فضایل و ویژگی‌های خاصّ امّ‌المؤمنين عایشه‌ی صدّیقه - رضی‌الله عنها-

در میان همسران پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- خداوند به امّ‌المؤمنین عایشه-رضی الله عنها- فضایل و ویژگی‌های خاصّی عطا فرموده بودند.

ایشان در این مورد می‌فرمایند: الله تعالی به من نُه فضلیت و ویژگی داده‌اند که بعد از مریم بنت عمران آن را به کسی دیگر عطا نفرموده‌اند.

۱) جبریل نازل شده و روی کف دستانش تصویر من را به پیامبر- صلّی الله علیه وسلّم- نشان داده‌اند و حتی به پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- دستور فرموده‌اند که مرا به همسری خود درآورند.

۲) پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- با من درحالی‌که دختری باکره بودم ازدواج کرده‌اند، حال هیچ یک از همسران دیگر ایشان باکره نبوده‌اند.

۳) هنگام وفات پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- سر مبارک ایشان روی بغل و سینه‌ی من قرار داشتند.

۴) جنازه‌ی مبارک ایشان در حجره و اطاق من دفن شده است.

۵) ملایکه‌ی خداوند اطراف منزل مرا گرفته‌اند.

 ۶) بعضی اوقات که وحی برایشان نازل می‌شد با من زیر یک لحاف بوده‌اند.

۷) من دختر اوّلین صحابی و جانشین و اوّلین کسی هستم که به پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- ایمان آورده است.

۸) الله تعالی مرا تبرئه کرده‌اند و در مورد پاکی من شهادت داده و از آسمان در مورد پاکی من آیاتی از قرآن نازل فرموده‌اند.

۹) پاک و بی‌آلایش و در خانواده‌ای پاک متولّد و پرورش یافته‌ام و خداوند بزرگوار وعده‌ی مغفرت و روزیی کریم به من داده‌اند. [مسند ابویعلی، ج۸، ص۹۰، حدیث: ۴۶۲۶؛ مجمع الزوائد و منبع الموائد، ج۹، ص۱۹۰، حدیث: ۱۵۳۰۷؛ تحفه الاحوذی بشرح جامع الترمذی، ج۱۰، ص۲۵۶، باب۲۴ فضل عایشه-رضی الله عنها-]

غیر از مسایلی که خود امّ‌المؤمنین-رضی الله عنها- اشاره فرموده‌اند، می‌توان به خصوصیات دیگری از ایشان ذکر کرد.

الف: پیامبر بیشتر از همه، ایشان را دوست داشته‌اند، عمرو بن عاص-رضی الله عنه- روایت می‌کند، می‌فرماید: از پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- سؤال کردم چه کسی را از همه بیشتر دوست داری؟ فرمودند: عایشه، گفتم از مردان؟ فرمودند: پدر عایشه. [صحیح بخاری، ج۳، ص۱۳۹۳، حدیث: ۳۴۶۲؛ صحیح مسلم، ج۷، ص۱۰۹، حدیث: ۶۳۲۸]

ب: جبریل امین به وسیله‌ی پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- سلام خصوصی به ایشان فرستاده‌اند. در این مورد امّ‌المؤمنین-رضی الله عنها- می‌فرمایند: روزی پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- به من گفت: ‌‌ای عایشه این جبریل است که سلامت را می‌رساند. [صحیح بخاری، ج۳، ص۱۳۷۴، حدیث: ۳۵۵۷؛ صحیح مسلم، ج۷، ص۱۰۹، حدیث: ۶۳۲۸؛ سنن النسائی الکبری، ج۵، ص۱۰۲، حدیث: ۸۳۸۳]

پ: یکی از عالمان و فقیهان در میان همسران و یاران پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- بوده،هر وقت میان صحابه بر سر مسأله‌ای اختلاف می‌افتاد به ایشان مراجعه می‌کردند تا آن مسأله را برایشان حل نمایند. در طول زندگی پربار خودشان با پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- حدود ۲۲۱۰حدیث را از ایشان حفظ و روایت کرده‌اند.

ابن‌کثیر در مورد امّ‌المؤمنین-رضی الله عنها- می‌فرماید: در میان هیچ قومی زنی به تیزهوشی و سخنوری عایشه-رضی الله عنها- رشد نکرده است. [بدایه النهایه، ج۳، ص۱۲۹]

امام ذهبی در مورد ایشان می‌فرماید: هوشیار‌ترین و عالم‌ترین زن در میان امّت است، نه در میان امّت محمّد و نه در میان هیچ قوم دیگری مثل ایشان سراغ ندارم. [سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۱۹]

حتّی بعضی از عالمان می‌فرمایند: که یک چهارم همه احکام شرعی از امّ‌المؤمنین عایشه-رضی الله عنها- گرفته شده است و ایشان منبع و مرجع این احکام می‌باشند. [مسند امام احمد، ج۴۲، ص۴۴۰]

امّ‌المؤمنین از آن زنانی است که به شرم و حیا و خداپرستی مشهور بوده و حتّی از مرده هم شرم داشته‌اند، در این مورد می‌فرمایند: هنگامی که به اطاق خودم که جنازه‌ی پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- و پدرم در آن دفن بودند، می‌رفتم، لباس‌هایم را درمی‌آوردم و می‌گفتم ایشان شوهرم هستند و آن یکی پدرم، اما هنگامی که جنازه‌ی عمر-رضی الله عنه- را نزدشان به خاک سپردند، به خدا قسم هیچگاه به آنجا نرفته‌ام مگر روسری و لباس‌هایم را به خاطر شرم از عمر-رضی الله عنه- محکم به خود پیچانده‌ام. [تحفه الاحوذی بشرح جامع ترمذی، ج۱۰، ص۲۵۵]

در مورد بخشندگی و مهربانی امّ‌المؤمنین عایشه-رضی الله عنها-، «ام دره» روایت می‌کند که: نزدیک به ۱۰۰هزار درهم برای ایشان فرستادند، ایشان روزه بودند، نشستند و شروع به تقسیم پول‌ها کردند، تا مغرب هیچ پولی نزدشان باقی نماند، بعد که خواست افطار کند، فقط نان و روغن داشتند تا با آن افطار نمایند، «ام دره» می‌گوید: به ایشان گفتم: نمی‌توانستی از این همه پول یک تکه گوشت می‌خریدی تا با آن افطار کنی؟ فرمودند: عصبانی نشو اگر زود‌تر می‌گفتی به حرفت گوش می‌کردم.

سرانجام امّ‌المؤمنین عایشه صدیقه-رضی الله عنها- به سال۵۸ هجری، شب سه‌شنبه هفدهم رمضان، در شهر مدینه‌ی منوره درگذشتند و وصیت کردند که ابوهریره-رضی الله عنه- آن صحابی بزرگوار پیامبر-صلّی الله علیه وسلّم- نماز جنازه‌ی ایشان را ادا کنند، جناره‌ی مبارک ایشان در گورستان بقیع دفن شده است.