كۆمارى كوردستان، كە لە (22/1/1946ز) ڕاگەیەنرا، ئاهەنگێکى بۆ سازکرا و (٢٣) وتاری تێدا درا. لە سەرەتاوە مەلا حوسەینی مەجدی ــ كە لە كابینەی وەزاریی حكومەتی كۆماردا، كرایە سەرۆكی دەزگای قەزایی ــ بەم دۆعایە ئاهەنگەكەی كردەوە، وتی: " ئاغایان، حازران! ئەوەڵەن لە خودای بەرز دەخوازین كە پێشەوای مەزنی ئێمە لە عەدالەتی عومەری كوڕی خەتتاب‌ و ئەمانەتی ئەبو عوبەیدە‌ و شەجاعەتی خالدی كوڕی ‌وەلید‌ و عیلمی عەلی كوڕی ئەبوو تالیب (خودا لێیان ڕازی بێ)، بەهرەوەر بێ، ئامین".

پاشان تەفسیری ئایەتەكانی: [إن المتقین فی جناتٍ ونهر]، [أدخلوها بسلامٍ آمنین]، [ونزعنا ما فی صدروهم من غلّ إخواناً علی سرُرٍ متقابلین] دەكات، پاشان درێژە بە دوعاكانی دەدات و دەڵێ: "خواداوەندا! ئەم ئاڵایە (ئاڵای كوردستان) كە بە خوێنی لاوان چەقاندوومانە، قایم‌ و یەكجاریی كەی، ئامین. دەرەجەی بەرز‌ و سەربڵند بێ و سوفەرای دەوڵەتی ئێمە لە هەندەران، گەورە‌ و قسە لێ قبوڵكراو بن، ئامین."

هەروەها دەڵێ: "ئەو زاتانە كە لە ڕێی سەربەستیی، گیان‌ و بەدەن‌ و ماڵی خۆیان بەخشی، مردووی ڕەحمەتی خودا‌ و لە دەرەجەی شوهەدایە. ئاخر كەلیمەی ئێمە، جوملەیەكە كە ئەهلی بەهەشت لە ورودی ئەووەلیدا دەڵێن: حەمد بۆ خودایەكە، كە چرای هیدایەتی هەڵ كرد، ئەگەر چرای ڕووناك نەكردایە، بەو نیعمەتە و بەو پایانە نەدەگەشتین..." ئاماژەیە بە ئایەتی: [ونزعنا مافی صدورهم من غل إخوانا تجری من تحتهم الٲنهار خالدین فیها وقالوا الحمد لله الذی هدانا لهذا] ئه‌عڕه‌اف/٤٣.

وتەی سەركۆمار پێشەوا قازی لە ئاهەنگی دامەزرانی كۆماری كوردستان:

پاشان جەنابی سەركۆمار پێشەوا قازی محەممەد ئەم وتارەی پێشكەش كرد:

"ئەی جەماوەری كورد، ئەی بەچكە شێرانی كورد! سڵاوتان لێ بێت.

ئەو ئەركە گرنگەی كە ئێوە بە منتان سپاردووە، داوا لە خوای مەزن‌ و ئێوەی جەماوەری كورد دەكەم كە یارمەتیم بدەن، تاكوو بتوانم هەتا سەر ئەم كارە بۆ بەرژەوەندیی میللەتەكەم بەرمە سەر‌ و بەرامبەر بە ئێوە‌ و خوای مەزن خەجاڵەت نەبم.

دوژمنانی كورد گەلێك زۆرن، لە هەموو ئەو ڕاپەڕینانەدا كە لە پێناوی مافی ڕەوا و سەربەخۆییدا كردبێتی، دوژمنان لەهەر چوار پارچەی كوردستان یەكیان گرتووە و بە هەموو ڕێگەیەك بەرهەڵستیان لەو مافە كردووە‌ و بەردەوام ڕاپەڕینەكانیان بە چەتەگەریی پیشان داوە، تا زیاتر ڕێ خۆش بكەن‌ و دڕاندەتر‌ و نامرۆڤانەتر لەنێومان بەرن..."

لە كۆتاییدا پێشەوا وتی: "ئومێدەوارم بە پشتیوانی خوای مەزن كە ئاڵای سەربەخۆیی‌ و چرای ئازادیی لە هەر سێ پارچەكەی دیكەی كوردستاندا وەك مەهاباد هەڵدەكرێ و لە بەرزیدا دەشەكێتەوە.. "

شێعرێكی هێمنی شاعیر:

لە مەڕاسیمی بەیعەتدانی پێشمەرگەش بە پێشەوا قازی محەممەد، هێمنی شاعیر شێعرێك دەخوێنێتەوە، تیایدا هاتووە:

ڕۆژی جێژن‌ و شادییە، تێپەڕی ڕۆژی دەرد‌ و خەم

هات شنەبایەكی ڕەحمەت، ڕایڕفاند و بردی تەم

خوا مەدەدكار بێ، لە دەستی بێگانە دێنینە دەر

خاكی پاكی كوردەواریی، نایەڵین بۆ كورد ئەلەم

جێژنە پیرۆزە دەكەم لێت‌ و دەڵێم: یاخوا هەر بژی

ئەی ڕەئیسی جمهوری كورد‌ و پێشەوای موحتەڕەم

تۆم بەخوا ئەسپارد و ئەسپاردم بەتۆ ئەی پێشەوا

میللەتە ئازایەكەم، ئازیزەكەم، خوێنپاكەكەم

سوێندخواردنی سەرۆككۆمار و كابینەی ‌وەزارەتی كۆماری كوردستان:

پێشەوا فەرمانی دا بە ئەندامانی كۆمیتەی مەركەزیی كە قوڕئانی پیرۆز‌ و دروشمی ئاڵای كوردستان ئامادە بكرێ. ئەندامانی كۆمیتە‌ و وەزیرەكان یەك لە شوێنی یەك، كەوتنە پشتسەری قوڕئان‌ و ئاڵا ــ كە بە دەست مەلا (حوسەین)ەوە بوو. پێشەوا هەستا و بە دەستی خۆی سەرپۆشەكەی لەسەر قوڕئان‌ و ئاڵاكە لادا...

بەمجۆرە مەڕاسیمی سوێندخواردن ئەنجام درا‌ و قازی سوێندی خوارد بە خوا‌ و قوڕئانی پیرۆز كە: "تا دوا هەناسەی ژیانی‌ و دوا تنۆكی خوێنی، بە گیان‌ و ماڵ لە ڕێی ئازادی كورد‌ و بەرزكردنەوە‌ و پایەداری ئاڵای كورد‌ و یەكگرتنی كوردا، كۆشش بكات..."

پاشان سەید محەممەد حەمیدی، بەڕێوەبەر‌ و سەرنووسەری ڕۆژنامەی كوردستان، زمانحاڵی كۆمار، وتی: "ئەی پێشەوای خۆشەویست! ئێمە تۆمان لەسەر خۆمان كردە گەورە، ئەگەر چاكە بكەی‌ و عەداڵەت ئیجرا بكەی، بە گیان‌ و بە ماڵ یارمەتیت دەدەین. ئەگەر خوانەخواستە لابدەی، ڕەهنماییت دەكەین. دەمانەوێ: ناتەوان لە كن تۆ توانا بێ، تا حەقی خۆی بۆ وەردەگری‌ و پێی تەسلیم دەكەی‌ و بەتوانات لەلا ناتەوان بێ، تا إن شاء الله حەقی خەڵكی لێ ‌وەردەگرییەوە.. هەر نەتەوەیەك لە جیهاد لەڕێی خوادا كۆتایییان كرد، خودا زەبوونی كردن، بەدكاریی‌ و فەسادی ئەخلاق لەنێو هەر قەومێكدا ڕەواجی پەیدا كرد، بە بەڵای گشتیی موبتەلا بوون. تا وەختێ خوا‌ و پێغەمبەر‌ و عەداڵەت ئیتاعەت بكەی، ئیتاعەتی تۆ لەسەر ئێمە لازمە، خودا ئێمە بۆ جیهاد موەففەق كا و لە فەسادی ئەخلاق بەدوورمان كا. هەر بژی كوردستانی گەورە.

بژی ئەو كەسانە كە ڕاگری عەداڵەت‌ و نیگەهبانی نەتەوەی لێقەوماون.

دیارە زۆربەی ئەو ڕستانەی سەید محەممەدی حەمیدی، چاوكردنە لە دابێكی ئیسلامیی سەردەمی خەلیفەكانی ڕاشدین، كاتێك كەسێكیان هەڵدەبژێررا بە خەلیفە، كەسێك لە ئامادەبووان بە نوێنەرایەتی خەڵكی، وتەیەكی كورتی پێشكەش دەكرد، هاوشێوەی ئەو ڕستانەی سەرەوە.

بۆ نموونە: كاتێك خەلیفەی یەكەم ئەبووبەكری سددیق هەڵبژێررا و بەیعەتی پێدرا، وتی: "ئەگەر چاكم كرد، یارمەتیم بدەن، ئەگەر خراپم كرد، ڕاستم كەنەوە." هەروەها خەلیفەی دووەم (عومەر)یش قسەیەكی هاوشێوەی ئەم قسەیەی كرد، یەكێك لە ئامادەبووان پێی وت: "والله لو رأینا منك أمرا ننكره لقومناك"، واتە: سوێند بەخوا هەرشتێكی ناشایستەمان لێ بینیت، ڕاستت دەكەینەوە. وتی: بەڕاست وا ئەكەن؟ وتیان: بەڵێ, سوێند بەخوا، هەرشتێكی ناشایستەمان لێ بینیت، ڕاستت دەكەینەوە. عومەر لەخۆشی ئەوەی هاووڵاتی وا بە جورئەت‌ و دڵسۆز هەیە، وتی: "الحمد لله الذی جعل في أمة محمد من إذا رأی منی أمرا یُنكره، قوَّمَنی." واتە: سوپاس بۆ ئەو خوایەی لە ئوممەتی موحەممەددا كەسانێكی هەڵخستووە كە ئەگەر كارێكی ناشایستەی لێ بینیم، ڕاستم دەكاتەوە".

هاوشێوەی ئەم هەڵوێستە نەمر و مرۆڤانە بەرزە، لەلایەن فەرمانڕەوا دادگەرەكانەوە زۆر دووبارە بووەتەوە. ئەو قسانەی (سەید محەممەدی حەمیدی)یش چاولێکەرییەكی جوانە لەو هەڵوێستە، قبوڵكردنی پێشەوا (قازی محەممەد)یش بۆ ئەو قسانە هەڵوێستێكی عومەرانەی جوامێرانەیە. هەدیەكردنی قوڕئان بە جەنابی پێشەوا: دوابەدوای دەسبەكاربوونی پێشەوا وەك سەرۆك‌كۆماری كوردستان، كۆمیتەی مەركەزیی حزبی دیموكراتی كوردستان، قوڕئانی پیرۆزیان بە دیاریی برد بۆی. مەلا قادری (مودەرریس)، دەڵێ: "قوڕئان گەورەترین كەلام‌ و قانوونێكە كە خودا لە ڕۆژی دروستكردنەوە بۆ بەشەری ناردووە. ئەو قانوونە ئاسمانییە كە ئاساری شوومی دەورەی نەزانیی، ژێرە‌وژوور كرد و تەماعێكی زلی بە عالەمی بەشەرییەت دا. عەڕەب لە دەریای نەزانیدا نقوم بووبوون، لە سایەی قوڕئاندا بوو كە ئیمپراتۆریەتێكی مەزنیان لە دونیادا تەشكیل دا، كە هێشتا تەمەددونی چەرخی ئەتۆم بەو پایەیە نەگەیشتووە. قوڕئان مافی بەشەر‌ و حوڕییەت‌ و موساواتی بە تەواوی مەعنا بۆ هەموو ئەفرادی بەشەر داناوە‌ و لەگەڵ هیچ قانونێ كە بناغەی لەسەر عەدالەت‌و دیموكراسی حەقیقی دانرابێ، مونافاتی نیەو ئاینی عەدالەتی بەجوانترین شێوە بۆ بەشەر دابین كردووە. نەتەوەی كورد هەمووی موسڵمانە‌ و قانوونی ئەساسییان قوڕئانە‌ و دەیانەوێ بەپێی ئەو قانوونە بژین."

پاش ئەم پێشەكییە نایابە، دەڵێ: "لەبەر ئەوە لەسەر قەراری هەیئەتی مەركەزیی (حزبی دیموكراتی كوردستان) تەسویب كرا كە دیارییەكی تایبەتی ـ كە وەسیلەی گەیاندنی عەقائد‌ و ئیحساساتی دەروونیی كوردان بێ ـ بە پێشەوای بەرز‌ و ڕەئیسی جمهوری كوردستان پێشكەش بكەن. زۆریان بیر كردەوە‌ و تێفكرین: شمشێر، كالانی زێڕ، ئەسپی چاك، عەسای (مرصّع).. هیچیان بە باش نەزانران، چونكە ئەم پێشەوایە هەموو عومری بە شەڕافەت‌ و جەوانمەردیی بەسەر بردووە، سەروەت‌ و دارایی لەلای ‌وی، هیچە. باشترین شتی دونیا ناتوانێ تەئسیر لە ڕۆحییەی ئەودا بكا‌ و هیچ وەختێ عەلاقەی بە ماڵی دونیا نەبووە‌ و ئەغڵەبی عائیداتی خۆی لەڕێی كورداندا بەخت كردووە. لەبەر ئەمانە بەباشزانرا یەك جەڵد قوڕئانی مەجیدی ئەعلا ـ كە مایەی سەعادەتی كورد‌ و خۆشبەختیی نەوعی بەشەرە- لەگەڵ دوو دانە بەرماڵ - كە ئەوانیش لە ئاساری ئیسلامییەتن‌ و موناسیب بە پێشەوای بەرزن- بەتایبەتی كە ئەم زاتە لە بنەماڵەیەكە كە دووسەد ساڵە بەنێوی قەزاوەت لەسەر دەستووری قوڕئان بزوتوونەوە‌ و كاری دین‌ و دنیای خەڵكییان پێك هێناوە- هەدیە‌ و خەڵات بكرێ."

پاشان مەلا قادری مودەرریس شێوەی پێشكەشكردنی ئەم دیارییە بەرزەی قوڕئان باس دەكا و دەڵێ:

"هەیئەتی مەركەزیی حزبی دیموكراتی كوردستان، ڕۆژی هەینی، کاتی (١٠)ی بەیانی، لە كانگای حزب حازر بوون. ئاغای حەیدەری، یەك قوڕئانی مەجیدی ئەعلای ـ كە لە بەرگی مەخمەڵدا بوو و شاڵی سوورمەیی بەسەردا كێشرابوو ـ دەگەڵ دوو بەرماڵ هەڵگرت‌ و لە پێش هەیئەتەوە‌ و هەیئەتیش بە تەرتیبێكی تایبەت، لە پشت ئاغای حەیدەری كەوتنە ڕێ، تا بە حزووری موبارەك شەڕەفیاب بوون. لەو كاتەدا ئاغای حەیدەری دەگەڵ ئیحترامێكی زۆر كلام الله العظیم‌ و دوو بەرماڵەكەی لەسەر مێزی پێشەوا دانا و گوتی: لە خوا دەخوازم، ئەم قوڕئانە یار‌ و یاوەری دونیا‌ و دینت بێ. پێشەوا بە نیهایەتی تەعظیم كەلامی عەظیمی هەڵگرت‌ و فەرمووی: "ئەوڕۆ بۆ نەتەوەی كورد لە قوڕئان عەزیز‌ و گەورەتر نیە، ئەوا قوڕئانی گه‌وره‌م قبووڵ كرد‌ و دوو بەرماڵەكەشم هەدیە كرد بە حزب."

پاشان ئاغای غەنی خوسرەوی (دواتر بوو بە بەڕێوەبەری شارەوانیی مەهاباد) گوتی: ئێمە شتێكمان لە قوڕئان گەورە تر نەبوو كە بە پێشەوای بەرزی هەدیە بكەین، ئەوا قوڕئانمان هەدیە كردی‌ و حازرین گیان‌ و ماڵی خۆمان لە پێناوی جەنابتان بەخت بكەین. پێشەوای بەرز، لە ئیحساساتی كۆمیتەی مەركەزیی، ئیزهاری خۆشبەختیی‌ و بەزلی لوتف و مەرحەمەتی فەرموو."

پاش سێ ڕۆژ لەو هەواڵە، ڕۆژنامەی كوردستان لە ژمارە (15)ی 16/2/1946دا كەسێك بە ناوی (سید عه‌بدولقادر سیادەت) لەژێر ناونیشانی (بە موناسەبەتی هەدیەی قوڕئان بە جەنابی پێشەوا) نوسیویەتی: "قوڕئان چرای تەمەددونی لە دنیادا هەڵ كرد‌ و بەشی هەموو نەتەوەیەكی ڕاگرتووە. دیلیی‌ و عەبدایەتی لە دنیادا لابرد و بەشەری بە ئەعلا دەرەجەی ئینسانییەت گەیاند. كەسانێكی زۆر كە لە مەكتەبخانەی قوڕئاندا پێگەیشتن، تا ئەوڕۆ دنیا وێنەی ‌وای بەخۆیەوە نەدیوە‌ و تا قیامەت پێیان دەنازێ." پاشان دەڵێ: "ئەوا لەلایەن كۆمیتەی مەركەزیی، بە پێشەوای مەحبووب – كە نێوی (محەممەد)ە- بە خەڵات درا، ئومێدی هەموو كوردێك وایە كە حوڕرییەت‌ و موساوات لە حقووقدا بۆ هەموو فەردێك لە تەواوی پلەكانی كۆمەڵایەتیدا، بەپێی قوڕئان، دابین بكرێ." پاشان ڕوو بە پێشەوا قازی محەممەد دەڵێ: "قوڕئان ئیمامی ئێمەیە، بەتۆ ئەی جەنابی پێشەوا! پێشكەشمان كرد. هەموو ئامادەین لە پشتسەری ئیمامی خۆمان موتیعانه ڕاوەستین‌ و بە ئەمری جەنابت ـ كە بەپێی قوڕئان دورده‌چێ ـ دیفاع لە حقووقی كورد‌ و كوردستان بكەین."

(بۆ زانياريي زياتر لەسەر ئەم ڕووداوانە دەتوانن سەیرى کتیێبى (پێشەوا قازى محەممەد و کۆمارى کوردستان) له‌ نووسینى عومه‌ر عه‌بدولعه‌زیز، بکه‌ن.