دكتۆر سۆران كوردستانی (به‌همه‌ن فه‌ریوه‌ر) نووسه‌ر، توێژه‌ر، مێژوونووس و شاعێر چالاكی كوردی خه‌ڵكی ئێران، له ته‌ورێز كۆچی دوایی كرد.
به‌پێی ڕاپۆرتی پێگه‌ی هه‌واڵنێری ئیسلاح، دكتۆر سۆران كوردستانی (به‌همه‌ن فه‌ریوه‌ر) نووسه‌ر، شاعێر و توێژه‌ری 57 ساڵی هاوچه‌رخی كورد، دوای ماوه‌یێ مشت و مڕ له‌گه‌ڵ نه‌خۆشی، ڕۆژی پێنج شه‌ممه 30 خاكه‌لێوه، له نه‌خۆشخانه‌یه‌كی شاری ته‌ورێز كۆچی دوایی كرد.
ئه‌م زاته به‌ڕێزه، له بنه‌ماڵه‌ی سه‌یده‌كان و شێخه‌كانی مه‌ردۆخی ناوچه‌ی هه‌ورامانی سه‌ربه كوردستانی ئێران و له كچه‌زاكانی ئایه‌توڵڵا شێخ محه‌مه‌د مه‌ردۆخی كوردستانیه.
دكتۆر سۆران كوردستانی پێ‌به‌پێی خویندن له لقی پزیشكی له زانكۆی تاران، توێژینه‌وه‌ی فه‌رهه‌نگی خۆی له بواری (مێژوو، ناسینی ئایینه‌كان، زمان‌ناسی، كۆمه‌ڵناسی و كه‌لتووری گه‌له‌كانی ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست) ده‌ست پێكرد و ئێستا دوای تێپه‌ڕبوونی 40 ساڵ (له 1352 تا 1392 هه‌تاوی) زیاد له سه‌د ئاسه‌واری زانستی/فه‌رهه‌نگی، نووسیوه‌و بڵاو كردوه‌ته‌وه و زیاد له 1000 مه‌قاله‌ی توێژینه‌وه‌یی نووسیوه كه له پێگه‌ی ریكۆرده جیهانیه‌كانی «الخیرات»دا به‌ناوی چالاكترین و تێكۆشه‌رترین توێژه‌ری زمان و ئه‌ده‌ب و مێژووی كورد، كه‌سێ كه‌وا له مێژووی كورد دا یه‌كه‌م پێشانگای كوردستانناسی به‌ڕێوه‌بردووه، و هه‌روه‌ها هه‌وه‌ڵ كه‌سی كه‌وا له‌دوایی شۆڕشی گه‌لانی ئێران قوتابخانه‌ی فێركاری زمانی كوردی دانه‌وه، ناسراوه.
ئه‌و خوالێخۆشبووه به زمانه‌كانی ئینگلیسی، عه‌ره‌بی، توركی ئازه‌ربایجانی، فارسی، زمانه كۆنه‌كانی ئێران (ئه‌ڤێستایی و په‌هله‌وی) و زمانه زیندوه‌كانی ئێران (تاتی ـ تاله‌شی ـ گیله‌كی و ته‌به‌ری) ئاشنایه‌تی بوو و شاره‌زایی به زمانی دایكی (ته‌واوی زاراوه و بن زاراوه‌كانی) هه‌بوو. هه‌روه‌ها له ناسینی ده‌رمانه گیایه‌كان و پزیشكی سونه‌تی كورده‌واریدا چالاكی نواندووه.
بێجگه له ده‌یان توێژینه‌وه‌ی زانستی، نووسینی مه‌قاله و به‌شداری له مێهره‌جانه میللی و نێونه‌ته‌وه‌یه‌كاندا، ئه‌م كتێبانه‌ی به دوو زمانی كوردی و فارسی لـێ چاپ بووه و بڵاو بوه‌ته‌وه:
ریزمان: پیرامون دستور زبان کردی، تهران: انتشارات عطایی، ۱۳۵۹ تقویم سوران (به کردی: ڕۆژمێری سۆران): نخستین تقویم جیبی رنگی سه زبانه کردی، فارسی و عربی، تهران: ۱۳۶۳ کردی بیاموزیم (به کردی: کوردی فیر بین)، بانه: انتشارات ناجی، ۱۳۶۵ اکسیر زیبایی: بهداشت پوست و مو از دیدگاه طب جدید و طب سنتی و گیاه درمانی علمی، بانه: انتشارات ناجی، ۱۳۶۵ رساله‌ی عشق: شرح ادبی ـ عرفانی دیوان شعری سید عبدالرحیم مولوی کرد به زبان کردی، ارومیه: انتشارات صلاح‌الدین ایوبی، ۱۳۷۰ چه‌پکێ نه‌رگس: ده‌سته‌شیعر بۆ منداڵان/ اشعار کودکانه، سنندج: ۱۳۷۴ دوو رشته یاقووت و مه‌رجان: هزار نام کردی برای دختران و پسران، سنندج: ۱۳۷۴ خوا یارت بۆ : شرح منظومه‌ای در عقاید اسلامی به زبان کردی، اثر مرحوم ملا عبدالله دشی مفتی کردستان (پدر بزرگ کاک احمد مفتی‌زاده)، سنندج: ۱۳۷۴ ڕۆڵه بزانی: شرح منظومه‌ای در عقاید اسلامی به زبان کردی، اثر مرحوم ملا خضر رواری (رودباری)، سنندج: ۱۳۷۴ آموزش مقدماتی زبان کردی، ارومیه: ۱۳۷۰ کوردی فێر بین: بۆ پۆلی یه‌که‌م (برای کلاس اول)، سنندج: ۱۳۷۳ کوردی فێر بین: بۆ پۆلی دووه‌م (برای کلاس دوم)، سنندج: ۱۳۷۳ منظومه کردی سلام بر شاهو (به کردی: شاهۆ گیان سڵاو)، سنندج: ۱۳۷۴ رنج زندگی (به کردی: ژینه‌ژان): اتوبیوگرافی سوران کردستانی به زبان کردی همراه با چند قطعه از اشعار وی، سنندج: ۱۳۷۴ قباله‌های کهن اورامان: کهنترین اسناد مکشوفه زبان کردی باستان، با مقدمه‌ای درباره پژوهشهای اورامان شناسی و کردستان شناسی و ایران شناسی. کردی هنر است، کردی شکر است: چاپ هفتم، ۱۱ دی ماه ۱۳۷۸ طرح لتعارفوا (نظریه‌ی شناخت تکاملی و متقابل فرهنگها)، نقدی بر تئوری پایان تاریخ فرانسیس فوکویاما و برخورد تمدنهای ساموئل هانتینگتون، سنندج: ۱۱ دی ماه ۱۳۷۸ مصاحبه با سوران کردستانی: زمستان ۱۳۷۸ ضرورت احیاء و اشاعه زبان و فرهنگ ملی و قومی: همراه با تاریخچه‌ای از کوششهای خدمتگزاران فرهنگ و زبان و ادبیات کردی در کردستان ایران: زمستان ۱۳۷۸
پێگه‌ی هه‌واڵنێری ئیسلاح كۆچی ئه‌م مامۆستا پایه‌به‌رز و چالاكه به كۆمه‌ڵی ئه‌هلی سوننه‌تی ئێران، خه‌ڵكی كوردستان و بنه‌ماڵه‌ی كوردستانی، به‌تایبه‌ت به كچی به‌ڕێزی خوشكه «چنور فه‌ریوه‌ر» ـ سه‌رنووسه‌ری به‌شی ژنانی پێگه‌ی هه‌واڵنێری ئیسلاح ـ سه‌ره‌خۆشی ده‌ڵێین و بۆ ئه‌و كۆچكردوه لێخۆشبوون خوای گه‌وره و و به‌هشتی ئه‌علا داواكارین و خۆڕاگری و پاداشتی دواڕۆژ بۆ بنه‌ماڵه‌كه‌ی خوازیارین.
بۆچوونه‌کان