دین و دعوت

عنوان تاریخ
نیازمندی‌های جنبش اصلاحات اسلامی معاصر (نورالدّین محمود) (ترجمه: واحد ترجمه‌ی اصلاح‌‌وب) 1399/04/12
زن در گفتمان روشنفکری دینی (بیان عزیزی – پاوه) 1399/04/11
مباحثی پیرامون اندیشه و ایمان (هیوا راشدی) 1399/04/08
جهاد عنوان زندگی مؤمنانه (سعدالدین صدیقی) 1399/04/02
ازدواج مسیار - بخش دوّم و پایانی (دکتر یوسف قرضاوی) (ترجمه: مظهر نعمتی دزآوری) 1399/04/01
آیا زمان تدوین‌ فقه‌ نوین فرا رسیده است (دکتر عمّار طالبی) (ترجمه: اصلاحوب) 1399/03/30
ازدواج مسیار– پاره‌ی دوّم از بخش اوّل (دکتر یوسف قرضاوی) (ترجمه: مظهر نعمتی دزآوری) 1399/03/22
كرونا، آموزگار ايمان به قضا و قدر (فرزاد ولیدی- دانشجوى دكتراى علوم قرآن و حديث) 1399/03/22
سال «سنة الفقهاء» (دکتر علی صالحی) 1399/03/21
ازدواج مسیار ـ پاره‌ی نخست از بخش اوّل (دکتر یوسف قرضاوی) (ترجمه: مظهر نعمتی دزآوری) 1399/03/20
ابو هریره و کثرت روایات (دکتر علی صالحی) 1399/03/12
مرد آخربین مبارک بنده‌ای است (فرزان خاموشی) 1399/03/05
مرزهای باریکتر از مو (۱۱/۲) (مُعِد مردوخی - سنندج) 1399/03/03
وجه‌ تسمیه‌ی قرآن به ‌کتاب از دیدگاه‌ استاد ناصر سبحانی (ترجمه: مظهر نعمتی دزاوری) 1399/03/02
قلب سلیم (دکتر محمود ویسی) 1399/02/29
قرضاوی انسانی وارسته (اسماعیل ابراهیم) (ترجمه: هیوا راشدی) 1399/02/21
واکاوی حقوق و تکالیف متقابل زوجین در قرآن و سنّت (بیان عزیزی – پاوه) 1399/02/18
سوداى سربالا (سعدالدین صدیقی ـ عضو شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح) 1399/02/16
مرزهای باریک‌تر از مو (۱۱/۱) (مُعِد مردوخی - سنندج) 1399/02/15
فضایل قرآن کریم: توجه به اصلاح نفس (شیخ عبدالله مراغی) (ترجمه: اصلاحوب) 1399/02/13
حکم اثبات هلال ماه با محاسبات علم نجوم-بخش دوّم (جابر عیدالوندة العازمی) (ترجمه: مظهر نعمتی دزاوری) 1399/01/30
رمضان و رهایی (نسرین حسن زاده) 1399/01/29
حکم اثبات هلال ماه با محاسبات علم نجوم- بخش اوّل (جابر عیدالوندة العازمی) (ترجمه: مظهر نعمتی دزاوری) 1399/01/25
کرونا فرصتی برای اصلاح فرهنگ مجالس ترحیم (سیدمصطفی محمودیان) 1399/01/17
کرونا و چالش‎هایی در حوزه‌ی اندیشه‌ی دینی- بخش نخست (سعدالدین صدیقی ـ عضو شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح) 1399/01/14
کرونا در خدمت دعوت اسلامی؛ نقش متفاوت دعوتگران در روزهای کرونایی (احمد محمّد) (ترجمه: رسول رسولی‌کیا - مهاباد) 1399/01/12
وجوە اشتراک و افتراق میان جنّ و انسان (دکتر محمّد رسول ابوالمحمّدی) 1399/01/10
صبر در برابر مشکلات (سلیمان رستمی ـ مهاباد) 1399/01/10
آیین‌های اختراع‌شده برای مقابله با همه‌گیری (دکتر محفوظ خیری) (ترجمه: خالد ایوبی‌نیا) 1399/01/08
تأمّلی در آیه‌ی «وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ» (دکتر حسن یشو – عضو اتحادیه‌ی جهانی علمای مسلمان) (ترجمه: اصلاحوب) 1399/01/06
تنها راه نجات، بیدار شدن است (دکتر جهانگیر ولدبیگی) 1399/01/05
چگونه آرام و بی‌دغدغه زندگی کنیم؟ (محمد حامدی) 1399/01/05
«صَلُّوا فِی بُیُوتِکُم» در اذان جایز است (دکتر محمّد رسول ابوالمحمّدی) 1398/12/26
خاطرات نمازی (کمال مولودپوری دبیر زبان انگلیسی شهرستان مهاباد) 1398/12/23
كرونا و دیدگاه فقه درباره‌ی بیماری‌های واگیر (سیدمصطفی محمودیان) 1398/12/20
حکم فقهی ترک جمعه و جماعت بخاطر کرونا ویروس (دکتر محمّد رسول ابوالمحمّدی) 1398/12/19
چه نیاز به فتوا؟ وجوب تمکین به دستورات اولوا الامر(متخصّصان) (دکتر جهانگیر ولدبیگی) 1398/12/17
تلنگر! (دکتر جهانگیر ولدبیگی) 1398/12/13
احکام فقهی متعلّق به گسترش ویروس کرونا (دکتر علی محی‌الدین قره‌داغی) (ترجمه: وفا حسن‌پور) 1398/12/13
درس‌ها و عبرت‌هايی از ویروس کرونا(نگرشی قرآنی) (هیوا راشدی) 1398/12/09
ضرورت اجتهاد در عصر کنونی (فرزاد ولیدی دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فقه شافعی دانشگاه تهران و دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و تحقیقات تهران) 1398/11/30
جامع بودن عبادت در اسلام (عبدالوهاب قرش) 1398/11/17
قرآن کریم و انبساط زمان (دکتر سیداحمد هاشمی) (ترجمه: اصلاحوب) 1398/11/05
پویایی اسلام (محمد سنوسی) (ترجمه: عبدالخالق احسان - افغانستان) 1398/10/29
بررسی و تحلیل آیات قتال(جنگ) در قرآن کريم (دکتر سیداحمد هاشمی) 1398/10/22
ضرورت مقاصدی بودن اجتهاد در عصر حاضر (دکتر نوید نقشبندی - استادیار گروه فقه شافعی و عضو پژوهشی پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان) 1398/10/16
توجيهات تربیتی قرآن به پیامبر(ص) (فرزان خاموشی) 1398/10/09
فقه تجرّد و فقه موازنات (وصفی عاشور ابوزید) (ترجمه: اصلاحوب) 1398/10/04
اسباب گمراهی (دکتر علی بن محمد صلابی) (ترجمه: عبدالخالق احسان - افغانستان) 1398/09/03
نقش مربّی در دعوت فردی-بخش اوّل (هشام بن عبدالقادر آل عقده) (ترجمه: فاطمه شمسی) 1398/07/29
نشست‌های فکری و اندیشگی نوید‌بخش آینده‌ی نوین جنبش اسلامی هستند؛ جنبشی که بیشتر اعضا و هواداران آن بر ضرورت بازسازی تأکید می‌کنند. بازسازی در اندیشه‌ی‌ اسلامی و میراث فکری ما با تغییر افکار ارتباط دارد نه با تغییر شکل و ظاهر؛ اگر چه تغییرات ظاهری هم زمانی مورد نیاز بود. پرداختن به این مقدّمات معرفتی ‌برای کسی که نگاهش به درون است و به مسائل و مشکلات خود توجّه دارد و از آن در رنج است و آن‌ها را از زاویه‌ی اصلاحات داخلی و نه خارجی می‌بیند، لازم است. خط سیر مرحله‌ی بیداری از نگاه من جنبش اصلاحات سه مرحله‌ی اساسی را پشت سر گذاشته است: مرحله‌ی نخست:این مرحله را می‌توانیم مرحله‌ی بیداری، رستاخیز یا پیکار بنامیم؛ مرحله‌ای است که جهان اسلام از سرنگونی خلافت و سقوط نظام‌های اسلامی و جایگزین شدن نظام‌های سکولار شگفت‌زده شده بود؛ آن‌ هم در شرایطی که ذهن مسلمان در نتیجه‌‌ی عوامل سیاسی و تاریخی به جمود رسیده بود. اینجا بود که تفکّر اسلامی به دو چیز نیاز داشت:
با نگاهی گذرا به تاریخ صدر اسلام، به این حقیقت رهنمون می‌شویم که در جامعه‌ی مدنی نبوی، زن تا حدود زیادی، حقوق از دست‌رفته‌اش را به دست آورد و جایگاه و مقام والای خویش را بازیافت، او تا قبل از اسلام از حقوق مسلّم خویش محروم مانده بود و شأن و جایگاه اجتماعی نداشت .ظهور اسلام مایه برکت و امتیازهای بی‌سابقه‌ای برای زنان گردید، به قول یکی از مفسّران، زن از برکت اسلام، مستقل و متکی به نفس شد اراده و عمل او که تا ظهور اسلام به اراده‌ی مرد گره خورده بود، مستقل شد و روی پای خود ایستاد. به مقامی رسید که دنیای قبل از اسلام، با همه‌ی قدمتش و در تمامی ادوارش چنین مقامی به وی نداده بود. اسلام مقامی به زن داد که در هیچ یک از زوایای تاریخ گذشته‌ی بشر، چنین مقامی برای او یافت نشد.
خداوند انسان را خلق کرد و نیروی خرد و تفکر را به او ارزانی داشت تا با آن حقایق را بیابد و خیر و شر را از هم تشخیص دهد. چنانکه می‌دانیم عقل مناط تکلیف است و فقدان آن سبب رفع تکلیف از آدمی می‌گردد. امّا حوزه عقل و توان آن و محدوده اندیشه را باید تعریف کرد. و به مستوای کاربرد آن از آن انتظار داشت. عقل درمیدان مشخصی جولان می‌کند که خارج از آن ناتوان بوده و ناکارآمد می‌گردد. انسان با دریافت معلومات از طریق حواس آنها را پردازش کرده و به نتایج جدیدی دست می‌یابد همچون کارخانه‌ای که مواد اوّلیه وارد آن گردیده و محصولات تازه‌ای را تولید می‌کند. و درهر زمینه‌ای که مواد اولیه به آن داده شود محصولی جدیدخواهد داشت. قرآن کریم در این راستا می‌فرماید: «وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» (78) نحل
مفهوم جهاد همچون بسياری از مفاهيم دينی دست‌خوش تحريف گشته است. بسیاری جهاد و قتال را یکی دانسته‌اند، به عبارت دقیق تر در اذهانِ خیلی‌ها، مفهوم فراگیر جهاد در یکی از مصادیق آن یعنی جنگ خلاصه شده است. اصطلاح قتال به عنوان يكى از مهمّ‌ترين اسباب حفظ دين، در عهد مدنی به مفاهيم دينی راه يافته است در حالی كه جهاد در آيات مكّی به آن پرداخته شده است. خداوند در سوره فرقان به پيامبر صلی الله عليه و سلم دستور می‌دهد كه به وسيله قرآن با كافرين جهاد كند، می‌فرمايد: «فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا» [فرقان:52]ترجمه: پس از کافران اطاعت مکن و با قرآن با آنان جهاد بزرگ را بیاغاز. بر همين اساس رسول خدا صلی الله عليه وسلم در حديثی كه امام مسلم آن را در كتاب خود آورده است، از انواع جهاد - و البته نه بر سبيل حصر- سخن می‌گويد و می‌فرمايد:
 بخش دوّم: پاسخ به برخی ایرادها و بیان تفاوت مسیار با عقد‌های شبیه به آندر دو پاره‎ی اوّل و دوّم، به ماهیّت و ارکان ازدواج مسیار پرداخته شد و به برخی شبه‌ها و اشکال‌ها پاسخ داده شد. در این قسمت به اذن خداوند، به اشکال‌های دیگری در این زمینه پاسخ داده می‌شود و همچنین تفاوت ازدواج مسیار با دیگر نکاح‌ها از جمله نکاح متعه که باعث شبهه برای افراد زیادی گشته، ذکر می‌گردد. • ترس از غارت و باج‌خواهی زنان توسط مردان در ازدواج مسیار: برخی از مخالفان ازدواج مسیار، از این واهمه دارند که مبادا نیاز زنان به مردان در این نوع ازدواج، دستاویزی در دست مردان قرار دهد تا به غارت و چپاول زنان متمول و ثرتمند بپردازند و با تحت فشار قرار دادن آن‌ها زمینه‌ی باج‌خواهی وسوء‌استفاده از آن‌ها را فراهم آورند.
می‌توان گفت که ما در بیان فقه بهداشت در اسلام کوتاهی کرده‌ایم، اگر به عوامل حفظ سلامتی در کتاب و سنّت دقت کنیم می‌بینیم یک مجموعه‌ی فقهی کامل است. بهداشت به معنی صحت و سلامتی کامل جسمی، روانی، اجتماعی و محیطی یکی از حقوق اساسی انسان‌ها است که در حفظ جان خود به آن نیازمند هستند. همچنین بهداشت یکی از مقاصد کلان شریعت است و به همین خاطر امام غزالی به این مهم پی‌برد و قانونی را برای حفظ بهداشت وضع کرد که عبارت است از: «نظام دین با شناخت و عبادت سامان می‌یابد و انسان تنها با سلامتی بدن و بقای عمر و بهداشت جسم و برخورداری از خوراک و پوشاک و مسکن و ایمن بودن از آفات به آن دست می‌یابد».
بخش اوّل: ازدواج مسیار: ماهیّت، حکم و اسبابدر سیره‌ی نبوی، سوده بنت زمعه همسر گرامی رسول خدا (ص) پس از خدیجه را می‌بینیم، زمانی که به سن پیری رسیده و احساس کرد که پیامبر با وجود آن‌که در رعایت حقوقش کوتاهی نمی‌کند، امّا همچون گذشته ‌اقبال و رغبتی به ‌او ندارد، بیمناک گردید که مبادا رسول خدا او را طلاق دهد و یا به فکر جدایی از او بیفتد و او از فضیلت ام المؤمنین بودن و همسری پیامبر در بهشت محروم گردد، فلذا نزد پیامبر آمد و از چشم‌پوشی خود از سهم بیتوته‌ی رسول خدا در منزل خود، به نفع عایشه خبر داد، رسول خدا کارش را ستود و وی را در همسری خود نگاه داشت و این فرموده‌ی خداوند در تائید همین عمل می‌باشد
ديشب هنگام صحبت با يكى از دوستان عزيزم كه به بيمارى كرونا دچار شده است، متوجّه وضعيت جدّى و بغرنج اين بيمارى در سنندج شدم.  به گفته‌ی وی، يكى از پزشكان فعّال اين ايّام در حوزه‌ی كرونا فقط در يك روز  ١١٠ نفر را ويزيت كرده است كه متأسّفانه اکثر مراجعه كنندگانش به اين بيمارى دچار شده‌اند.  نگرانى و استرس فراوان، حال و روز اين ايّام خانواده‌هاى سنندجى است و چه بسا آثار مخرّب اين بيمارى برای سال‌ها بر ذهن و روان آحاد جامعه مانده و لطمات جبران‌ناپذيرى را به دنبال داشته باشد. از این رو، بر آن شدم تا سخنى با خانواده‌هاى درگير بيمارى كرونا و مردم ديارم داشته باشم.
سال ۹۴ هجری مصادف با ۷۱۲ هجری را سال «سنة الفقهاء» نامیده‌اند، زیرا طی این سال، تقریباً همه‌ی فقهای نامدار مدینه که اسامی و شرح حال مختصری از برخی از آن‌ها خواهد آمد، از دنیا رفتند و به دیار باقی پیوستند. (1)۱- ابوبکر مخزومی: ایشان یکی از هفت فقیه مدینه و حجّت و مورد وثوق و پیشوا بود و از بس که زاهدانه زیست که به (راهب قریش) ملقّب گشت. زهری و دیگر تابعین جوان‌تر، از وی حدیث نقل کرده‌اند و سرانجام در همین سال ۹۴ هجری در مدینه درگذشت.
بخش اوّل: ازدواج مسیار: ماهیّت، حکم و اسبابمقدّمه:عقد ازدواج مقدّس‌ترین و در عین‌حال مهم‌ترین پیوندیست که نه‌تنها در اسلام بلکه در دیگر ادیان وآیین‌های بشری وجود دارد، دین مبین اسلام مهم‌ترین هدف آن‌را رسیدن زن و مرد به مودّت و رحمت و در یک کلمه ‌آرامش روحی و روانی معرفی می‌کند. هرچند ممکن است این مهم، در گذر زمان و در پیچ‌و‌خم مشکلات فراوان زندگی مغفول مانده یا کمرنگ گردد،
حضرت ابوهریره از اصحاب پیامبر (ص) و اهل صفّه و از راویان حدیث و یکی از والیان امام عمر در یمن بود، ظاهرا پس از فتح خیبر ایمان آورد، نامش عبدالشّمس بود و پس از اسلام به فرمان پیامبر آن‌را به عبدالرّحمان تغییر داد.«1»  می‎‌گویند علاقه‌ی زیادی به گربه‌ها داشت، پیامبر لقب ابوهریره را به وی داد. این کنیه بر اسم اصلی‌اش که عبدالرّحمان بود چیره شد.«2»
باور به قیامت نقش زیادی در پرورش روح انسان دارد. بدین معنا که حسّ مسؤولیّت‌پذیری و وظیفه‌شناسی را در انسان زنده می‌کند که در نتیجه‌ی ‌آن نتایج با برکتی در زندگی فردی و اجتماعی او پدید می‌آید؛ زیرا انسانی که به زندگی جاودان پس از مرگ باور دارد همواره در اندیشه، خلق وخوی و اعمال و رفتار خویش کمال دقّت را به کارمی‌برد، چون می‌داند که نباید به این‌ها به چشم یک سلسله امور زودگذر نگاه کرد، چرا که همه، پیش‌فرستاده‌های انسان به دنیای دیگر هستند و آن‌جا باید با این سرمایه زندگی کرد.(اصول تربیتی در داستان‌های قرآن، حمید قاسمی، ص ۱۵۳)
   آسمان، آسمان‌‌‌ها در قرآن، ١٢٠ بار سماء و ١٩٠ مرتبه سماوات به کار رفته است که جمعاً، ٣١٠ می‌شود. به برداشت نگارنده و با استناد به آیات مربوط، منطور از آسمان (سماء، سماوات)، فضاست. فضایی که در آن، اشیاء و پدیده‌‌‌های ریز و درشت فراوانی در قالب ذرات تا اجرام عظیم کهکشانی غیر قابل احصاء وجود دارد.   همان طور که عرض کردم، ما هر کجای زمین باشیم به عنوان ناظر زمینی، این فضا و مافیه را بالای سر خود حسّ می‌کنیم و این حسّی واقعی است نه اعتباری. در دو سوره از قرآن در باره‌ی ترکیب «بغیر عَمَد ترونها» دو آیه هست.
خداوند متعال، معجزه‌ی جاودان خود، قرآن ‌را به ‌نام‌ها و اوصاف متعددی خوانده ‌است که ‌هیچ‌ یک از آن‌ها مرادف دیگری نیست؛ بلکه ‌هر یک جلوه‌ای از ‌این کتاب را به ‌نمایش می‌گذارد. هر نام یا وصفی از قرآن در حقیقت، گواه‌ و دلیلی بر کمال و جمالی از ‌این کتاب آسمانی است و نشان از مرتبه‌ای از مراتب بی‌شمار آن دارد. بازشناسی وجه ‌تسمیه‌ی ‌این نام‌ها و اوصاف قرآن کریم می‌تواند گوشه‌ای از ظرفیت گنجینه‌ی بی‌پایان آن ‌را آشکار کند و اهداف هدایتی و تربیتی تعالیمش ‌را نمایان سازد و به‌ تَبَع، بر میزان شناخت
تعبیر قلب سلیم در دو جای قرآن بکار رفته است. در سوره‌ی مبارکه‌ی شعرا آیه ۸۹ و در سوره‌ی صافات آیه‌ی ٨٤ و هر دو در رابطه با سیدنا ابراهیم -علیه‌السّلام- آنجا که ابراهیم دست به دعا بر می‌دارد و با خدا راز و نیاز آغاز می‌کند که «رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ ﴿٨٣﴾ وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ ﴿٨٧﴾ يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَابَنُونَ ﴿٨٨﴾ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ»﴿٨٩﴾ و در صافّات نیز آمده است که: «إذ جاء ربَّهُ بقلبٍ سلیم» تنها سرمایه‌ای که در دنیا و آخرت به صاحب خود شخصیت می‌بخشد
قرضاوی شیخی که به او افتخار می‌کنیم و به شاگردیش می‌بالیم اسماعیل ابراهیم، یکی از شاگردان و کارمندان دفتر استاد قرضاوی می‌نویسد: یوسف قرضاوی انسان این شهادت حقّی است که به خاطر خداوند ادا می‌کنم و خود شیخ هم تا بعد از نوشته شدنش از آن، خبر نداشته است و بعداً که آن را خواند، چشمانش پر از اشک شد.  یوسف قرضاوی، فقیه دوران، پرچمدار مجاهدان، الگوی مربّیان، امام دعوتگران، شیخ میانه‌روی، فقیه دعوتگران و دعوتگر فقیهان، دارای موهبتها و ویژگی‌های متعدّد و فراوان است.
حقوق و تکالیف بشر در اسلام نه امری نوپیدا، بلکه موضوعی ریشه‌دار و اصولی است. دلیل آنهم بیان صریح و جامع آیات قرآن، احادیث پیامبر -صلّی الله علیه وسلّم- و اجتهادات صریح علمای قدیم و جدید مسلمان در این باره است. حقّ، چیزی است که به وسیله شرع یعنی حکم شریعت اسلامی که همان نصوص قرآن کریم و سنّت رسول الله -صلّی الله علیه وسلّم- به اثبات رسیده است. این نصوص، تجلّی اراده‌ی دینی و شرعی خداوندی است که حقوق و تکالیف را مقرّر نموده است. بر این اساس خداوند پدید آورنده‌ی حقوق و بخشنده‌ی آن به انسان است و اگر چنین نبود هیچ‌گاه حقّی برای انسان به اثبات نمی‌رسید.
خداوند در حسن ختام ارسال رسل، كاملترين نسخه‌ی هدايت را بر آخرينِ رسولان، محمّد فرزند عبدالله صلّى الله عليه وسلّم فرو فرستاد تا بشريت را تا قيام قيامت سببِ هدايت، درآمدن به آرامش، اصلاح و رسيدن به «حياة طيبة» گردد. اين هداى ربّانى را بايد محكم چسپيد و ارتباط با خدا را بايد برپاى داشت.  «وَالَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ» و كسانى كه كتاب را محكم مى‌گيرند و نماز را بر پاى مى‌دارند ما پاداش مصلحان را ضايع نمى‌كنيم.  به راستى آيا قرآن كه كتاب هدايت است، همه را سودمند مى‌افتد؟ آيا هر كسى مى‌تواند از قرآن استفاده كند؟ مى‌گويند رستم به دنبال اسبى در خور بود، گفت
السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ    نگاهی به آیاتی از قرآن که به پدیده‌‌هایی مانند: آسمان، زمین، کوه‌‌ها، آب، باران، دریا و... اشاره دارد. و قبل از آن... آنچه به مشاهده‌ی ما می‌آید و محسوس ماست، واقعیت می‌نامیم. یعنی، پدیده‌‌ها و اشیاء این‌گونه بر ما واقع می‌شوند. مثلاً، اگر ما در هر نقطه‌ای از زمین باشیم، معمولاً ابرها را بالای سر خود حسّ می‌کنیم و یا قطرات باران، از بالا بر ما فرو می‌ریزد و یا حسّ می‌کنیم که خورشید در حال حرکت است و از مشرق به مغرب نقل مکان می‌کند و یا اشیاء را به رنگ‌‌های گوناگون می‌بینیم و می‌گوییم: این سیب، زرد است. آن سیب، سرخ است. آن گیاه، سبز است و...
بخشندگی خدای متعال می‌فرماید: «وَآَتِ ذَا القُرْبَى حَقَّهُ وَالمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ المُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا» [اسراء:۲٦-۲۷]. و به خویشاوند حقش را ببخش، و نیز به بینوا و در راه مانده، و هیچ‌گونه تبذیری پیشه مکن.‌ چرا که اهل تبذیر قرین شیاطین هستند،
دلایل مانعین (مخالفین) استدلالات و مناقشات: گروه مانعین با دلایل نقلی وعقلی برای اثبات نظر خود استدلال نموده‌اند.  دلایل نقلی مانعین ١- قرآن کریم:   " شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ..... (البقره:١٨٥)  ترجمه: (روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه‌های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که ماه رمضان را دریابد، باید روزه بگیرد.
کم‌کم صدای قدم‌های رمضان به ابتدای کوچه‌ها رسیده است. آهنگ تغییر در ساعات خواب و خور در اذهان زمزمه می‌شود.  بی‌شک رمضان و روزه، یکی از چالش برانگیزترین عبادات و واجبات است؛ به خاطر این‌که: مدّت آن طولانی است، شرایط آن برای انسانی که یازده ماه سال را بی قید و شرط می‌خورد و می‌آشامد سخت است.  فلسفه‌ی روزه چیست بحث مورد نظر ما نیست. در مباحث، کتاب‌ها و مقالات زیادی به آنها اشاره شده است. مبحث مورد نظر ما رهایی از مسائلی است که ما را به زمین سنجاق کرده است
مقدّمه: آغاز ماه قمری و رویت هلال شب اوّل ماه همیشه دغدغه‌ی اصلی مسلمانان بوده است و این مهمّ به‌ویژه در مورد ماه مبارک رمضان و ماه ذی‌الحجه که دو فریضه واجب روزه و حج در آنها انجام می‌شود، از اهمّیّت بیشتری برخوردار می‌شود در این سلسله نوشتار سعی شده است به اختصار، مسأله‌ی اثبات هلال ماه با محاسبات نجومی که اختلاف بسیاری پیرامون آن بین محقّقان قدیم وجدید وجود داشته بیان گردد، گرچه محاسبات علم نجوم دارای قدمت زیادی است امّا می‌توان از این نظر که این علم در اعصار اخیر پیشرفت و تغییر سرسام‌آوری نموده است
به نام خدا و با درود بر پیامبر و سلام به هم‌میهنان گرامی! ضرب‌المثل مشهور می‌گوید: «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد»  سروران و بزرگواران ‌همچنان که استحضار دارید شیوع ویروس کرونا باعث تحولات فراوانی در جامعه‌ی بشری شد و آداب‌ورسوم زیادی را از دینی گرفته تا دنیایی تحت تأثیر قرارداد. ازجمله ناچار شدیم مجالس ترحیم را جمع کنیم و به حضور نه‌چندان پررنگ در مراسم تشییع‌ جنازه و یا پیامک و مکالمه‌ی تلفنی بسنده نماییم.  از خدای مهربان مسئلت دارم هرچه زودتر شر این ویروس مخوف را از سر جامعه‌ی بشری بردارد؛ اما عزیزان و سروران بدون شک می‌دانید
بسم الله الرحمن الرحيم «الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله و على آله و أصحابه و من والاه»  درگيری جامعه­‌ى جهانى با بيمارى كرونا در پى شيوع ويروس (كوويد ١٩)، شرايط و سبك جديدى از زندگى را ايجاد نموده است.  مجامع علمی آموزشی (دانشکده­‌ها، مدارس…) باشگاه­هاى ورزشى، سينماها و مجتمع­‌هاى تجارى، تعطيل شده و ملياردها انسان را خانه نشين كرده و هرگونه تجمعى ممنوع اعلام شده است.
بحران‌ها در عرصه‌ی آموزش و پرورش بسان شمشیری دولبه به حساب می‌آیند؛ کسی که بتواند به نیکی با بحران‌ها روبرو شود می‌داند که چگونه این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کرده و از آسیب‌های احتمالی آن بکاهد؛ ولی کسی که با عجله و بدون اینکه طرحواره‌ای داشته باشد
از نظر قرآن «جنّ» با انسان در مواردی مشترک و در ماهیت و خلقت و مواردی دیگر متفاوت هستند.   بخشی از موارد مشترک: الف) اعضای مشترک: ۱-  «قلوب» الاعراف، ۱۷۹  ۲- «اعین» الاعراف،۱۷۹  ۳- «اذان»، الاعراف، ۱۷۹   ب) اطلاق الفاظ و اصطلاحات مشترک: ۱- «امم»، الاعراف، ۳۸، فصلت، ۲۵، الاحقاب، ۱۸- ۱۹  ۲- «معشر»، الانعام، ۱۳۰ و الرحمن، ۳۳ 
با توجه به وضعیت موجود امروز که ویروس کرونا اکثر ممالک جهان را در برگرفته و این ویروس هم به اکثر استان‌ها و شهرهای ایران رسیده است، وضعیت روحی و روانی مردم مطلوب نیست، تعدادی از خانواده‌ها و افراد جامعه دچار استرس و فشار روانی شده‌اند و نگرانی تمام جامعه را فرا گرفته است.
در طول قرن‌هایی طولانی پیوسته وباها و بیماری‌های همه‌گیر جهان را فرا گرفته است و در بسیاری از وقتها چیزی را باقی نمی‌گذاشت و رها نمی‌کرد و در بعضی مواقع بر انسان، حیوان و حتی گیاهان تأثیر می‌گذاشت. هر وقت درد این بیماری‌ها بر مردم فشار وارد می‌ساخت برای مقابله با آن به هر وسیله‌ای ممکن پناه می‌بردند.
خدای متعال می‌فرماید: "وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ" خانه‌هایتان را [رو به‌] قبله کنید و نماز را برپا دارید و مؤمنان را بشارت ده‌.  در این نوشتار تلاش خواهیم کرد تا در معنای این آیه تأمل کنیم و آن را در واقعیت جهانی امروز و در شرایطی که به خاطر ضرورت پیش آمده نمازهای جماعت تعطیل شده است پیاده کنیم.
بشر در طول تاریخ خود با مشکلات زیادی دست و پنجه زده است این مشکلات گاهی طبیعت، گاهی مال و گاهی جسم و جان او را تهدید کرده وگویی که این در رنج و زحمت زیستن با زندگی او عجین بوده و آیه‌ی وحیانی تذکّری بر این مهمّ است که:  «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ» (بلد:٤)  مشکل پیش آمده(کرونا ویروس) نیز بعد مدّتی با هزینه‌های هنگفت جانی و مالی‌ای که به جا می‌گذارد از بین می‌رود امّا رفتن او هرگز به معنای پایان رنج و زحمت این مخلوق عاقل نیست. باز مشکل پشت سر مشکل و این سریال تا پایان عمر او ادامه دارد.
سلام علیکم خواهران و برادران ایمانی در این روزگار پر تنش و مضطرب، لازم دانستیم جهت کسب آرامش قلبی نکاتی را یادآور شویم تا شاید با دلی آرام ویروس کرونا و حوادثی از این قبیل را پشت سر بگذاریم که عبارتند از: ١- همه‌ی ما این حقیقت را می‌دانیم که خداوند مالک جهان آفرینش و انسان است. همچنین این قاعده را نیز پذیرفته‌ایم که هر مالکی حقّ دارد بر ملک خویش بنا به مصالحی خاصّ تصرّف نماید و هیچ‌کس حقّ ندارد او را بخاطر تصرّفاتش سرزنش و منع کند. در این برهه از زمان نیز خداوند بنا به مصالحی خاصّ از طریق ویروس کرونا بر ملک خویش(انسان) تصرّف می‌کند و البتّه تصرّفات خداوند بر عالم آفرینش و انسان بر اساس علم، حکمت و رحمت بی‌نهایت است و مانند تصرّفات انسانی قابل ایراد نیست.
به‌خاطر اوضاع پیش‌آمده به علّت شیوع بلای ویروس کووید ۱۹ معروف به کرونا ویروس در بعضی جاها از جمله کشور کویت، مؤذّن در اذان به جای «حَیَّ عَلَی الصّلاة» جمله‌ی «صَلُّوا فِی بُیُوتِکُم» را به کار می‌برد، عدّه‌ای از مسلمانان این جمله را شنیدند، سؤالی برایشان پیش آمد که آیا این تبدیل، مبنای شرعی دارد؟ لذا به خاطر روشن شدن موضوع، نکاتی بیان می‌شود:   ۱- بحث تبدیل «حَیَّ عَلَی الصّلاة» به « أَلَا صَلُّوا فِي الرِّحَالِ أَوْ لِيُصَلِّ مَنْ شَاءَ مِنْكُمْ فِي رَحْلِهِ» به علّت بارش باران، باد و یا سرما
یک. تشنه‌ی نماز (خاطرات هفته‌ی اوّل خدمت سربازی در قزوین) هجدهم آبان ماه ١٣٧٦ بود. شب اوّل در پادگان با کفش و لباس خوابیدیم. فردا و پس فردا هم فقط بدو بدو و بشین پاشو بود. کسی از نماز حرفی نمی‌زد. نصف گروهان هنوز غذا نگرفته، باید زود سر صف برای مشق نظامی حاضر می‌شدیم و نفرات آخر با سینه‌خیز تنبیه می‌شدند. روز سوّم در حیاط پادگان یک- دو- سه- چهار تمرین دو داشتیم. دیوارهای پادگان پر از شعار بود؛ نماز نور چشم من است، نماز معراج مؤمن است، نماز انسان را از فحشا و منکر باز می‌دارد، نماز... نماز.... چشمانم طاقت خواندن نداشت. اشک‌هایم بی‌اختیار سرازیر می‌شد و بغض سنگینی گلویم را می‌فشرد.
بروز خطر كووید١٩ یا همان كروناویروس، تحولات فراوانی را در حیات و ممات و جسم و روان جامعه‌ی بشری موجب شد و تاثیر زیادی بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی مردم نهاد، صداقت مؤمنان و انسان‌دوستان واقعی را به منصه‌ی ظهور رساند و خباثت انگل‌ها و سودجویان را برملا ساخت. به تعبیری كافر و مسلمان، موحد و مشرك، غنی و فقیر، آزاد و اسیر، کاخ‌نشین و کوخ‌نشین، سلطان و شبان، شجاع و جبان، هریك به نحوی در برابر آن عکس‌العمل نشان داده و موضع مناسب گرفتند. حوزه دین و عبادت هم به نحوی به هم خورد، برخی از احكام پنج‌گانه‌ی دین جا عوض كردند و واجبات به محظور و ممنوعات به میسور مبدل گشتند.
بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمد لله ربّ العالمین والصّلاة والسّلام علی محمّد و علی آله و صحبه أجمعین این روزها در شرایط پیش‌آمده در کشور و شیوع بیماری ویروسی کووید ١٩ معروف به کرونا ویروس، سؤال بسیاری از مردم مسلمان و خداجو این است که اگر به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس مذکور از رفت و آمد به مساجد و شرکت در نماز جماعت و جمعه خودداری کنیم رخصت شرعی وجود دارد یا خیر؟    مقدّمه  آیین آسمانی اسلام بدین هدف نظر دارد که زندگی انسان را در جهان به گونه‌ای سامان دهد که هم آسایش دنیوی‌اش حاصل آید و هم انسان مسلمان بتواند از این رهگذر برترین و کامل‌ترین توشه را برای آن سرای برگیرد.
در این مدّت کانال‌ها هر از گاهی کلیپ‌هایی را از فلان و فلان و فلان بزرگوار می‌گذارند با موضوع «حکم و فتوای برگزاری یا عدم برگزاری نماز جمعه و جماعات و....».  یکی زنگ زد و گفت می‌خواهند مساجد را بر رویمان ببندند و از ته دلش دوست داشت بگوید این سیاست علیه دینداران است. ضمن اینکه افسوس می‌خورم از این قیل و قال، از عدم توجّه بزرگواران به «روح دین» دلتنگم.  «روح دین» هرگز برگزاری جمعه و جماعات نیست. روح دین، رسانیدن انسان به صلح، صفا، سلامت و آرامش روحی- روانی و جسمی است.
چه ناخوشایند است حبس آن هم از نوع خانگی! مدّتی است از ترس پدیده‌ای به نام کرونا در حبس خانگی به سر می‌بریم و دقایق آن ساعت‌ها می‌گذرد. در این مدّت بر محفوظات قرآنی‌ام بارها و بارها مروراتی داشتم و آیاتی را بر وضعیّت موجود تطبیق می‌دادم. در این میان قسمتی از آیه‌ی ۲۸ سوره‌ی نساء مرا بیش از آیات دیگر به خود مشغول کرد: «وَخُلِقَ الْإِنسَانُ ضَعِيفًا»
در خصوص حکم تعامل با ویروس جدید کرونا که با گسترش سریع خود جان بسیاری از مردم را تهدید می‌کند سؤالات فراوانی مطرح شده است:  تعطیلی نمازهای جمعه و جماعت به خاطر ترس از سرایت کرونا چه حکمی دارد؟ در رویارویی با این بیماری چه دعایی وجود دارد و مسلمان باید چه کارهایی انجام دهد؟ پاسخ: الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على المبعوث رحمة للعالمين، وعلى آله وصحبه وبعد؛ نخست: این بیماری‌ها و ویروس‌ها قضا و قدر الهی است و قدرت خدا را به انسان‌ها نشان می‌دهد. خدایی که با ضعیف‌ترین سربازانش هر کس را بخواهد نابود می‌کند: «وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُو» [مدثر:31] و سپاهیان پروردگارت را کسی جز خود او نمی‌شناسد. 
مدّت زمانی است اخبار بیماری کرونا دغدغه‌ی مردم جهان شده و ورد زبان رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی گشته است و برداشتها و تحلیل‌های گوناگونی از آن می‌شود که شاید درست یا نادرست باشند و اندیشه‌های خرافی هم پا به عرصه‌ی ظهور نهاده و رواج یافته‌اند. این عوامل زمینه‌ای گشت تا نکاتی را در رابطه با تعامل صحیح با این بحران و مشابه آن یادآور شوم به این امید که در جهت یافتن منهج صحیح اسلامی و قرآنی قدمی برداشته باشیم. ١.هر بلا و مصیبتی که بر جوامع بشری نازل می‌گردد. ممکن است ابتلا یا عقوبتی از جاتب خدا باشد؛ امّا در شأن ما نیست که بدون علم و آگاهی از غیب دم زده و مقصد خدا را بیان نماییم.
چکیده: هر انسانی در برابر احکام الهی مسؤولیت دارد و باید رفتار خود را با قوانین و دستورهای الهی هماهنگ سازد و در هر رویدادی باید بر اساس درخواست شارع عمل کند و با توجه به عدم روشن بودن احکام شرعی در موضوعات نیاز به اجتهاد می‌باشد. اجتهاد یعنی استفاده از نیروی ذهن برای دستیابی به احکام شریعت از میان منابع و دلایل چهارگانه و با کمک علم اصول فقه بعنوان متدولوژی و ابزار استفاده از این منابع.
عبادت در اسلام یکی از حقوق خدا بر انسان است؛ معاذ بن جبل‌ میگوید: همراه پیامبر خدا بر الاغی که غفیر نام داشت سواری بودیم به من فرمود: ای معاذ آیا حق خدا بر بندگان و حق بندگان بر خدا را می‌دانی؟ گفتم: خدا و رسول او داناترند. فرمود: حق خدا بر بندگان آن است که او را بپرستند و برایش شریکی قائل نشوند و حق بندگان بر خدا آن است تا زمانی که برای او شریک قائل نشوند آن را عذاب کند. گفتم: ای رسول خدا آیا بشارت این خبر را به مردم برسانم؟ فرمود: خیر در آن صورت تنبلی می‌کنند. [بخاری و مسلم] مفهوم عبادت کامل‌تر و جامع‌تر از چیزی است که بسیاری از مسلمانان به آن اعتقاد دارند؛ عبادت نماز و زکات و روزه و حج خالی نیست؛
مفهوم انبساط زمان (Time dilation) به نظریه‌ی نسبی خاص (Special Theory of Relativity) بازمی‌گردد که دانشمند آمریکایی آلمانی‌تبار آلبرت انیشتین در سال ١٩٠٥ مطرح کرد. نظریه‌ی انیشتین به نسبت خاص و نسبت عام تقسیم می‌شود و در نسبت خاص زمان به‌عنوان موجود واحدی که دائماً در حرکت است فرض نشده است بلکه بخشی از نظام بسیار پیچیده‌ای است که به سیستم فضایی مربوط است و به زَمَکان شهرت دارد. زیرا زمان و مکان دو بخش یک موجود واحد هستند و جابجایی از مکان بدون زمان ناممکن است. بنابراین زمان نسبت به هر چیز متحرکی متغیر به شمار می‌رود.
از جمله ویژ‌گی‌ها و امتیازات زیاد اسلام، یکی ویژگی دینامیکی[١] است که اسلام دینی تحرک و فعالیت دوام‌دار در طول زندگی و در هر زمان و مکان می‌باشد، لذا اسلام دین ایستایی و گوشه گیری نیست. هدف ما از دینامیکی اسلام این است که دین اسلام به حرکت و خیزش تشویق نموده و از ایستایی و سکون باز می‌دارد، به تجدید و نوآوری دعوت نموده و از  تقلید و پیروی کورکورانه ابا می ورزد و به آمیخته شدن همراه زندگی ترغیب نموده و از رهبانیت و گوشه نشینی نفرت دارد؛ چون اسلام برنامه زندگی بوده و تمام امور آن را مداوا می‌کند و زمان و مکان را در می‌نوردد و در یک مدت زمانی خاص و محیط ویژه محدود نمی‌ماند، همه انسان‌ها را مخاطب قرار می‌دهد؛
 دیرزمانی بود که ذهنم به آیات قتال مشغول بود به‌ویژه آن بخش که به آیات شمشیر معروف است؛ ازجمله‌ی این آیات: «فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِكينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ كلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّكاةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ» [توبه:٥] پس چون ماه‌هاى حرام سپرى شد، مشركان را هرکجا يافتيد بكُشيد و آنان را دستگير كنيد و به محاصره درآوريد و در هر كمينگاهى به كمين آنان بنشينيد؛ پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات دادند، راه برايشان گشاده گردانيد، زيرا خدا آمرزنده مهربان است. «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكونَ فِتْنَةٌ وَيَكونَ الدِّينُ لِلّهِ فَإِنِ انتَهَواْ فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمِينَ» [بقره:١٩٣]
 چکیده  علم مقاصد شریعت دانش شناخت اهداف تشریع احکام شرعی است که مجتهد را در کشف حکم شرعی و پیداکردن راهکارهای حل مسائل جامعه‌ی مؤمنان برای بهتر زیستن بر اساس معیارهای دین اسلام یاری می‌‌‌‌کند. در جهان امروز که قضیه‌ی اجتهاد از ضروری ترین نیازهای جامعه اسلامی محسوب می‌شود؛ احیای روش استنباط بر اساس مقاصد می‌‌‌‌تواند بسیاری از مشکلات جهان اسلام را در حوزه‌های مختلف حل کند. این مقاله به جمع‌آوری اطلاعات مرتبط به علم مقاصد به روش کتابخانه‌‌‌‌ای از منابع معتبر اصولی معاصر پرداخته است و تلاش می‌‌‌‌کند که دیدگاه اصولیان معاصر را در ضرورت توجه به علم مقاصد در جهان معاصر نشان دهد.
اسلام برای تربیت انسان از وسایل متعددی بهره جسته، که از جمله‌ی این ابزار، تربیت به وسیله الگوی عملی است که بسیار تأثیرگذار می‌باشد. بر این اساس قرآن شخصیت پیامبر - صلّی الله علیه وسلّم- را به عنوان الگویی کامل و عملی برای اهل ایمان معرفی می‌کند، که تمام اصول، و مبادی و ارزش‌های اسلام در شخصیت ایشان تجسم و تحقق یافته است. پیامبر - صلّی الله علیه وسلّم- بزرگترین الگو و نمونه در تاريخ طولاني بشريت است. محمد قطب می‌گوید: بدون شک شخصیت پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- نشانه و معجزه برای یک زمان، یک عصر، یک نسل، یک امت
بررسی یکی از مواضع ابو عبیده جراح رضی الله عنه عزالدین بن عبد السلام سلطان العلماء در کتاب گران‌سنگ خود «القواعد الکبری» درباره‌ی خالد بن ولید آورده است: وقتی عمر بن خطاب خالد را از فرماندهی جنگ شام برکنار کرد و ابو عبیده را به جای او گمارد، نامه‌ی برکناری خلیفه در حالی به دست ابو عبیده رسید که رزمندگان صف بسته و آماد‌ه‌ی جنگ بودند.
گمراهی اسباب زیادی دارد، و در روشنایی سنت الهی در ترتیب نتایج بر مقدمات و وابستگی مسببات بر اسباب؛ گاهی اسباب گمراهی فکری است و گاهی روحی و گاهی اخلاقی، و گاهی از وراثت و محیط تأثیر می‌پذیرد و برخی مواقع از طبیعت زندگی شخص اثرپذیر می‌شود، اینک مهمترین اسباب و عوامل گمراهی را بیان می‌کنیم: ١ – عدم استفاده انسان از موهبت‌های خویش در تفکر در مورد آیات الهی: الله متعال می‌فرماید: «أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا» [الفرقان: 44] آيا گمان می‌بري كه بيشتر آنان (چنان كه بايد) می‌شنوند يا می‌فهمند؟! (نه! آنان تفكّر و تعقّل ندارند). ايشان همچون چهارپايان هستند، و بلكه گمراهتر. 
مقدّمه سپاس و ستایش از آن پروردگار جهانیان است و درود و سلام بر پیامبری که خاتم پیامبران است. یکی از وسایل دعوت به سوی خداوند دعوت فردی است. من در این باب، سخن تعدادی دعوتگر را شنیده یا خوانده و در گفتارشان خیر زیادی پیدا کرده بودم. پس خود را وا داشتم تا خیر کلامشان را از پراکندگی برهانم و یکجا جمع نمایم و خود نیز چیزهایی که می‌دانستم بدان افزودم تا حاصل کارم یک مطلب آسان و قابل فهم باشد و امیدوارم توشه‌ی راه آموزگاران و مربّیان قرار گیرد و این خداوند بلندمرتبه است که توفیقگر و هدایتگر راهِ راستین است.
همزمانی محتوا