌کانی ناو جه‌ماعه‌تی له‌ژێر چاودێری خۆیدا دابنێ که ئه‌م ئیشه به‌ھۆی دامه‌زراندنی لێژنه‌ی چاودێری و داوه‌ری له پارێزگاکان و سه‌فه‌رکردن و سه‌ردان کردنی لێژنه‌ی ناوه‌ندی له پارێزگاکان به ئه‌نجام دێ و چۆنیه‌ی کارکردی ئه‌م لێژنه و به‌یان و ده‌ربڕینی ڕه‌خنه و پێشنیار و گله‌ییه‌کان له یاسای ئه‌م لێژنه‌دا پێشبینی کراوه به‌ڵام چوونکو ئامانجی سه‌ره‌کی له دامه‌زراندنی ئه‌م لێژنه‌یه پێکھێنانی ھه‌ل‌ومه‌رجی برایه‌تی و ھاوکاری له نێوان برایانی ئیمانی و لابردنی له‌مپه‌ر و گرفته‌کان و ڕه‌وان کردنی چه‌رخی ئیش و کاری ده‌عوه‌ت له ته‌واوی بواره‌کاندایه، بێجگه له لێژنه‌ی چاودێری پارێزگایی، ئه‌ندامانی لێژنه‌ی چاودێری ناوه‌ندی له ناوچه جۆراوجۆره‌کان ھه‌ڵبژێردراون که‌خۆی ھه‌نگاوێکی باشه بۆ لابردنی گرفته‌کان و به ڕازداری و پارێزگاری له ئه‌مانه‌تی خه‌ڵکی ده‌توانێ به‌باشترین شێوه خزمه‌تی به خوشکان و برایانی ئیمانی بکات.
پێویستی بوونی جه‌ماعه‌ت بۆ لابردنی شوبھه و غایه‌ڵه‌کان
به‌رپرسی لێژنه‌ی چاودێری و داوری له درێژه‌ی قسه‌کانیدا وتی : به‌گوێره‌ی پێگه و به‌رپرسایه‌تیه‌ک که ھه‌یه‌تی سه‌رنجی ئه‌ندامانی به‌ڕێزی کۆنگره به‌ره‌ولای بارودۆخی ناله‌بار و پر له غایله و سه‌رگه‌ردانی و سه‌رلێشێواوی به‌شێکی زۆر له کۆمه‌ڵگا ڕاده‌کێشێ که ته‌نیا ڕێگا چاره و نوسخه‌ی شه‌فابه‌خش بانگه‌واز و ده‌عوه‌ت به‌ره‌ولای خودای گه‌وره و ئه‌نجامی عه‌مه‌لی چاکه‌یه.
ھه‌ر وه‌ھا وتی : به‌ھۆی ئه‌وه‌ی که جه‌ماعه‌تی ده‌عوه‌ت و ئیسلاح ھاتنه‌جێی ئه‌م ئیشه (چاکسازی کۆمه‌ڵگا) به ئه‌رکی سه‌رشانی خۆی داده‌نێ، قۆڵی لێ ھه‌ڵماڵیوه و به‌پێی ڕاپۆرته‌که‌ی ئه‌مینداری گشتی، ھه‌وڵ و ته‌قه‌لاکانی جه‌ماعه‌ت له‌چاو جاران چه‌ن قات زیادی کردووه و ھه‌نگاوی زیاتر بۆ ئه‌م ئیشه پیرۆزه ھه‌ڵگیراوه و به‌ستێنی باش بۆ به‌ڕێوه‌بردنی کاره‌کان له پارێزگاکاندا فه‌راھه‌م بووه و گه‌ڕی ئه‌و شوێنانه‌ی که له‌ژێر چاودێری جه‌ماعه‌تدان ڕۆژ به ڕۆژ زیاتر ده‌بن. و ھه‌ڵبه‌ت ئاساییه که ھه‌رچه‌نێ ئیش و کاره‌کان و گه‌ڕه‌کانیان زیاتر بێت، ھه‌ڵه و ئیشکالیاتیش زیاتر ده‌بێ و جه‌ماعه‌تیش له‌م قاعیده‌یه جیاواز نییه، به‌ڵام کاتێ گه‌ڕی ئیش و ھه‌وڵ و کار و خاڵه به‌ھێز و ئه‌رێنیه‌کانی جه‌ماعه‌ت له‌گه‌ڵ ھه‌ڵه و تاوانه‌کانی ھه‌ڵئه‌سه‌نگێنین تێده‌گه‌ین که ئه‌م ھه‌ڵانه زۆر زۆر که‌من. ئه‌ڵبه‌ت ھه‌ڵه‌کانیش ده‌بێ له که‌ناڵی خۆیه‌وه په‌یگیری بکرێ و لێژنه‌ی چاودێریش به ئه‌رکری سه‌رشانسی خۆی ده‌زانێ که بۆ لابردنی ئه‌م ھه‌ڵانه ھیچ کۆتاییێ نه‌کات. به‌ڵام ده‌بێ بزانین که نامه‌ی نه‌نوسراو بێ ھه‌ڵه‌یه و خۆپاراستن له نووسین له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ھه‌ڵه‌ت لێ نه‌گرن گوناحێکی گه‌وره‌یه و به‌رپرسانیش به‌چاوی بێ گوناحیه‌وه بۆ خۆیان و به‌چاوی تاوانباریه‌وه بۆ خه‌ڵک ناڕوانن و ھه‌موو کات به ڕووی کراوه‌وه ئاماده‌ی وه‌رگرتنی ڕه‌خنه و پێشنیاره‌کانه.
ئه‌رکی سه‌رشانی جه‌ماعه‌ت و پله‌و پایه‌ی بانگه‌وازکردن به‌ره‌ولای خودا
له درێژه‌ی قسه‌کانیدا فه‌رمووی : ئێمه ئه‌رکێکی زۆر گرینگمان له‌سه‌ر شانه. ئه‌رکی سه‌رشانی داعی الی اللە ئه‌وه‌یه که پردێک بێ بۆ ئاشت کردنه‌وه و نزیکخستنه‌وه‌ی خه‌ڵکی له‌گه‌ڵ خودایه، تایبه‌تمه‌ندی ئه‌م پرده، ھه‌ڵگرتنی قورسایی باری خه‌ڵکیه. ئه‌م کاره‌ش نایێته جێ مه‌گه‌ر به نزیکی دڵه‌کان، پێکه‌وه بوون و برایه‌تی ئیمانی و له‌خۆبورده‌یی کۆمه‌ڵی برایان و خوشکانی ئیمانی، تا نموونه‌یه‌کی ڕاسته‌قینه له « إنما المؤمنون إخوة » بن و سیفه‌تی قورئانی «کأنّهم بنیانٌ مرصوصٌ» تايبه‌تی خۆیان بکه‌ن و ھه‌ڵگرتنی ئه‌م باره قورسه به‌ته‌نیا له ئه‌ستۆی که‌سێ به‌ر نایێت و ھه‌وڵ و ته‌لاشی دڵسۆزانه و به‌کۆمه‌ڵی ده‌وێ تا بتوانێ به‌ڕێوه بچێ و ده‌بێ ھه‌موومان گوێ بده‌ینه ئه‌و بانگه ئاسمانیه‌ی که به‌ره‌ولای ته‌قوا بانگه‌شه ده‌کات و ده‌فه‌رموێ : «فَاتَّقُوا اللهَ وَ أصلِحُوا ذاتَ بَینِکُم وَ أطیعُوا اللهَ وَ رَسوُلَهُ إن کُنتُم مُؤمِنینَ».
له کۆتایی دا له ھه‌موو ئیماندارانی ئاماده‌بوو له کۆڕه‌که‌و و ھه‌روه‌ھا خوشکان و برایانێک که له کۆڕه‌که‌دا نه‌بوون داوای کرد تا ھه‌رکەس به قه‌د توانای خۆی به سازکردنی که‌ش و ھه‌وای ئیمانی و سه‌فا و خۆشه‌ویستی به‌تایبه‌ت له‌نێو کاروان ده‌عوه‌تدا ھه‌وڵ بدات تا ھه‌ر کام له جێگای خۆیدا بتوانێ نموونه‌یه‌ک بۆ کۆمه‌ڵگا بێت. ئه‌م خۆشه‌ویستیه ده‌بێ له دڵ و ئه‌ندامانی ئێمه‌دا جێی خۆی کردبێته‌وه و لێبورده‌یی و گوزه‌شت و چاوپۆشی به‌سه‌ر په‌یوه‌ندیه‌کانماندا زاڵ بێت تاکوو شیاوی شوێنکه‌وتویی له سه‌حابه‌کانی پێغه‌مبه‌ر (د.خ) ھه‌بێت و نموونه‌ی ئایه‌تی «وَ یُؤثِرُونَ عَلی أنفُسِهِم وَ لَو کانَ بِهِم خَصاصَه» بین. چونکوو بنه‌مای بانگه‌واز و ده‌عوه‌ت، موحه‌ببه‌ت و خۆشه‌ویستیه ھه‌روا که پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویست (د.خ) ده‌فه‌رموێ : «إنَّ مِن عِبادِ اللهِ لأناساً ما هُم بِأنبياءَ وَ لا شهداءَ يَغبِطُهُم الأنبياءُ و الشُّهَداءُ يَومَ القيامهِ بِمَكانِهِم مِن اللهِ تعالى قالوا يا رَسولَ اللهِ تُخبِرُنا مَن هُم قالَ هُم قَومٌ تَحابَّوا بِرَوحِ اللهِ عَلى غَيرِ أرحامٍ بَينَهُم وَ لا أموالٍ يَتَعاطَونَها فَوَاللهِ إنَّ وُجُوهَهُم لَنُورٌ وَ إنَّهُم عَلى نُورٍ لا يَخافُونَ إذا خافَ النّاسُ وَ لا يَحزَنُونَ إذا حَزِنَ النّاسَ وَ قَرَأ هذهِ الآيه: ألا إنَّ أولياءَ اللهِ لا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنُونَ».
به‌ڕاستی که له‌نێو به‌نده‌کانی خودا، که‌سانێک ھه‌ن که نه پێغه‌مبه‌رن و نه له تاقمی شه‌ھیده‌کان. به‌ڵام له ڕۆژی په‌سڵاندا، پێغه‌مبه‌ره‌کان و شه‌ھیده‌کان ئاواته‌خوازی پله‌و پای ئه‌وانن. پرسیار کرا : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودا! ئایه‌وه‌کوو پێمان ده‌ڵێی ئه‌وانه کێن؟ فه‌رمووی : ئه‌وانه تاقمێکن که له‌به‌ر خودا یه‌کتریان خۆشویستووه به‌بێ ئه‌وه‌ی خزم و که‌سی یه‌ک بن یا پووڵ و پاره‌یه‌ک له نێوانیان دا بێت. قه‌سه‌م به‌خدا که سیمایان نوورانی و پرشنگداره و له‌سه‌ر مینبه‌رانێک له نوور داده‌نیشن و ناترسن، ئه‌ویش له‌کاتێکدا که خه‌ڵکی له په‌ژاره و ناڕه‌حه‌تیدان و ئه‌م ئایه‌ته‌ی خوێنده‌وه : «ألا إنَّ أولياءَ اللهِ لا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنُونَ»
له‌به‌شی دووھه‌می دانیشتنه‌که‌دا، ئه‌ندامانی کۆنگره، وێڕای باسکردن له پێشنیار و ئیده‌کانیان، باسیان له ئیش و کاری جه‌ماعه‌ت له دوو ساڵ و حه‌وت مانگی ڕابردوودا کرد که له لایه‌ن ئه‌ندامانی شۆڕای ناوه‌ندیه‌وه وڵام درانه‌وه.
ئه‌م دانیشتنه دوای یازده کاتژمێر ئیش کردن، کاتژمێر 7ی پاش نیمه‌ڕۆ کۆتایی پێھات.
ھه‌روه‌ھا پیشانگایێک له به‌رھه‌مه کلتووریه‌کانی به‌شی پێوه‌ندیه گشتیه‌کانی جه‌ماعه‌تی ده‌عوه‌ت و ئیسلاح به‌ڕێوه‌چوو که له‌لایه‌ن ئه‌ندامانی کۆنگره‌وه پێشوازی لێ کرا.
بۆچوونه‌کان
بدون‌نام
19 آبان 1392 - 06:57سەرکەوتوو بن ئینشەڵڵا